Wij hebben in Nederland de wet op passend onderwijs. Maar als sommige ouders passend onderwijs willen bieden aan hun hoogbegaafde kind zijn ze strafbaar. Dit is de paradox van het passend onderwijs op dit moment. Hoogbegaafde kinderen hebben speciale behoeften, maar de meesten beschikken over het talent om zich aan te kunnen passen. Maar deze aanpassing komt hen heel duur te staan. Als kinderen 50 of 60 IQ verschillen van hun klasgenoten en toch gedwongen worden mee te werken met methodes die zijn ontworpen voor gemiddelde kinderen kan dat psychische schade toebrengen aan deze kinderen.
Passend onderwijs hoogbegaafden: moet je verhuizen naar het buitenland?
Sommige ouders verlaten hierom Nederland en verhuizen naar België, Frankrijk, Zwitserland, Portugal, Noorwegen, zelfs Curacao, teneinde de cito-cultuur te ontvluchten. Zeer begaafde kinderen moeten namelijk voldoen aan de eisen van middelmatige toetsen die zijn ontworpen voor gemiddelde leerlingen en worden, als ze dat niet doen, niet toegelaten tot plusklassen, worden gezien als zwakke leerlingen, kortom: krijgen niet de hulp waar ze als hoogbegaafden recht op hebben. Als ouders dan op een gegeven moment besluiten hun doodongelukkig en depressief kind thuis te houden om naar andere oplossingen te zoeken, worden ze in sommige gevallen zelfs gemeld bij het Meldpunt voor Kindermishandeling, omdat de school vindt dat er sprake is van geestelijke mishandeling. Dit terwijl de ouders hun kind juist van school willen houden om te voorkomen dat het kind geestelijke schade oploopt.
Het is een heel vreemde situatie. Hoewel de Nederlandse wetgeving verplicht is het primair onderwijs (artikelen 8.1 en 8.2) aan leerlingen zo in te richten dat ze een ononderbroken ontwikkelingsproces kunnen doorlopen in emotioneel, verstandelijk, creatief, kennis, sociaal, cultureel en lichamelijk opzicht, gebeurt dit blijkbaar systematisch niet voor cognitief hoogbegaafde leerlingen. Ook handhaving van deze wetgeving lijkt niet te gebeuren. Het is daarom noodzakelijk dat in ieder schoolteam ook de behoeftes van hoogbegaafde leerlingen aan de orde komen en dat men zich er niet van afmaakt met ‘ik heb nog 25 andere leerlingen in de klas’. Deze uitspraak geeft aan dat de leerkracht niet beseft dat hoogbegaafde leerlingen er niet vanzelf komen, maar dat ze ook instructie, aanmoediging en begeleiding nodig hebben en dat ze op hun eigen ontwikkelingsniveau onderwijs nodig hebben. Als je dit als leerkracht niet wilt zien en niet wilt bespreken in het team, ben je bewust een groep leerlingen aan het discrimineren.
Dit probleem is gemakkelijk op te lossen: namelijk de wet zo wijzigen dat maatwerk mogelijk is en dat ook hoogbegaafde en uitzonderlijk begaafde kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen. Betrokkenheid van ouders moet in deze wetswijziging opgenomen worden.
Er is een wetswijziging nodig om het passend onderwijs aan hoogbegaafde en uitzonderlijk begaafde kinderen uit de illegaliteit te halen. Op dit moment zijn ouders strafbaar, maar eigenlijk zou de maatschappij in gebreke moeten worden gesteld.
Maatwerk in het onderwijs voor uitzonderlijk hoogbegaafde kinderen
Uitzonderlijke begaafdheid gaat niet over. Het beïnvloedt de ontwikkeling vanaf de geboorte tot op hoge leeftijd. IEKU specialiseert zich in persoonlijk advies en coaching voor ouders en leerkrachten van hoogbegaafde en uitzonderlijk begaafde kinderen. De specifieke uitdagingen die bij het opvoeden en les geven van deze kinderen komt kijken zijn goed te handelen. Mits je over de juiste tools en inzichten beschikt. We helpen heldere doelen te stellen voor onderwijs en opvoeding. Dit doen we veelal door middel van het leveren van maatwerk in het onderwijs, persoonlijke coaching en intelligentie onderzoeken.
