Vaak wordt over kinderen met uitdagend gedrag gezegd dat ze manipuleren, om aandacht vragen, niet gemotiveerd, koppig, opzettelijk zich niet schikkend en verwend zijn, controle willen hebben en uitdagend zijn. Daarnaast zijn deze kinderen altijd de grenzen aan het verkennen, raken gevoelige snaren, manipuleren volwassenen, zodat ze toegeven en ze drukken hun zin door. En je hebt misschien gehoord wat over de ouders van deze kinderen wordt gezegd, dat ze passief, inconsistent en toegeeflijk zijn?
Niets hiervan is waar. Dankzij onderzoek dat is uitgevoerd in de afgelopen vijftig jaar weten we wel beter. Wat we weten kan in één zin samengevat worden: gedragsmatig uitdagende kinderen zijn uitdagend, omdat het hen ontbreekt aan vaardigheden om niet uitdagend te zijn.
Hoogbegaafd kind gedragsproblemen
Straffen, belonen, lijstjes, stickers… dat helpt allemaal niet. Iemand moet deze gedragsmatig uitdagende kinderen leren hoe ze zich moeten gedragen, wat van hen verwacht wordt en waarom. Deze kinderen ontbreekt het aan standaard vaardigheden, die gebruikt worden in een gemiddelde groep. Het zijn vaardigheden als flexibiliteit, aanpassingsvermogen, frustratietolerantie en probleemoplossende vaardigheden.
‘Moeilijk gedrag’ zie je vaak alleen in situaties waar flexibiliteit, aanpassingsvermogen, frustratietolerantie en probleemoplossende vaardigheden nodig zijn. Het gaat om andere vaardigheden dan die de kinderen elders nodig hebben, zoals thuis. Op school, in een grotere groep, tussen andersdenkende en anders functionerende kinderen heb je andere vaardigheden nodig. Als je deze vaardigheden niet geleerd hebt omdat niemand je uitgelegd heeft hoe deze groep andersdenkenden functioneert, kan het gebeuren dat je angstig wordt, onzeker en dat je onaangepast gedrag gaat vertonen. Dit gedrag kan ook getriggerd worden door gebrek aan uitdaging en door verveling. Het kind gebruikt zijn gedrag om aandacht voor zijn situatie te vragen. Het zegt eigenlijk: “Help mij met deze situatie om te gaan, het sluit niet aan bij wat ik nodig heb en bij wat ik wil en ik moet hier dag in dag uit zitten en wachten.”
Deze kinderen zijn niet expres onhandig, brutaal of koppig, ze zijn niet expres agressief naar klasgenoten. Het goed doen, heeft hun voorkeur en – dit is heel belangrijk – KINDEREN WILLEN HET GOED DOEN ALS ZE DAT KUNNEN.
Hoe kun je deze kinderen helpen?
Het gedrag is het minst belangrijke om je op te richten. Het zijn de vaardigheden waar de focus op moet liggen. Het is het gebrek aan bepaalde vaardigheden onder bepaalde omstandigheden. Als deze omstandigheden op school zijn, moeten de vaardigheden ook daar geleerd worden. Dit kan niet thuis geleerd worden, omdat dit een andere omgeving is met andere omstandigheden. Op school moet stap één zijn uit te zoeken of het kind passend onderwijs heeft. Leerkrachten denken vaak dat het onderwijs passend is en dat het aansluit, maar niets is minder waar. Je kunt dit door middel van een didactisch onderzoek duidelijk krijgen.
De basisstrategie is het kind probleemoplossende vaardigheden te leren: geen stickers, geen time-out, geen straf, niet buiten de klas wachten, geen lesje leren, geen preken. Deze strategieën veroorzaken vaak meer uitdagend gedrag dan dat ze het voorkomen.
Een kind dat te chaotisch is in zijn denken, kan niet bedenken welk probleem hij probeert op te lossen. Er zijn te veel indrukken, te veel mogelijkheden, te veel intense gevoelens, te veel prikkels. Een kind dat voor het eerst gebrek aan uitdaging ervaart of zich in een omgeving dat a-intellectueel is, bevindt, weet nog niet meteen hoe hiermee om te gaan. Dit kind durft of kan zijn situatie nog niet analyseren en braaf aan de leerkracht vragen: “Juf, ik ervaar al een hele tijd dat ik hier niet op mijn plek zit. Volgens mij zit het ‘m in het feit dat u alles bottom-up uitlegt terwijl ik top-down leer en dat er te veel van hetzelfde geoefend wordt. Ik leer anders en veel sneller. Zullen we samen kijken wat we hieraan kunnen doen?” Heel begrijpelijk dat het kind dit niet zelf kan verwoorden. Dus zal het met zijn gedrag laten zien dat hij niet lekker in zijn vel zit en teruggetrokken en stil of boos, vervelend, uitdagend of agressief wordt. Volwassenen moeten het gedrag op de juiste manier interpreteren.
Vaak wordt gezegd dat zo’n kind alleen maar aandacht wil. Dat is een dooddoener, omdat wij allemaal aandacht willen en zo’n uitspraak beantwoordt niet de meer kritische vraag: als dit kind de vaardigheden heeft om adaptief aandacht te vragen, waarom vraagt hij dan om aandacht op zo’n onaangepaste manier? Vertelt het feit dat hij onaangepast om aandacht vraagt juist niet dat hij de vaardigheden mist adaptief om aandacht te vragen?
Onopgeloste problemen
We moeten ons richten op situaties waarbij het kind uitdagend gedrag vertoont. Als het gaat om het beperken van uitdagend gedrag zijn onopgeloste problemen zelfs belangrijker dan het gebrek aan vaardigheden.
