Deze vragen zijn gesteld door ouders tijdens de workshop over uitzonderlijk begaafde kinderen.

Wanneer moet je streng zijn en straffen en wanneer is het een kenmerk van zijn begaafdheid en moet je het anders oplossen.

Straffen moet je sowieso niet doen. Over consequenties toepassen en hoe je het moet doen hebben we het gehad tijdens de workshop. Nog veel meer over grenzen stellen kun je leren in de training Hoogbegaafd opvoeden in alle rust. Voordat je consequenties toepast, moet je duidelijk hebben of je kind niet doet wat van hem verwacht wordt omdat het grenzen wil verkennen, omdat de grenzen niet duidelijk zijn of omdat het hem aan vaardigheden ontbreekt om zich op de verwachte manier te gedragen.

We hebben het gehad over grenzen stellen en het nut daarvan, zeker voor hoogbegaafde kinderen. Grenzen stellen is niet hetzelfde als straffen. Het verschil tussen straf en sturing is dat in straf verwijt, schuld en veroordeling zit en sturing daarentegen is respectvol naar het kind en naar jezelf en de situatie. Als je dus consequenties toepast bij grenzen stellen ben je aan het sturen. Dit doe je met respect naar je kind. Zoals we het er over hebben gehad tijdens de master class: behoefte aan autonomie respecteren, beperk hun keuzes (geef wel een keuze).

Als mijn zoon geconcentreerd met iets bezig is en we gaan bv. eten, dan is hij niet te stoppen, ook niet na van te voren meerdere keren tijd aangeven wanneer hij moet stoppen. Hoe krijgen we zijn aandacht om hem te laten stoppen?

Ook dit gaat om grenzen stellen. Je kind moet van tevoren weten dat als hij na 3 waarschuwingen niet stopt er een consequentie volgt. Dit zal enige weken tot verzet leiden, maar daarna zal je kind ervaren dat die sturing van jouw kant eigenlijk wel prettig is en dat het veilig aanvoelt. Hij of zij hoeft niet meer alles te beslissen en over alles in discussie gaan.

Hoe kan ik mijn dochter het beste helpen bij aansluiting te vinden met andere kinderen?

Ik heb tijdens de master class een paar tips gegeven (verschillende vrienden voor verschillende activiteiten), maar hier kun je er nog meer over lezen. Er is ook een artikel voor je kind.

Hoe kan ik school overtuigen dat de huidige stof niet voldoende is (ondanks dat ze reeds een klas heeft overgeslagen), en dat mijn dochter noodzaak heeft aan meer uitdaging.

Je kunt de school vragen of ze jouw dochter (nogmaals) didactisch willen doortoetsen. Als een kind ooit versneld is en doorgetoetst betekent het niet dat deze resultaten voor de rest van de basisschool dezelfde zijn. Een hoogbegaafd kind – en  zeker een uitzonderlijk begaafd kind – kan zich bijzonder snel ontwikkelen en kan snel leren (de hele basisschool in 2 jaar). Als de school zelf niet wil doortoetsen, kun je altijd contact met mij opnemen of een andere specialist die je kiest, zodat die voor je kind in gesprek gaat met de school.

De grootste uitdaging: onze zoon laten zien dat zijn ‘anders zijn’ iets moois en positiefs kan inhouden. Vooralsnog loopt hij vooral tegen de negatieve kanten aan.

Je zoon heeft zelfvertrouwen nodig en meer weerbaarheid (om de rest van de wereld aan te kunnen). Dit bereik je door zijn hoogbegaafdheid te zien als een voordeel en verrijking, door hem meer te vertellen over wat hoogbegaafd zijn betekent (denk hierbij aan de juiste mindset!), door hem te laten ervaren dat hij alles kan leren. Ook contact met andere hoogbegaafde kinderen is belangrijk.