Ik vind de extra leerstof, nodig voor exponentieel leren niet gedefinieerd. Waardoor er nauwelijks besef is over hoe je kan arieren wanneer er een extra leerdoel (het talent van het kind) ontstaat.
Mijn ervaring is dat er geen passend onderwijs is voor een onderpresterende slimme leerling. Onze zoon (8 jaar, groep 6) is van groep 1 naar groep 3 gegaan, omdat hij al kon lezen en schrijven. In groep 4 is onderpresteren geconstateerd. In groep 5 is hij van school gewisseld, naar een school met een plusklas. Tot mijn verbazing kreeg ik na enkele weken te horen dat hij lesstof niet beheerste, geen inzicht had, geen verbanden kon leggen, etc. Uit de vragenlijst handelingsprotocol bij hoogbegaafdheid kwam naar voren dat er geen reden was om aan te nemen dat hij hoogbegaafd zou zijn. Er werd ook geopperd dat hij bijles nodig zou hebben. Omdat dit voor mijn gevoel helemaal niet klopte, hebben we hem toen maar laten testen. Daaruit bleek dat hij wel een hoog IQ heeft. De school heeft hem toen door een orthopedagoog laten observeren en er werd geconstateerd dat hij geen goede werkhouding heeft en aan het onderpresteren was. De leerkracht heeft getracht de werkhouding te verbeteren, maar zonder succes. Mijn zoon is weinig geconcentreerd, slordig en nogal aanwezig in de klas. Hij wil niet leren voor een toets omdat hij de lesstof al beheerst (bij het overhoren weet hij het ook), maar toch haalt hij slechte cijfers en citoscores. Hij mag dus ook niet naar de bovenschoolse plusklas. Ik vrees dat als het zo doorgaat hij straks op het VMBO terecht komt, dus ook dan geen passend onderwijs voor hem.
Beste Laura, bedankt voor je reactie. De vraag die ik meteen krijg is: hoe heeft de leerkracht de werkhouding van je zoon willen verbeteren? Hebben ze eerst zijn programma aangepast, nadat ze in kaart hadden gebracht wat hij beheerst, hoe hij leert en welke vaardigheden hij moet leren? Is er een duidelijk beeld van hoe hij leert en wat hij nodig heeft? Als de leerkracht zonder een plan een een duidelijk beeld van welke behoeftes de leerling heeft iets gaat doen, zal het niet werken. Je kunt dan niet zeggen “hij pakt het niet op”, je kunt alleen zeggen “deze aanpak werkt niet, ik heb mij als leerkracht niet goed voorbereid”. Ik hoop dat door het gebrek aan kennis je zoon niet een vmbo-advies krijgt. Je moet er alles aan doen om de school zover te krijgen dat ze het serieus nemen en dat ze zich verdiepen in behoeftes van hoogbegaafde leerlingen. Desnoods met de hulp van een externe specialist.
Succes, Renata
Dag Renate,
Ik zit voor de 3 e keer met een kind thuis ( gr 4 : 8 weken ongeoorloofd met veel schade, gr 5 geoorloofd ,nog meer schade , 3,5 mnd en geen lesmateriaal , gr 7 nu weer thuis en geen hulp)
Mag ik je artikel sturen naar ins SWV?
Hartelijke groet,
Caroline
Beste Caroline, je kunt de links naar alle artikelen sturen. Groeten, Renata
Onze zoon Matthias scoort al vanaf groep 1 A en A+ score’s voor de Citotoetsen.
Hij is nu net sinds januari 9 jaar en schaakt sinds zijn 6de.
Op de vorige basisschool werd en NIETS mee gedaan. Zelfs in 10 minuten gesprekken werd er niets van gezegd. Geen moeilijke werkjes, geen extra uitdagingen. Hij moest in groep 4 nog simpele sommetjes uitrekenen terwijl hij al sommen van groep 6 en groep 7 aankan.
(Hij is nog niet getest, op de huidige basisschool, sinds augustus, mag hij naar de Deltaklas om te schaken en/of te werken aan Pittige Torens (?) en zitten we nu gezamenlijk in stap 2 van het DHH.
Waarom ?
Omdat moeder kanttekeningen zette bij de juf van zijn oudere zus, zij werd gepest en buitengesloten, haalde voor rekenen en spelling D score’s.