Kinderen met uitdagend gedrag zijn niet iedere seconde van de dag uitdagend. Ze zijn soms uitdagend, in specifieke situaties als de eisen of de verwachtingen hoger zijn dan hun vaardigheden aankunnen. Deze situaties worden onopgeloste problemen genoemd. Hoe kun je uitdagende episodes dus minimaliseren? Door deze problemen op te lossen.
Eerst moet je uitzoeken om welke problemen het gaat. Kan het kind zijn huiswerk niet afmaken en ontploft het? Dan moet je uitzoeken waar het exact aan ligt dat hij het huiswerk niet afkrijgt. Het ontbreekt hem misschien aan bepaalde vaardigheden, zoals overzicht houden, plannen, aantekeningen maken en dergelijke. Of zit je kind achter de computer wanneer je wilt eten en als hij moet stoppen, ontstaat er ruzie omdat het kind niet snel genoeg aan de tafel zit? Of moet je kind op school stilzitten en hij is steeds aan het draaien en storen? Of is je kind al dagen oefeningen aan het maken met rekensommen die hij al maanden beheerst? Of moet je dochter samenwerken met een meisje omdat de juf het zo’n goede combinatie vindt, maar je dochter denkt er anders over?
Met dit soort onopgeloste problemen hebben veel kinderen te maken. Leerkrachten en ouders denken dat hun reactie (ontploffing, boosheid, slaan, roepen) onvoorspelbaar is. “Ineens is hij heel boos en slaat hij een klasgenootje”, hoor je dan. Dit komt omdat we telkens wachten tot het probleem zich voordoet, om het daarna ‘op te lossen’. Dat is zelden een effectieve strategie. Maar gelukkig zijn de reacties en de problemen die ze veroorzaken wel voorspelbaar, ze kunnen dus proactief opgelost worden. Het belangrijkste voor ouders en leerkrachten is om deze problemen proactief op te lossen in plaats van reactief en plotseling. Je moet in een crisispreventiemode zijn en niet in een crisismanagementmode.
Straffen en belonen werkt niet bij het afleren van uitdagend gedrag. Ze lossen niets op. Zou je een kind dat het ontbreekt aan studievaardigheden straf geven? Nee, je zou het hem leren of naar een training sturen. Dit geldt ook voor de vaardigheden die het kind nodig heeft om te ‘overleven’ in de klas.
Wat te doen:
- Uitzoeken of het onderwijs en de begeleiding passend is. Dat is stap één.
- De benadering moet zich richten op het oplossen van problemen en niet op het wijzigen van gedrag voortkomend uit het gebrek aan vaardigheden.
- De begeleiding moet een samenwerking zijn tussen kind en volwassene en niet worden opgelegd door de volwassene.
- Die samenwerking moet zich richten op wat te doen voordat het probleem zich voordoet en niet op de beheersing achteraf.
- Naast het leren van vaardigheden aan deze gefrustreerde, hoogbegaafde kinderen moet beoordeeld worden in hoeverre de frustraties voortkomen uit een ongepast onderwijsaanbod.
Dat kan tijdens de training Hoogbegaafd opvoeden in alle rust .
Referenties:
Booker, J.A., Ollendick, T.H., Dunsmore, J.C., & Greene, R.W. (2014). Parent-child relations, conduct problems, and clinical improvement following the treatment of oppositional defiant disorder, under review.
Dunsmore, J.C., Booker, J.A., Atzaba-Poria, N., Greene, R.W., & Ollendick, T.H. (2014). Emotion-related processes of change in treatment for children with opositional defiant disorder, under review.
Epstein, T., & Saltzman-Benaiah, J. (2010). Parenting children with disruptive behaviors: Evaluation of a Collaborative Problem Solving* pilot program. Journal of Clinical Psychology Practice, 27-40.
Fraire, M., McWhinney, E., & Ollendick, T. (2011). The effect of comorbidity on treatment outcome in an ODD sample. In T. Ollendick (Chair), Comorbidities in children and adolescents: Implications for evidence-based treatment. Symposia presented at the 41st European Association for Behavioral and Cognitive Therapies, Reykjavik, Iceland.
Greene, R.W., Biederman, J., Zerwas, S., Monuteaux, M., Goring, J., Faraone, S.V. (2002). Psychiatric comorbidity, family dysfunction, and social impairment in referred youth with oppositional defiant disorder. American Journal of Psychiatry, 159, 1214-1224.
Greene, R. W., Beszterczey, S. K., Katzenstein T., Park, K., & Goring, J. (2002). Are students with ADHD more stressful to teach? Patterns of teacher stress in an elementary school sample. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 10, 27-37.
Greene, R.W., Ablon, J.S., Monuteaux, M., Goring, J., Henin, A., Raezer, L., Edwards, G., & Markey, J., & Rabbitt, S. (2004). Effectiveness of Collaborative Problem Solving* in affectively dysregulated youth with oppositional defiant disorder: Initial findings. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 72, 1157-1164.
Greene, R.W., Ablon, S.A., & Martin, A. (2006). Innovations: Child Psychiatry: Use of Collaborative Problem Solving* to reduce seclusion and restraint in child and adolescent inpatient units. Psychiatric Services, 57(5), 610-616.
Greene, R.W., & Fraire, M. (2014). Effectiveness of Collaborative & Proactive Solutions* in helping behaviorally challenging students: Findings from five public schools in Maine, under review.
Halldorsdottir, T., Austin, K. & Ollendick, T. (2011). Comorbid ADHD in children with ODD or specific phobia: Implications for evidence-based treatments. In T. Ollendick (Chair), Comorbidities in children and adolescents: Implications for evidence-based treatment. Symposia presented at the 41st European Association for Behavioral and Cognitive Therapies, Reykjavik, Iceland.