Daarnaast: let op je communicatie, de manier hoe je over hoogbegaafdheid, succes, cijfers, wat belangrijk is e.d. praat. Hoogbegaafde kinderen pikken ook de (non-)verbale communicatie goed op. Let er dus op wat je uitstraalt: wat wil je overbrengen? Wat voor een rolmodel wil je zijn voor je kind? Behandel je kind met respect (een 6 jarige spreek je aan als iemand die veel ouder is, bijvoorbeeld als een kind van 13). Kijk wat er gebeurt als je je kind aanspreekt alsof het 5 jaar ouder is. Ik denk dat hij/zij enorm groeit als je op dat intellectuele niveau met je kind communiceert.

Geef je kind autonomie: vraag aan hem wat hij wil te bereiken en geef minder opdrachten (doe dit, doe dat). Bespreek met je kind hoe hij dingen aan wil/kan pakken en wat het uiteindelijk geworden is. Geef gepaste complimenten.

Sta altijd aan de kant van je kind en durf de school aan te spreken. Jouw kind leert van jouw handelen en van jouw houding.

En hoe krijg ik hem gemotiveerd om basisvaardigheden zoals schrijven te trainen/automatiseren?

Je krijgt je kind gemotiveerd voor het saaie werkt als: 1. het niet alleen saai werk is maar er ook onderwijsaanpassing is en als 2. je kind het nut van de saaie dingen uitgelegd krijgt (top down benadering). En verder gebruik je “grenzen stellen” om gewenst gedrag aan te leren. Zonder het leren van discipline kan een hoogbegaafd kind zijn potentieel niet leren gebruiken.

Hoe laat ik het zelfvertrouwen van mijn zoon groeien, waardoor hij op zoek durft te gaan naar zijn passie?

Door kleine successen te laten ervaren en door je kind zo breed mogelijk kennis te laten maken met alles en nog wat, zodat het op zoek kan gaan naar zijn passie. Hoogbegaafde kinderen weten veel, maar het is van belang voor hun ontwikkeling dat ze zo breed mogelijk kennis maken met de wereld, dus ook met heel praktische dingen, met ideeën, met theorieën van anderen, met inzichten. Alleen dan kunnen ze keuzes maken, zelfstandig een oordeel vormen en kritisch leren denken.

Hoe om te gaan met schoolgang? Het maakt hem slechts boos, verdrietig en depressief. Hij leert ondanks school en zeker niet dankzij. Is feitelijk nu een thuiszitter, maar is pas zes.

Je kunt in gesprek gaan met de school: een didactisch onderzoek kan de intern begeleider doen, waarna een persoonlijk leerplan geschreven moet worden. Als het niet lukt, kun je altijd een specialist inschakelen.

Wat ik zou willen weten is hoe onze zoon van 6 het best te begeleiden in zijn intensiteit en daarmee bedoel ik: hij maakt 1 foutje op school , daarna wil een kindje niet spelen , op dat moment is de wereld te klein; Bart wordt boos, gooit met deuren, schreeuwt en is zeker niet voor rede vatbaar. Daarna volgen zinnen als “ik kan ook nooit iets goed doen” of “gooi mij maar in een vulkaan” of “ik ben geen goed kind”. Dit gaat misschien ook wel over perfectionisme en faalangst.

Dit is nogal een complex onderwerp dat ik niet heel kort kan beantwoorden, omdat het gedrag van je kind te maken kan hebben met zijn hoogbegaafdheid, maar ook met aangeleerde hulpeloosheid, met de reacties van zijn omgeving, met zijn zelfbeeld e.d.

