Wanneer een kind met een uitzonderlijk bewustzijn op aarde komt, vraagt dat om een anders dan gemiddelde benadering.

Een van mijn diensten is maatwerk voor uitzonderlijk begaafde kinderen. Het gaat om maatwerk voor de ontwikkeling van het kind. Uitzonderlijk begaafde kinderen verschillen niet alleen van het gemiddelde, ze zijn ook heel anders dan hoogbegaafde kinderen en ze verschillen ook onderling. Je kunt uitzonderlijke begaafdheid niet in een getal uitdrukken, zoals je intelligentie niet in een getal kunt uitdrukken.

Hoe weet je dan dat je kind uitzonderlijk begaafd is?

Inmiddels heb ik honderden uitzonderlijk begaafde mensen gezien, in Nederland en in het buitenland. Mijn inschatting van hoogbegaafdheid baseer ik op ervaring en kennis. Het is een arend-perspectief, zou je kunnen zeggen. Kinderen, die ik ontmoet, zijn zeer divers en toch hebben ze een aantal overeenkomsten. Ze zijn bijzonder sensitief − in geen enkel opzicht gemiddeld − en als je sensitieve kinderen kent, is dit bij uitzonderlijk begaafden nog vele malen dieper. Het gaat niet alleen om de vijf algemeen bekende zintuigen, het gaat om onverklaarbaar voelen wat komen gaat, wat wel en wat niet zichtbaar is en toch heel zeker bestaat. Als je zo’n kind hebt, begrijp je precies wat ik bedoel.

Het zijn niet altijd kinderen die goed zijn in schoolse vaardigheden en taken, ze lezen niet allemaal op driejarige leeftijd en ze zijn niet allemaal geïnteresseerd in wiskunde. Maar waarnemen op een hoog niveau, extreem empathisch en sensitief zijn, is iets wat ze allemaal hebben. Ieder op hun manier. Wat deze kinderen willen leren en waar ze goed in zijn, hangt van hun persoonlijke voorkeuren en interesses af.

Uitzonderlijk begaafde kinderen kunnen zich bijzonder goed aanpassen aan de verwachtingen van anderen. Dat is een grote valkuil op school, waar het kind meestal als heel gewoon overkomt. Als je kind thuis, nog voordat het naar school gaat, van alles kan en doet, twee talen spreekt of tekent of leest of zich in de wereld interesseert op een niveau dat ver boven zijn leeftijd uitstijgt of als je kind zo gevoelig is dat het de emoties van anderen voelt of gebeurtenissen aan ziet komen nog voordat de betrokkenen het zelf zien, weet je meestal als ouder (en als moeder zeker) dat je kind anders is en niet gemiddeld. Zodra je kind op school komt of in een setting met andere kinderen merk je dat het zich aanpast en dat het gedrag ineens vreemd is. Wees daar als ouder extreem alert op. Door die aanpassing begint namelijk een geleidelijk verlies van het Zelf en dus van de identiteit!

Wat geef je je kind door?

Uitzonderlijk begaafde kinderen zijn heel betrokken bij de natuur en bij het welbevinden van alle dieren en mensen. Ze maken zich zorgen over hun leefomgeving, maar dat lijkt op school vrijwel nooit iemand te interesseren. Wat geef jij als ouder door? Wat ziet jouw kind in je houding en in je overtuigingen? Wordt het een beschermer van de aarde? Uitzonderlijk begaafde kinderen willen dat mensen beseffen dat ze hun leefomgeving vernietigen. Ze maken zich grote zorgen over volwassenen die niet begrijpen waar het naartoe gaat. Onbaatzuchtigheid en onvoorwaardelijkheid zijn twee woorden die vanaf hun geboorte bij hun natuur horen. Als een mens niet om zijn leefomgeving geeft, betekent het eigenlijk dat hij niet om zichzelf geeft. Dat hij zich niet belangrijk vindt. Dat is precies waar deze kinderen zich grote zorgen over maken.