Johnson, M., Ostlund, S., Fransson, G., Landgren, M., Nasic, S., Kadesjo, B., Gillberg, C., and Fernell, E. (2012). Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) with oppositional defiant disorder (ODD) in Swedish children: An open study of Collaborative Problem Solving*. Acta Paediactrica, Volume 101, pp. 624-630.
Kosmos, K., Payson Hays, S., Ozer, E., Greene, R.W., & Lopes, V. (2014). Targeting teacher efficacy to address the social-behavioral functioning of challenging students, under review.
Lopes, V., Kosmos, K., Ozer, E., Greene, R.W., Payson Hays, S. (2014). School psychology consultation: Student social-behavioral change through improved teacher-student relationships, under review.
Martin, A., Krieg, H., Esposito, F., Stubbe, D., & Cardona, L. (2008). Reduction of restraint and seclusion through Collaborative Problem Solving*: A five-year, prospective inpatient study. Psychiatric Services, 59(12), 1406-1412.
Ollendick, T. H. (2011). Invited address: Effective psychosocial treatments for emotional and behavioral disorders in youth. University of Stockholm, Sweden.
Ollendick, T.H., Greene, R.W., Fraire, M.G., Austin, K.E., Halldorsdottir, T., Allen, K.B., Jarrett, M.E., Lewis, K.M., Whitmore, M.J., & Wolff, J.C. (2014). Parent Management Training (PMT) and Collaborative & Proactive Solutions* (CPS) in the treatment of oppositional defiant disorder in youth: A randomized control trial. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, in press.
Hier een reactie van mij (man 58) omdat ik heel erg veel herken van het bovenstaande. Toen ik in de 1e klas zat kende ik bij rekenen alle tafeltjes tot het cijfer 10 binnen een paar weken uit mijn hoofd, ook bij andere lessen ging ik een stuk sneller als de rest van de klas. Ik zat na hetgeen ik op moest schrijven of uitrekenen al halverwege de les wat uit het raam naar buiten te staren omdat ik in de helft van de tijd al klaar was. In de tweede klas ging het net zo.
Op “advies” van de juffrouw van de tweede klas moest ik met mijn moeder naar iemand die ging testen of dat de normale basis school volgens haar te
zwaar was omdat ik in haar ogen nooit op zat te letten. Het resultaat van die testen was dat ik, zoals die man tegen mijn moeder vertelde. Uw zoontje leert
veel sneller als andere kinderen, en hij zal zijn lessen vaak al af hebben nog voordat zijn klasgenootjes het begrepen hebben. Later in de tweede klas haalde
die juffrouw iets met mij uit, waardoor ik een gruwelijke hekel aan dat mens kreeg. Een klasgenootje had iets gedaan wat niet mocht, en hij moest als straf
bepaalde sommen maken. even later vroeg ze aan mij: Waarom zit jij stil??? Vol trots vertelde ik van : Ik ben al klaar juffrouw. Nadat zij dat had nagekeken
en ik dacht dat ik een complimentje zou gaan krijgen, Neen hoor. Wat deed dat mens. Ik moest diezelfde strafwerksommen maken als mijn klasgenootje
moest maken voor zijn geklier in de klas. Nou ja. Strafwerk omdat ik te snel ben. Hoe haalde zij dat in haar hoofd. Wat ook vaak genoemd word dat hoogbegaafde kinderen willen worden uitgedaagd klopt bij mij absoluut niet. Ik wil van te voren weten wat mijn taak is, en als ik daar eerder mee klaar ben
als een ander, wilde ik niet als straf nog extra werk krijgen. Ik wilde en wil nog steeds niet “uitgedaagd worden” Ik heb altijd geprofiteerd van het sneller
kunnen leren, vooral de exacte vakken waarbij precies vaststaat wat en hoe iets is, spraken en spreken mij nog steeds aan. Huiswerk vroeger op school daar had ik een grondige hekel aan, en maakte alleen datgene om straf te voorkomen wegens het niet maken. De leraren daar vertelde iedere keer weer dat
er nog nooit iemand daar zijn diploma gehaald had zonder huiswerk te maken, Jammer voor hem maar daar was ik de eerste mee daar op die school die dat dus wel lukte. Vooral wiskunde, natuurkunde en elektronica waren voor mij de eenvoud zelve. Hoe dat komt dat ik zo ben daar heb ik wel een idee over die ik hier best wil vertellen. Ik kan maar 1 ding tegelijk, en dat in een veel extremere vorm als de gemiddelde man. Dat komt volgens mij omdat mijn hersenen, vergelijk die even met een computer geheugen, volledig op 1 taak zijn gefocust, dus niet dat gedeelte voor dat en dat gedeelte voor dat, maar een heel groot gedeelte voor slechts 1 taak. Met als gevolg dat die taak, vaak wetenschappelijke zaken, erg simpel vindt. Als ik stop met iets te leren heb ik dan ook even een paar minuten de tijd nodig. kennelijk moeten mijn hersenen de boel opslaan voordat ik iets anders kan gaan doen. Als iemand mij stoort tijdens mijn leren, moet die persoon vaak tientallen keren roepen voor ik reageer, ik hoor dat gewoon niet. Echter als die persoon blijft roepen tegen mij en ik hoor die persoon en ik reageer daarop, Dan is hetgeen wat ik aan het leren ben helemaal verdwenen uit mijn geheugen. en moet ik helemaal van voren weer beginnen, alsof iemand mijn “computer in mijn hoofd” uitzet zonder het werk op te slaan. Vooral aan vrouwen krijg ik dat maar niet aan hun uitgelegd dat mijn hersenen anders werken als bij andere mannen, en zeker heel anders als vrouwenhersenen. Een IQ test heb ik nooit op professioneel niveau gedaan, maar als ik op internet zo een test doe, zit ik meestal tussen de 120 en 130, wat mij niets verbaasd gezien het gemak waarmee ik mijn werk als allround elektronicus altijd heb gedaan.