Onze grootste uitdaging/vraag is hóe begeleiden wij onze zoon het best en geven we hem het gevoel dat we hem begrijpen? Bieden wij hem dingen aan/dagen wij hem thuis ook meer uit of  laten we hem zelf komen met vragen/wensen?, huiswerk begeleiden (actief of passief)

Zoals ik al tijden de master class vertelde, ouders zijn de belangrijkste opvoeders én onderwijzers. Daarmee bedoel ik niet dat je met je kind moet gaan rekenen en schrijven en de schoolse dingen doen. Daarmee bedoel ik dat je alles aan moet bieden waar je kind aan toe is of lijkt te zijn. Je hoeft niet bang zijn dat je je kind overvraagt, het geeft het zelf aan als het even genoeg is. Je kunt gebruik maken van films (samen kijken en er over praten), boeken, muziek, kunst, musea, voorstellingen, eten in een restaurant, bezoek aan kastelen, met de bus of trein naar de stad, experimenteren, koken, tuinieren, alarm bouwen, tekenen, zelf muziek maken en nog veel meer van dat soort dingen. Je kunt vertellen hoe dingen werken, hoe de regering werkt, banken, post, je kunt samen kijken naar het Klokhuis en dat soort programma’s. Natuurlijk kan je kind ook ideeën aandragen, maar vaak weten kinderen nog niet wat er zoal is, dus je zult als ouder het voortouw moeten nemen. Heeft je kind al huiswerk en weet het hoe dit aan te pakken? Dan hoef je hem niet meer hierin te begeleiden. Interesse tonen is genoeg. Weet hij nog niet hoe hij huiswerk moet maken? Dan kun je wat tips geven. Als je kind op de middelbare school zit, zou ik dit via de mentor laten lopen en alleen als het mis dreigt te gaan ingrijpen en met je kind in gesprek gaan. Misschien heb je iets aan dit artikel over huiswerk maken.

Hoe ‘anders’ is een kind met een IQ van 145+ (waarbij verbaal en performaal in goede harmonie zijn) t.o.v. een minder hoogbegaafd kind of helemaal niet hoogbegaafd kind?

Om deze vraag te beantwoorden kunnen we een dag gaan zitten… Zo eenvoudig is het niet. Je kunt er Dick Swaab, Jelle Jolles, Philip Shaw of Marian Diamond bijhalen om eea goed uit te kunnen leggen. Ik zal het hier héél kort samenvatten:

Het heeft te maken met de cortex, die fungeert als werkgeheugen. Hierdoor is de nodige informatie die in de hersenen is opgeslagen sneller beschikbaar. De cortex bij hoogbegaafde mensen is anders. Een mens haalt een hogere IQ score omdat de omvang en de ontwikkeling van de cortex dit toelaat. Een hoogbegaafd kind kan meer dan een gemiddeld kind, sneller en beter – cognitief gezien. Een hoogbegaafd kind heeft een grotere werkgeheugen waardoor er dus meer informatie snel en juist beschikbaar is. Het kind kan ook meer automatiseren.

Hoogbegaafde mensen voelen zich niet per se slimmer maar anders. Denk aan al die karakteristieken die we hebben besproken. De cortex van hoogbegaafde mensen is dynamischer. Neurowetenschapper Marian Diamond heeft de brein van Einstein onderzocht.En wat bleek: ze ontdekte gliacellen. Het is nogal complex, maar kort gezegd zorgen oliegodendrocyten (onderdeel van gliacellen) er voor met stof myeline, die ze aanmaken, dat signalen snel en bij de juiste cel in de hersenen terechtkomen. Hoe meer oligodendrocyten, hoe meer meyline en hoe hoger IQ. Die cellen zijn dus verantwoordelijk voor de hoogte van de IQ en de ontwikkeling van de cortex.

Praktisch betekent dit dat de cortex per deelgebied aparte rijpingsfases heeft, waarbij die bij hoogbegaafden anders loopt. Daar heb je de asynchrone ontwikkeling. Hoogbegaafde kinderen hebben moeite met automatiseren. Door de ontwikkeling van de cortex is het dus aan te raden informatie pas jaren later dan een gemiddeld kind te automatiseren. Hoogbegaafde kinderen hebben eerst nieuwe en moeilijke informatie nodig om de ontwikkeling van de cortex te bevorderen en daarmee het automatiseren af te dwingen.

Op school betekent dit dat je uitzonderlijk begaafde kind heel andere soort onderwijs nodig heeft, omdat het een heel ander ontwikkelingspatroon heeft.