Voor jou als ouder is dit ook een belangrijk punt. Wat versta je onder liefde? Hoe zit het met je eigenliefde? Op school projecteren ze van alles op kinderen, behalve het belang van eigenliefde en goed voor jezelf zorgen. Mensen zijn niet gewend elkaar aan te sporen om de beste versie van zichzelf te zijn, terwijl ze autonome keuzes maken en hun eigenheid versterken. Scholen zijn daar zeker niet voor ingericht en de meeste onderwijzers hebben geen idee, het ontbreekt hen vaak ook aan eigenliefde.

Een liefdesrelatie betekent een wederzijdse aanwakkering van het zelf.

Dit geldt niet alleen voor een volwassen relatie, ook voor de liefdesrelatie met je kind. Doe je in je leven voor hoe je kind zich kan ontwikkelen, hoe het zijn mening kan vormen, hoe het vaardigheden kan leren en hoe het trouw aan zichzelf blijft? Leer je je kind hoe het geen pleaser wordt en geen slachtoffer? Heb je erover nagedacht wat het betekent om niet als een slachtoffer of een pleaser te leven?

De stabiliteit van volwassenheid is afhankelijk van de integriteit van de ouders.

Wanneer ik tijdens coachgesprekken met volwassenen praat, speelt er vrijwel altijd het issue van niet gezien zijn voor wie ze echt zijn en het gemis ervan. Dit gemis van liefde en herkenning heeft te maken met externe aanpassing en met ‘doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg’ mindset. Deze zin houdt een direct verband met een algemeen geldende norm over eigenwaarde. Je bent het blijkbaar niet waard om compleet jezelf te zijn en als dat betekent boven het maaiveld uit te steken dat dan ook te doen. Je bent gecorrigeerd en in het gareel gehouden, al van kleins af aan. Ik zal je dit mechanisme uitleggen, zodat je het kunt doorbreken.

Ouders voeden kinderen op, wat zou moeten betekenen dat ze hen door de drie belangrijkste fases van hun leven leiden, zodat kinderen volwassen worden (de fases van 1-7, 7-14 en 14-21 jaar). Als de ouders de fout maken het opvoedproces persoonlijk op te vatten, zal het kind nooit volledig de overgang door de biologische fase maken (puberteit tot jong volwassenheid, 14 tot 21 jaar), maar in plaats daarvan vast komen te zitten op dezelfde lage frequentie als de ouders.

Wat bedoel ik hiermee? Ouders dragen onbewust hun wonden uit hun jeugd mee. Die projecteren ze op een bepaalde manier op hun kinderen. Als de ouder zich daar niet van bewust is, geeft hij door wat het kind zich eigen maakt en het kind neemt het trauma van de ouder over. Dat heet generationeel trauma. Ik merk dat dit bij hoogbegaafde volwassenen vaak te maken heeft met ontkennen van hoogbegaafdheid door hun ouders, niet gezien zijn zoals ze zijn. Hun hoogbegaafdheid is niet gezien of wel gezien, maar genegeerd, vaak mede doordat de ouder de eigen hoogbegaafdheid ontkent of wegwuift. Het kind moest aan de verwachtingen van de ouder voldoen en dit wordt nu in de volwassenheid ook verwacht. De volwassene van nu is in feite nooit volwassen geworden, omdat hij nog steeds onder de vloek van de ouder zit. Er is nog steeds een ouder-kindrelatie gaande, waarbij het nu volwassen kind in de oude energie en patronen van zijn kindertijd blijft draaien.

Als de ouders niet blijven steken in hun veroordelende of zelf-veroordelende patronen, resulteert de fase van puberteit in echte volwassenheid. Helaas bereiken de meeste kinderen nooit de echte volwassenheid, maar blijven ze de rest van hun leven stevig gevangen in diepe, laagfrequente oordeelspatronen en afhankelijk van het oordeel van hun ouders en anderen.

Op welk niveau van bewustzijn leef je nu?

Ik spreek vaak over de lagen van bewustzijn. Uitzonderlijk begaafde mensen zijn geboren met een bepaald niveau van bewustzijn. Je kunt het hoogbegaafdheid noemen, ik noem het bewustzijn. Als je zo iemand bent, die met een hoger bewustzijnsniveau is geboren, maar gedwongen bent je aan te passen aan de geldende norm van een lager bewustzijn (lagere frequentie), kan het niet anders dan dat je een overlevingsmechanisme creëert om met die situatie om te gaan. Als je een onbewuste ouder hebt gehad, kun je de patronen van zijn/haar pijn in je dragen en die nog steeds op jezelf projecteren. Wat je ouders op je hebben overgedragen, is een collectief fenomeen en staat bekend als de slachtoffergeest.