Hi Peter, bedankt voor je reactie! Groet, Renata
Hallo mijn dochter vertoont erg boos gedrag thuis wanneer er dingen veranderen zonder dat ze daarbij betrokken werd. Zo wordt ze woest wanneer blijkt dat het zadel van haar fiets hoger gezet werd, de planten uit de voortuin gehaald werden en de wekelijkse frietavond niet doorging. Ze zegt dan dingen die niet door de beugel kunnen en stelt ook erg uitdagend gedrag. De HBexperte die ik raadpleegde zegt dat mijn dochter het stuur probeert over te nemen & dat ik als ouder niet genoeg gezag heb; niet sterk genoeg ben. De HBexperte in kwestie vindt het verkeerd dat ik probeer te kijken naar wat er onder haar boos en uitdagend gedrag ligt. Zij en een boel mensen rond mij stellen een opname in psychiatrie voor. Ik heb een kennismakingsafspraak bij u maar die gaat pas ten vroegste door in het najaar. Mijn dochter heeft momenteel vakantie & krijgt normaal gezien vanaf september huisonderwijs.
Hallo Ellen, bedankt voor je vraag. Ik denk dat je als moeder intuitief weet wat er speelt en je hebt gelijk dat het niet om het uiterlijke gedrag gaat maar dat er meer is. Het is inderdaad complexer dan wat de HBexpert zegt… En “een boel mensen” , de zgn. ZIJ BV… zijn geen autoriteit om je te adviseren. Laat je niet gek maken. Heb je een kennismakingsgesprek al bij mij gepland? Er zijn een paar dingen die kunnen spelen:
1. inflexibiliteit omdat je dochter niet gezien wordt voor wie ze werkelijk is en zich dus verzet op allerlei niet constructieve manieren
2. ze verzet zich niet constructief omdat het haar aan de vaardigheid ontbreekt om het wel constructief te doen
3. ze zoekt een houvast doordat de wereld onbegrijpelijk is en dat doet ze dus door zich vast te klampen aan wat ze denkt dat wel zeker is
4. ze weet niet wie ze is, omdat anderen steeds tegen haar zeggen wie ze moet zijn
Ik weet niet hoe oud je dochter is, maar haar helpen met zelfinzicht en dat iedereen anders is, is een begin. Het kan erg overweldigend zijn voor een kind om te ervaren dat andere mensen totaal anders zijn, dat iedereen heel simpel is en dat je niet begrepen wordt. Werken aan haar weerbaarheid en zelfinzicht is belangrijk. Daarnaast moet ze meer weten over intensiteit en ze heeft handvatten nodig hoe flexibel te zijn… We kunnen na de vakantie een afsprak maken en eea doornemen.
Daarnaast vraag ik mij af welke aanpassing je dochter moet leveren op school. Als ze op school is, is de dagelijkse aanpassing erg vermoeiend voor een kind. Dat kan ook tot alles en nog wat leiden.
Je kunt alvast een paar laatste artikelen op mijn blog lezen, je kunt je aanmelden voor het Hoogbegaafde rebel in wording movement en je kunt mijn boek Intens, authentiek en vrij bestellen.
En we spreken elkaar na de vakantie!
Geniet vooral van je dochter, blijf zelf erg rustig en laat zien dat er altijd een oplossing is. Ze kan altijd een plan B bedenken voor het geval dat 🙂
Groet, Renata
Beste Renata,
Ik herken dit gedrag in mijn zoon en ik ben mij ook heel bewust van de ‘misdiagnoses’ die HB kinderen makkelijk krijgen.
een daarvan is ODD, waarbij o.a. het gedrag optreedt wat je beschrijft. Ook jij geeft op je blog geloof ik ergens aan dat ODD een misdiagnose is (James. T. Webb schrijft erover).
Daarom ben ik wel heel erg benieuwd waarom je bij dit artikel referenties vermeld van wetenschappelijke artikelen die bijna allemaal over ODD gaan!? Onze HB kinderen hebben geen ODD, maar dit artikel baseer je er wel op? Dus dat is een beetje verwarrend, en daar zou ik wel graag wat toelichting bij krijgen.
Vriendelijke groet, Xandra
@Renata
Ik vraag me af hoe ik de hoogbegaafdheid van mijn kind het beste kan aankaarten op de basisschool van mijn kind, want hier lijkt niet echt aandacht voor te zijn. Is er een instantie die ik wellicht kan benaderen hiervoor? Hoe zou jij dat doen?
Beste Ria, misschien heb je iets aan deze tips https://www.ieku.nl/2010/02/effectief-praten-met-leerkrachten-10-tips/. Ik zou het zeer zeker bespreken, je moet vanuit je gevoel als moeder praten, jij maakt je zorgen, jouw kind lijkt zich niet optimaal te ontwikkelen. De leerkracht doet zijn best, maar weet misschien niet hoe verder en het kan zijn dat je kind het op school helemaal niet laat zien. Hoogbegaafde kinderen passen zich erg aan…
Groet, Renata
Hoi! Ik herken heel wat over mn zoontje van bijna 4j.. hoe hij heel wat vaardigheden niet beheerst (maar er ook niet altijd voor openstaat om deze te leren beheersen – koppigheid? Faalangst?). Je spreekt echter steeds van hoogbegaafdheid. Is dit dan steeds het geval? Ik mis een beetje de nuancering tussen hoogbegaafdheid en een normaalbegaafd kind dat beoaalde vaardigheden niet beheerst. Of zie ik dit verkeerd?