Hoe leer je je kind om ” dicht bij zichzelf ” te blijven en dat aanpassen kan handig zijn, maar je moet jezelf niet verliezen.

Je kind moet weten wat er met hem of haar “aan de hand is”, dat het dus hoogbegaafd is of uitzonderlijk begaafd en wat het betekent. Je wilt je kind leren zich comfortabel te voelen met zichzelf. Contacten met ontwikkelingsgelijken, onderwijsaanpassing, aanspreken op zijn of haar ontwikkelingsniveau, verwachtingen en eisen op dat niveau, leren omgaan met verschillen, weerbaar maken door meer kennis over verschillende situaties en hoe daarmee om te gaan en nog veel meer. Voor een meer uitgebreider advies op maat kun je altijd contact met mij opnemen.

Hoe ga ik om met het altijd het laatste woord willen hebben?

Grenzen stellen, zoals besproken tijdens de master class en misschien heb je ook iets aan dit artikel over hoe niet te argumenteren.

Ik wil dat mijn kind zo “normaal” mogelijk en gelukkig leven leidt in harmonie met anderen, uitgaande van zijn kwaliteiten/talenten en niet zozeer vanuit diagnoses/handicap.

Wat is “normaal”? Voor jouw kind is hoogbegaafd zijn normaal. Het is aan jou als ouder om je kind die kwaliteiten te helpen ontdekken en te koesteren. Hoogbegaafdheid is geen diagnose, het is de essentie van wie je bent. Dit moet je beseffen en uitstralen. Dan komt het goed met je kind.

Hoe kan ik autisme van hoogbegaafdheid onderscheiden?

Begin volgend jaar publiceer ik een hele zelfstudiecursus over dit onderwerp, maar in het kort komt het er op neer dat mensen met een Autisme Spectrum Stoornis moeite hebben met:

1. Wederkerige sociale interactie (geen vrienden kunnen maken, veel conflicten, gepest worden);
2. De verbale en non-verbale communicatie (veel praten maar niet communiceren, hoogdravend praten, geen oog voor taalritme, gezichtsmimiek of lichaamstaal)
3. Verbeelding (weinig of juist veel (bizarre) fantasie, onvermogen tot rollenspel)

Hoe zal het met hem gaan in het voortgezet onderwijs (hij is net 10 jaar en eigenlijk al lang al klaar op de basisschool)?

Prima, toch? Er is zowel in Nederland als wereldwijd veel onderzoek gedaan naar het welbevinden van versnelde hoogbegaafde leerlingen op de middelbare school. Er is ook een onderzoek waarbij volwassen, vroeger versnelde, mensen bevraagd werden. Alles wijst er op dat versnellen de beste oplossing is om de doorgaande lijn in de cognitieve ontwikkeling enigszins te volgen. Sociaal zijn hoogbegaafden hoe dan ook buitenbeentjes. Met een versnelling komt een kind juist dichter bij zijn ontwikkelingsgelijken, ook al is het nog niet ideaal als je mijn antwoord leest op de vraag “hoe anders zijn hoogbegaafden ten opzichte van iemand met een gemiddelde intelligentie”. Voor een advies op maat kun je altijd contact met mij opnemen.

Praktische handvatten/tips hoe om te gaan met o.a heftige emoties/buien, motiveren tot alledaagse handelingen/activiteiten, chaos creëren (moeilijk te bereiken, niet reageren, niet houden aan afspraken, traineren, uitdagen/uitlokken van reacties/conflicten.

Het antwoord op deze vraag is zo lang, dat ik je aanraad een afspraak met mij te maken, zodat we jouw persoonlijke situatie goed kunnen doornemen. Je kunt beginnen met de zelfstudiecursus Anders en toch normaal.

Hoe zorg ik dat de schoolresultaten van mijn twee jongste kinderen (10 en 11 jaar) in overeenstemming zijn/komen met hun leerpotentie, zodat ze ook op het juiste schooltype terecht komen (lichte vorm dyslexie)?