Sta jij toe dat de collectieve negatieve denkpatronen jouw geest beïnvloeden? De wereld van de slachtoffergeest is een innerlijke wereld van roddels, klagen, oordelen en piekeren. De meeste mensen klagen innerlijk over hun leven, over de mensen in hun relaties en ze maken zich onophoudelijk zorgen over alledaagse zaken. Je denkt misschien dat het heel menselijk is om te klagen, maar het creëert een negatieve frequentie in het energieveld van zowel de klager als het slachtoffer. Met andere woorden, hoe meer je klaagt (hardop of als zelfspraak), hoe meer je jezelf en anderen schade berokkent. Je kunt het heel eenvoudig testen door ’s ochtends, zodra je wakker bent, de intentie voor die dag voor jou te bepalen. Je zult merken dat deze ene handeling invloed heeft op jouw gemoedstoestand gedurende de hele dag. Maar niet alleen dat, jouw gemoedstoestand beïnvloedt ook anderen. Het is een rimpeleffect.

De lage frequentie van de slachtoffergeest betekent dat je je identificeert met wat je denkt. Je oordelen bepalen je identiteit en geven je een veilig gevoel, wat natuurlijk schijnveiligheid is. Als je een oordeel velt en je bewust bent van het oordelen, dan zit je niet langer gevangen in je geest en daardoor verandert de frequentie rond dat oordeel. Het enige wat telt, is hoe serieus je jouw oordeel neemt. Als je identiteit op je oordelen berust, hits je mensen, overal waar je gaat, negatief op − niet door je meningen, maar door de turbulente frequentie die je in je omgeving uitstraalt. Je herinnert je vast zulke mensen, misschien heb je er een paar in je familie of kennissenkring.

Het slachtoffer kan zich fixeren op de kleinste en meest irrelevante details in het leven. Hij heeft zelf niet door een slachtoffer te zijn. De gemoedstoestand en het handelen voelen volkomen legitiem en als de enig mogelijke optie. In lage frequentie is dit het soort mensen dat de zaken ver buiten proportie blaast en meningen omarmt die feitelijk ver verwijderd zijn van de feiten. Elk oordeel is een zelfoordeel. In deze gemoedstoestand bevinden zich veel mensen, ook leerkrachten van je kind, ook collega’s, ook familieleden.

Integriteit -> Inzicht -> verandering

In elke fase van je vroege ontwikkeling heb je veel mogelijkheden om aspecten van eerdere cycli te genezen of, afhankelijk van hoe jij en de mensen om je heen met deze uitdagingen omgaan, prent je deze laagfrequente patronen nog dieper in je psyche in. De derde cyclus van zeven jaar is de meest kritische, omdat deze de laatste kans is voor ouders om het kind te helpen echte volwassenheid te bereiken. Als de ouders niet diepgeworteld zijn in hun integriteit, slagen ze er niet in de juiste omgeving te creëren waarin het kind deze meest uitdagende fase duidelijk kan doorstaan. Het bepaalt of het kind de volwassenheid ingaat als een geïntegreerde volwassene of als een gewond kind dat zich voordoet als volwassene.

Het geheim van integriteit is dat je je eigen ruimte kunt behouden zonder te reageren op je oordelen of zelfoordelen. De turbulentie van deze periode in het leven van een kind trekt je als ouder mee en waarschijnlijk ook de turbulentie van de herbeleving van die periode uit jouw jeugd. Het is dus cruciaal dat je deze twee scheidt. Doorzie wat jouw pijn is en transformeer die pijn naar groei, sluit de cyclus van jouw puberteit af, zodat je volwassen en tegelijkertijd open bent en je kind blanco de  ruimte geeft om zich te ontwikkelen tot wie hij is, zonder projecties van jouw rugzakje. Leer daarnaast als ouder afstand te nemen en vertrouw erop dat je kind een eigen pad loopt en zich autonoom ontwikkelt. Als ouders echt begrijpen hoe cruciaal hun rol is tijdens deze fase in het leven van hun kind, handelen ze met minder oordeel en voelen ze zich zekerder.