Over t stuk dat belonen en straffen niet werkt: dat gevoel heb ik vaak ook bij onze zoon. We krijgen maar weinig vat op hem en daar hij zich intussen al wat beter kan uiten, weten we vaak niet wat t probleem is dus kunnen er ook geen oplossing voor vinden. Ik stel me dan de vraag: hoe hier dan aan werken? En wat als hij hier niet voor open staat? Het is steeds in bochten wringen om met hem samen te werken en ik ben vaak bang dat hij hierdoor niet voldoende bijleert of vooruit geraakt.
Ik hoor het heel graag van je. Mvg
Beste Nathalie, bedankt voor je reactie. Ik spreek van hoogbegaafdheid omdat mijn website over hoogbegaafde kinderen gaat. In mijn werk richt in mij op begeleiding van hoogbegaafde kinderen. Mocht je meer willen leren over grenzen stellen aan hoogbegaafde kinderen, kun je aan de training van 25 maart deelnemen… https://www.ieku.nl/hoogbegaafd-opvoeden-in-alle-rust/
Groeten, Renata
Beste Renata,
Mijn zoon welke gediagnosticeerd is met PDD-NOS heeft dan weliswaar geen agressie maar trekt terug in tablet of gooit er met de pet naar
Wel merk ik dat hij ook een HB kant heeft aangaande zijn achterstand omdat hij een aantal lessen gemist heeft op school Door meerdere oorzaken al dan niet privé van aard
Echter als hij zich even inzet (groep 4/5/6 ) dan doet hij zonder moeite rekenkundig bijv in enkele weken inhalen en streeft de klas voorbij
Nu zit hij op een SBO omdat hij die diagnose heeft.
Op zich fijn omdat er dan meer persoonlijke aandacht is maar ook weer niet omdat hij hierdoor nog steeds moeite heeft aan te passen in grote groepen
Tevens baart mij zorgen dat hij aldoor met de “dood” bezig is wat ook een HB eigenschap blijkt te zijn.
Ik ben een gescheiden weekend papa helaas doordat het gewoon niet meer ging
Wel denk ik dat zijn diagnose zijn groei in de weg staat en word gebruikt als excuus
Motorisch zijn er indd problemen
Maar ongelooflijk hoe snel hij digitale dingen en leeskundig dingen Door heeft zowel in Nederlands als Engels terwijl hij nog geen Engels heeft in zijn klas
IQ test bleek 121 percivaal en 83 mondiaal
Motorisch een IQ van 89 dus Ok dat snap ik
Zit hij nu wel op zijn plek?
Het gekke is dat hij namelijk altijd praat in eigen belang maar ook ongelooflijk begaan is ook met zijn pesters (overmatige groei en obesitas) als deze pijn hebben zal hij er alles aan doen te troosten
Vaak zoekt hij mijn grenzen op en soms wil ik wel eens heftig reageren maar hij kijkt je aan en haalt z’n schouders op alsof ik niet besta
Wat is jouw visie?
Hij is 7.5 jr en 143cm
Maak me zorgen om hem
Is hij nou echt autist of juist begaat
Vroeger werd ik als soort autist gezien Door mijn jonge leeftijd en hoog leer vermogen met 10 jr op middelbare school en 19 afgestudeerd als engineer
Kan het genetisch zijn? (Autisme wel namelijk)
Groetjes
Michael
Beste Michael, bedankt voor je reactie. De diagnose PDD NOS is vaak een diagnose die gesteld wordt als men niet weet wat er aan de hand is. En aangezien veel psychologen en psychiaters niets weten van de karakteristieken van hoogbegaafdheid, kan een verkeerde diagnose gesteld worden. Doordat je als hoogbegaafde anders bent, reageer je vaak ook anders in een groep van gemiddeld begaafde mensen. Dat wordt regelmatig als “vreemd” of “zorgelijk” gezien. Hoogbegaafde kinderen ontwikkelen asynchroon https://www.ieku.nl/2013/07/hoogbegaafd-en-asynchroon-2/, dat hoeft niet vreemd te zijn. Het zou jammer zijn als je zoon door een verkeerde diagnose op een verkeerde school zit. https://www.ieku.nl/2013/10/diagnoseasperger/, je zou kunnen overwegen een second opinion te vragen, maar dan wel bij een in hoogbegaafdheid gespecialiseerde psycholoog of psychiater!! Dit is heel belangrijk om een misdiagnose te voorkomen https://www.ieku.nl/misdiagnose/. De score van de IQ test is wellicht ook niet betrouwbaar. Ik merk dat als scholen een leerling laten testen binnen hun samenwerkingsverband, hebben ze er een hulpvraag bij. Die hulpvraag komt vaak uit de test uit. Een soort self-fulfilling prophecy. Laat er dus iemand anders naar kijken die open minded is.
Je vraagt of autisme genetisch kan zijn, ik vraag mij af of jij autistisch bent? Zou kunnen, maar is niet zeker, toch? Groeten, Renata
Hoi Renata
Interessant stuk, maar heb ik wel een vraag over. Wellicht dat het mijn beeldvorming kan veranderen, want zoals je het omschrijft, voel ik me helaas wel. En voel me er niet prettig bij.