Begin met een didactisch onderzoek om te kijken hoe groot hun cognitieve voorsprong is, dan volgt een advies over onderwijsaanpassing. In overleg met de school moeten jouw kinderen een persoonlijk leerplan hebben.

Hoe zorg ik dat mijn oudste (13 jaar) voldoende uitgedaagd wordt in VWO3 tweetalig en verder? Resultaten zijn prima, maar hersens staan in ‘slaapstand’.

Kun je hierover in gesprek met de mentor? Er zijn veel mogelijkheden, maar ik zou beginnen bij de mentor en dit aan hem of haar voorleggen.

Hoe zorg je dat uitzonderlijk HB kinderen met minder goede schoolresultaten op het juiste schooltype terecht komen / goede schoolresultaten behalen? M.a.w. hoe haal je er uit wat er in zit?

Waarom hebben jouw/die kinderen minder goede resultaten? Hebben ze een leerprobleem of sluit het onderwijs niet bij hun ontwikkelingsniveau aan waardoor ze gaan onderpresteren?

Hoe kun je hem op een goede manier aan zijn taken krijgen, zonder strijd daarover te hebben?

Zie hiervoor. Is je kind aan het onderpresteren? Een uitzonderlijk begaafd kind motiveren om schoolwerk te doen zonder dat er veel geschrapt is, is onmogelijk en onredelijk. Je kind heeft eerst een persoonlijk leerplan nodig.

Hoe kan ik deze leerling meer zelfvertrouwen geven en inzicht geven in eigen kunnen (zelfbeeld); ook leren omgaan met tegenslag….(leren leren) en eerlijk zijn tov zichzelf en de ander (dit laatste punt geeft veel irritatie…..).

Kinderen krijgen inzicht in hun eigen kunnen als ze op hun niveau uitgedaagd worden, hierbij moet je de zone van de naaste ontwikkeling telkens weer bepalen. Leren leren en omgaan met tegenslag kun je ook alleen als de onderwerpen en lesmateriaal op hun denkniveau zijn. Het moet moeilijk genoeg zijn zodat het kind gedwongen wordt stapsgewijs te werk te gaan. Hierbij moet het kind begeleid worden, want het komt met vragen als “hoe pak ik dit aan?”, “ik weet niet wat ik moet doen” e.d. Moeilijke opdrachten zijn nodig om leervaardigheden aan te leren. Niet eerlijk zijn tegenover zichzelf zou  te maken kunnen hebben met de “verkeerde” mindset. Als het kind een vaste mindset heeft, denkt het dat het alles moet kunnen. Dat is het gewend. En als het vervolgens niet lukt, voelt hij zich belachelijk, gaat misschien vals spelen (afkijken) om toch in zijn ogen alles goed te hebben. Je wilt dat een kind een groei mindset ontwikkelt.

Hoe weet ik of ik voldoende uitdaging aanbied in de plusgroep?

Heb je gekeken naar de zone van de naaste ontwikkeling? Weet je hoe hoogbegaafd de kinderen zijn en hoe groot hun cognitieve voorsprong is? Hebben ze plezier in wat ze doen? Probeer moeilijkere vragen te stellen en kijk wat ze ermee doen. Je zult waarschijnlijk versteld staan!

Hoe zijn deze kinderen anders dan ‘gewone’ hoogbegaafde kinderen. Waarin verschillen ze met name. Wat moet je NIET doen bij deze kinderen. Zijn er specifieke kenmerken waaraan je deze kinderen kunt herkennen als er geen test aanwezig is.

Waarin ze verschillen technisch heb ik hierboven beschreven (cortex verhaal). Verder verschillen ze door hun karakteristieken, die hebben we tijdens de master class doorgenomen. De belangrijkste is de intensiteit en intellectuele hooggevoeligheid. Aan deze karakteristieken kun je een uitzonderlijk begaafd kind herkennen. En verder je gezonde verstand gebruiken 🙂

Bewaren