Integriteit als trilling betekent veel meer dan alleen vasthouden aan je waarden. Het is een kwaliteit van de ziel en tegelijk een diep fysieke eigenschap. Het is feitelijk een functie van je immuunsysteem bij het behouden van de kracht van je lichaam. Als je de hogere frequentie van je kind ziet vanaf het moment van de geboorte en als je die frequentie voortdurend voor hem vasthoudt, door dik en dun, zie je een levend wonder voor je ogen groeien.

Begrijp wie je bent

Begrijp wat jou heeft gemaakt zoals je bent om de aspecten van je conditionering die niet bij jou horen los te laten. Na verloop van tijd ben je hierdoor een meester in het begrijpen van de manier waarop conditionering werkt. Als je vrij bent van de valkuil van de slachtoffergeest, verandert oordeel in integriteit. Het is de alchemie van de slachtoffergeest, de transformatie van een slachtoffer naar een integer mens. Het is dezelfde ervaring, maar dan vanuit het hogere niveau van bewustzijn.

Wees moedig om je integriteit in stand te houden: je daagt alles en iedereen uit die niet aan jouw hoge normen voldoet. Je maakt bewuste keuzes die op één lijn staan met wie je bent. Integer leven betekent de strijd aangaan met de hele wereld, zonder extern te vechten, want de strijd is innerlijk. Het doet in het begin pijn om integer te zijn, maar je merkt al snel dat het heel fijn voelt en je vraagt je af waarom je dat niet eerder hebt gedaan. Integer leven betekent het oordeelsvermogen op een objectieve en onpersoonlijke manier gebruiken.

Maatwerk voor hoogbegaafde kinderen

Wat heeft dit allemaal te maken met maatwerk voor hoogbegaafde kinderen? Het is de basis. Alles wat ik zojuist heb beschreven is de basis voor maatwerk, omdat je dan vanuit de kern jezelf en je kind benadert en daarop je keuzes baseert. Je ziet wie je bent, je ziet wie je kind is en het kan niet anders dan dat je vanuit je integriteit keuzes maakt.

Als de ouders bewust zijn, als ze zich bewust zijn van hun verleden en inzien welke wonden ze hebben en bereid zijn daar verantwoordelijkheid voor te nemen, negeren ze de onderwijs- en ontwikkelingsbehoeftes van hun kind niet. Waarom? Omdat ze hun behoeftes ook niet negeren. De opvoeding is dan gebaseerd op de identiteit van hun kind en zijn behoeftes en niet op het gemiddelde.

Als je dan in gesprek bent met de school over het onderwijs, vaak met mensen die zich niet bewust zijn van zichzelf, laat staan van je kind, sta jij in je kracht als autonoom, integer mens en handel je namens je kind dienovereenkomstig.

Zijn problemen echt problemen?

Hoogbegaafd zijn wordt vaak als een probleem gezien, als een last die zwaar te dragen valt. Op school ervaren veel hoogbegaafde kinderen problemen. Ze lijken gedemotiveerd, niet snel genoeg, dwalen af, lijken niet sociaal en al die standaardlijsten met problemen krijgen ze door in trainingen en onder de leerkrachten en zijn dus de werkelijkheid. Maar, deze perceptie is de perceptie van het gemiddelde. Besef dat volwassenen hoogbegaafde kinderen als probleemgeval aanmerken, omdat ze niet met hun anders-zijn kunnen omgaan. De zaken die de leerkracht regelmatig op school ziet als problemen, zijn problemen van de leerkracht zelf, niet van het kind. De leerkracht ervaart – vanuit zijn/haar niveau van bewustzijn – dat het kind niet voldoet aan de verwachtingen en er ontstaat een probleem. Het kind matcht niet met de werkelijkheid van de leerkracht. Intussen heeft het kind een heel ander probleem dat niemand ziet. Het verwijdert zich meer en meer van zichzelf.

Leerkrachten zijn een speciale doelgroep mensen van wie iets verwacht wordt wat ze niet kunnen leveren. Simpelweg omdat de klassen te groot zijn, de diversiteit te groot is en de werkdruk te hoog. Besef als leerkracht, ondanks de druk van de maatschappij, dat je toch echt met mensenlevens te maken hebt, met mensenlevens die gevormd worden en die een grote impact hebben op de hele samenleving.