Situatie: In de klas van ons kind (full time hb) zit een kindje (9) met deze gedragsuitdaging. Die vooral naar boven komt als het om samenwerken gaat. De woede die ontstaat bij het niet uitvoeren van haar ideeën wordt op twee manieren gebracht. A. weglopen/terugtrekken uit de samenwerking of B. bedreiging – karate trappen, stomp in het gezicht of bijten. A wordt opgelost door te maken wat het meisje wilt omdat we van juf moeten samen werken en we willen het toch goed doen. B wordt opgelost door het idee te maken wat het meisje om de trappen, stompen en bijten te vermijden.
Hoe dan ook er is geen gesprek/overleg mogelijk. Deze woede heeft ook uitwerking op het gedrag van de andere kinderen uit het groepje. En het wordt gevoelt als manipuleren en angst.
Voorval nummer….
Nu hebben we vanmiddag een evenement gehad waarbij een opdracht uitgevoerd moest worden. En de ouders mochten erbij zijn en ook nu ging het mis en hield het meisje zich niet aan de vooraf gemaakte afspraken. Waar ze het zelf ook mee eens was. De anderen waren hier heel boos over.
Doen we het wel goed?
Ik ben van mening dat we er met elkaar over moeten praten om het probleem op te lossen om toch tot een samenwerking te komen waarbij alle kinderen aan bod komen (kinderen praten en oplossingen bedenken, ouders begeleiden en rust brengen). Maar moeder trekt het kind terug uit de groep. En vindt dat de anderen allemaal heel lelijk tegen haar kind zijn. Maar de aanleiding van probleem wilde je ze niet zien. Schuld ligt bij de anderen en gaat lopen klagen bij juf. Heel vervelend voor allemaal. Moeder probeert bij mij begrip te krijgen, maar dat vindt ik heel lastig als mijn kind met enige regelmaat bedreigd wordt en dat er bij ander gezien is dat de bedreiging ook uitgevoerd is. Ik zeg de moeder dat weglopen niet de oplossing is. Maar vind ook dat het verder niet aan mij is om gesprekken met dit gezin te voeren aangezien het onder schooltijd plaats vindt.
Wat zou je ons adviseren hier mee om te gaan en hoe kan ik ons kind met zo’n situatie leren omgaan. Als dit al mogelijk is. Dit omdat dit de afgelopen twee jaar al zo gaat en ons kind nog de komende drie jaar met haar te maken heeft. De groep is klein en in dit leerjaar zitten 5 kinderen. Veel keus heb je niet. Wij hebben de indruk dat juf doet wat ze kan.
Kunnen wij iets bijdrage om dit probleem op te lossen/verminderen?
Beste Daan, bedankt voor je reactie. Het gedrag van zo’n kind kan de sfeer in de groep beïnvloeden, daarom moet er iets aan gedaan worden. Ook voor het meisje is het niet leuk. Eerst moet gekeken worden waar het gedrag vandaan komt: ontbreekt het haar aan bepaalde vaardigheden hoe zich te gedragen in situaties waar het niet gaat zoals je verwacht, voelt ze zich niet begrepen (dat kan ook in een hb klas) of spelen er andere dingen? Dit artikel juist kan daarbij helpen. In de herfst organiseer ik de training Hoogbegaafd opvoeden in alle rust https://www.ieku.nl/hoogbegaafd-opvoeden-in-alle-rust/, misschien goed voor de ouders van dit meisje? Alleen het gedrag corrigeren helpt niet. Je schrijft dat het al twee jaar aan de gang is. Waarom wordt er niets aan gedaan? Het moet vreselijk zijn voor het meisje, want reken maar dat ze zich niet prettig voelt. Iemand moet helpen te achterhalen waarom zij niet lekker in haar vel zit.
Ik hoop dat deze tips kunnen helpen, tijdens de training ga ik hier dieper op in. Groeten, Renata
Ik weet niet of hij hb is. Uit een test kwam van niet. Maar hij scoort wel met de cito op rekenen midden 4 bovenaan (zit in groep 3) en bij lezen eind 4. Gelukkig zit hij in groep 3/4 en mag hij met rekenen met groep 4 mee doen. Maar hij vindt het nu niet leuk meer en zegt het te moeilijk te vinden. Mijn gevoel zegt dat hij de sommen soms te ingewikkeld maakt en niet met alles heeft geleerd hoe het moet, maar het zelf heeft bedankt. Kan dat? En hoe wordt hij minder onzeker?
Ook wiebelt hij veel op school en staat hij veel op. Heb je hier misschien een tip voor?
Beste Marijke, voor die beweeglijkheid heb ik tips https://www.ieku.nl/2011/03/hooggevoeligheid-de-theorie/#psychomotorisch-lichamelijk, dat hoort bij hoogbegaafdheid. Sommige kinderen hebben het meer dan andere. Wat de school betreft denk ik dat het moeilijk lijkt omdat het niet complex genoeg is, niet in context en niet top-down. Want zo leren hoogbegaafde kinderen nou eenmaal. Daarnaast is het misschien zo dat de instructie te lang duurt en dat de herhaling niet voldoende is gecompact. Mocht je een goed advies op maat willen, kun je een afspraak met mij maken voor een didactisch onderzoek. Ik neem aan dat je zoontje volgend schooljaar naar groep 5 gaat? Je kunt mij via Contact rechtsboven bereiken. Groeten, Renata.
Beste Renata,
Ik zou graag willen, want veel zie ik wel, maar veel ook niet. Maar financieel is het helaas niet haalbaar. Hij gaat mogelijk in de toekomst versnellen. Maar hij blijft hangen op zijn fijne motoriek en sociaal emotioneel. Hij wil alleen maar met jongere kinderen spelen. Het liefst met oude kleuters. Hij moet er niet aan denken om helemaal naar groep 4 te gaan bijvoorbeeld.
Hallo Marijke, dat kan allemaal. Heb ik in mijn vorige reactie al gezegd. Ik zou een specialist hoogbegaafdheid zoeken, die je verder kan helpen. Groeten, Renata
Scherp stuk Renata! Onze zoon (8 jr gr 7/8, uitz. begaafd) is zo vaak boos. Periodes meer dan anders. De vraag is alleen hoe wij die vaardigheden kunnen versterken. De geschetste inzichten door ons leveren veelal discussies op en wakkeren nu niet bepaald de intrinsieke motivatie aan. Maar wat dan wel?
Na de zomer gaat hij starten op ’t gymnasium maar hoe kunnen we hem nog versterken? Tegenslag kent hij tot op heden niet. Alles gaat vanzelf, maar dat gaat een keer veranderen.
Heb je een tip? Of is het zaak om de genoemde boeken door te ploeteren op zoek naar een passende aanpak??
Past het boze bij de uitz. Begaafde? En het contrast met incidenteel kinderachtig gedrag?
Wil zo graag een rustig blij mannetje thuis..
Groeten
Monique
Beste Monique, bedankt voor je reactie. Je krijgt een rustig, blij mannetje als je zoon het gevoel zal hebben zinnig bezig te zijn. En dat kan alleen als de school voor hem nu zsm een persoonlijk leerplan samenstelt: moet hij nog iets leren van de basisschool? zo niet, welke vaardigheden moet hij leren voor het VO? Hij heeft niet leren te leren, dat kan nu nog door hem opdrachten op zijn denkniveau te geven. Hij haalt dat gebrek aan motivatie niet in, maar kan in ieder geval handige dingen leren voor het VO. Motivatie krijgt hij pas als hij iets gaat doen wat hij zelf leuk vindt en waar hij voor wil gaan. Kinderachtig gedrag kan komen door te veel aanpassing, zich geen houding weten te geven en niet zichzelf kunnen zijn, of gewoon door gek of opstandig doen. Dat komt niet door ongehoorzaamheid maar eerder door verzet of baldadigheid. Groeten, Renata
Hoi Renate. Dank je wel voor deze mooie verhelderende uitleg. Het is zo herkenbaar maar lastig om het roer ook te kunnen draaien. Je omschrijft precies het gedrag van onze 4 jarige zoon. Zijn wereldje bestaat sinds hij nu 6 weken naar school gaat uit voordurende uitdaging, niet luisteren, altijd alles beter weten, agresief worden enz enz. Ergens heb ik er begrip voor…maar er zijn grenzen. Grenzen die hij ongeacht welke aanpak ook, overschreid. Wat de ene dag werkt, werkt de andere dag niet. Elke dag huilend vol frutratie naar school wat alleen maar erger word. School ziet het niet en heeft aangegeven te observeren. En dat terwijl onze zoon aan blijft geven bij de juf dat hij meer wil leren.
Groeten
Beste Gree, bedankt voor je reactie. Kijk naar mijn antwoord aan Martine hieronder. Natuurlijk is het niet goed dat je zoon de grenzen overschrijdt, maar er is een aanleiding voor. Hem te straffen zonder de oorzaak weg te nemen is niet eerlijk en zelfs schadelijk. Hij leert dat dan niemand hem begrijpt en dat hij zich meer moet aanpassen, de situatie wordt voor hem uitzichtloos. Je moet dus met de school in gesprek. Hoe wordt hij uitgedaagd? Hoe weten ze dat ze goed bezig zijn en passend onderwijs bieden? Hij had waarschijnlijk meer van school verwacht en nu is het een grote teleurstelling. Praat met hem en zeg dat jullie het gaan uitzoeken en kijken wat anders kan. Intussen zou ik een specialist hoogbegaafdheid inschakelen om te kijken hoe groot de cognitieve voorsprong van je zoon is en om een onderbouwd advies aan school te geven. Groeten, Renata
Dag Renata,
We herkennen ons heel erg in het verhaal! Onze 7-jarige zoon is momenteel thuis erg agressief en kan niet omgaan met gezag. De “buien” ontstaan uit het niets en verder is het een heerlijke jongen. We hebben de hele trits (straffen, belonen, afleiden) die jij schetst geprobeerd, maar niets helpt. Logisch als we nu je verhaal lezen. Op school hangt hij de clown uit. De problemen zijn ontstaan in de overstap naar groep 3. Tot die tijd hebben we geen problemen ervaren thuis. We zitten momenteel echt met onze handen in het haar. De gesprekken op school komen nu op gang. Hij zit in groep 3, maar loopt 22 maanden voor in ontwikkeling. We hebben echt zorgen over hoe we de komende tijd door moeten gaan. Kun je ons een adres geven in de omgeving van Ede waar we als ouders alvast voor vaardighedenbegeleiding terecht kunnen? Is speltherapie ook een optie?
Beste Martine, bedankt voor je reactie. Ik zou niet meteen speltherapie aanraden, ik zou eerst kijken waar het gedrag vandaan komt. Wat is de aanleiding? Het kan best zijn dat een ongeschikte omgeving de oorzaak is: in hoeverre wordt het onderwijs van je zoon aangepast? wordt hij gezien voor wie hij werkelijk is? neemt men zijn ontwikkelingsvoorsprong/hoogbegaafdheid serieus? is de leerkracht niet te autoritair? Je schrijft dat hij 22 maanden voorloopt, iemand heeft het al gemeten dus. Iemand moet ook een advies geven hoe nu verder. Je kunt mij altijd een mail sturen als je hulp nodig hebt. Ik begeleid veel ouders via Skype, na het eerste kennismakingsgesprek persoonlijk. Groetjes, Renata.