Het bewustzijn van een kind wordt op school niet beschermd, maar bekneld.

Dat is het echte probleem. Niet luisteren naar de moeder en haar niet serieus nemen, creëert een extreem onveilig gevoel bij het kind. Aan de andere kant is het ook mogelijk dat, als de moeder met het systeem meegaat, het kind ook een extreem onveilig gevoel heeft.

Tegen welke speciale problemen lopen uitzonderlijk hoogbegaafden aan?

• Het is niet eenvoudig om interessant genoeg en moeilijk werk te vinden.
• Ze moeten leren domheid of incompetentie bij anderen te tolereren.
• Ze moeten proberen niet negatief te zijn richting autoriteit.
• Ze lopen het gevaar zich af te sluiten.
• Ze lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van gewoontes van extreme vitterij (Hollingworth, 1942, p.299).
• Ze lopen het gevaar dat ze hun identiteit verliezen (door gedwongen aanpassing aan het gemiddelde).
• Ze kunnen existentiële al op zeer jonge leeftijd depressies ervaren.

Wat hebben kinderen nodig? Verhalen, mythologie, waarden, gebruiken, gegrond zijn in de geschiedenis van hun ouders en voorouders en er trots op zijn, heldenverhalen, praktische vaardigheden, het besef van nu.

Krijg eerst helderheid, de richting volgt

Het is voor het welbevinden en de veilige ontwikkeling van het kind essentieel dat de moeder naar haar stem luistert en die volgt. Ik krijg regelmatig e-mails van moeders die aan de ene kant sterk het gevoel hebben dat ze iets moeten, omdat hun kind niet gezien wordt op school, en aan de andere kant houdt de omgeving of een stemmetje in haar hoofd haar tegen. Een e-mail en je zorgen uiten is al een opening naar iets nieuws! Mijn advies aan ouders − en aan moeders in het bijzonder − is, volg je gut feeling en negeer dat nooit. Met maatwerkadvies vinden we altijd oplossingen die jouw kind centraal stellen. Iets anders is namelijk schadelijk.

Ik zeg niet dat het gemakkelijk is, omdat er soms overtuigingen zijn weg te ruimen en omdat je met je persoonlijke angsten moet afrekenen. Uiteindelijk, na helderheid verkrijgen en een visie vormen over de opvoeding van je kind en een richting bepalen, opereer je van een totaal andere plek waar je overzicht hebt en waar je vooral trouw aan jezelf bent. Het is pijnloos en voelt comfortabel, ook bij problemen, omdat jij jezelf bent.

Helderheid en richting hebben, is bijzonder belangrijk bij het opvoeden van uitzonderlijk begaafde kinderen, juist omdat ze zo anders zijn. Je stapt als ouders op het ontwikkelpad van helderheid en richting.

Je moet krachtig zijn om niet te vechten

Op jouw niveau van bewustzijn blijven en je dan onttrekken aan lage energieën kan betekenen dat je verwijten krijgt van andere mensen, omdat ze projecteren. Ze ervaren vanuit hun laag van bewustzijn iets anders dan jij. Dat is niet erg. Het is pas een probleem als JIJ dit niet beseft. Jij leidt. Jij stuurt jezelf en je kind vanuit jouw bewustzijn en daar baseer je alles op. Je communiceert met compassie over wat je gaat doen, je hoeft je niet te verklaren. De afhankelijkheid van jouw aandacht en hulpeloosheid valt weg, het is rustig voor jou. De anderen, die jou niet begrijpen, worden met zichzelf geconfronteerd. Zonder heftige gesprekken wordt men op zichzelf teruggeworpen. Jij blijft als ouder onverstoorbaar en trouw aan jezelf en aan je kind. Besef dit, als ouders andere besluiten nemen, voelen leerkrachten zich gepasseerd. Dat heeft niets met de ouder te maken, maar met de leerkracht zelf.

Tot slot wil ik je dit meegeven: de fysieke wereld is het eindproduct van onze keuzes.

Als je hierin een sparringpartner nodig hebt, kun je altijd contact met mij opnemen.