Beste Renata,
In het kader van jouw artikel; wij zijn nu aangekomen bij het ‘probleem’ einde groep 8.
Wat een ellende! Totaal uitgeleerd, nul aansluiting meer met de stuiterende en al puberende rest van de klas, Day a Week School en plusgroep afgelopen en we moeten nog een paar maanden…
Ik weet dat jij die periode met je zoon op wereldreis bent gegaan, wat een fantastisch idee. Echter, voor ons nu geen optie door werk.
Heb jij nog tips of opties voor ons en voor wellicht veel meer HB-groep 8-kinderen die niet zijn versneld en in deze deprimerende fase zijn aanbeland?!?
Hartelijke groeten,
Fien Dekking
Hoi Fien, leuk van je te horen, maar wat een ellende! Wij waren toen ook niet thuis, want ik moest 3 dagen werken en mijn man fulltime. We hadden een programma per week en dat werkte goed. Een paar uur opdrachten maken, lezen en dan vrij. Veel beter dan naar school moeten, dat is juist erg stressvol. We hadden toen ook 1 ochtend per week naar het gymnasium geregeld. Dat was meer een bezigheidstherapie omdat het gymnasium het niet oppakte. Dus thuis werken is beter. Ik zou het doen als de school meewerkt. Succes! Renata
Beste Renata,
Dankjewel voor je geweldige artikel! Het is erg bemoedigend te lezen hoe jij, en de batterij experts in je kielzog, de problematiek formuleren en daarbij doordringen tot de kern van de zaak. Niet blijven hangen bij de symptoombestrijding waar het vaak bij blijft als ik de verhalen van mijn collega-ouders-van-HB-kinderen hoor. Onze kinderen zitten nu gelukkig op een school waar juist de ontwikkeling van de vaardigheden die je omschrijft echte aandacht krijgen. Onze oudste is inmiddels versneld en ook de jongste begint vleugels te krijgen. Ik sta er versteld van hoe snel ze zich beter zijn gaan voelen na de overstap naar deze school. Laat dat een hart onder de riem zijn van alle lezers: met de juiste aandacht en begeleiding gaat het echt heel snel beter, dan ontdek je de kracht van onze kinderen!
Hartelijke groet,
Martijne
Hallo Martijne, hartelijk dank voor je reactie! Blij dat het goed gaat met je kinderen. Groeten, Renata
Beste Renata, bedankt voor je heldere uitleg. We leren steeds meer over het gedrag (en het ‘zijn’) van onze zoon (7, HB, sinds 3 weken voltijds HB-onderwijs).
Onze zoon laat het negatieve gedrag (verbaal en fysiek) eigenlijk alleen thuis zien. Dit drukt een behoorlijk stempel op ons gezin.
Is het zinvol om professionele hulp voor hem te zoeken om hem te helpen bepaalde vaardigheden te leren (en wij mèt hem). Zo ja, heb jij tips wie/wat/waar? Wij wonen in omgeving Utrecht
Beste JG, bedankt voor je reactie. Ik zou eerst in gesprek gaan met de school, ook al zit je zoon op een voltijds HB onderwijs, het programma hoeft niet aan te sluiten bij zijn behoeften. Er ontstaan ergens frustraties die hij op school niet uit (sociaal wenselijk gedrag) en thuis wel. Je kunt altijd een ervaren specialist hoogbegaafdheid raadplegen. Ik zou eerst het onderwijs onderzoeken, als ook zijn relatie met de leerkracht (is er een klik?), relatie met andere klasgenoten e.d.
Groet, Renata
Beste Renata,
het is lastig, wonen op het platteland in Friesland, waar scholen oog hebben voor de minder presterende met diagnoses, en niet voor de begaafden die het anders zouden willen aanpakken.
vanaf groep 4 mocht onze zoon mee rekenen met een groep hoger. dat ws zijn uitdaging…. hij heeft de hele basisschool doorlopen zonder iets uit te voeren. op het verzoek om groep 8 over te slaan werd negatief gereageerd. helaas hebben wij niet naar onze intuïtie geluisterd.
hij ging naar het VO en begon in HAVO- VWO. het tweede jaar deed hij HAVO. aan het eind van het jaar moest hij een niveau lager, of blijven zitten. Wij voelden dat er iets niet klopte. We zijn die zomer naar een test instituut geweest en ja…. onze jongen scoorde flink hoog et zijn IQ ten opzichte van leeftijdsgenoten. Wij hebben de school voorgesteld dat hij naar 3 VWO ging, zodat hij eindelijk eens uitdaging kreeg. Dit verzoek was wel heel bijzonder vonden ze daar. Ze wilden hem wel de kans geven om 2 VWO te doen, maar….. dan moest hij met kerst gemiddeld een 7 staan!
Het schooljaar egon goed, maar de druk die hij voelde om dat gemiddelde te halen was te groot. hij mocht geen toetsen over doen die hij slecht had gemaakt, ondanks dat er in het rapport van de psycholoog stond dat er faal momenten mogelijk moesten zijn. Hij was veel ziek, en vlak voor de kerst vroeg hij ons of hij alsjeblieft naar een andere school mocht. Daar hebben wij gehoor aan gegeven. hij mocht daar met een schone lei beginnen. Geen druk van een gemiddeld cijfer moeten halen, gewoon 2 VWO doen. Hij zit inmiddels in 3 VWO krijgt als extra vak Chinees en is zijn eigen robot aan het bouwen, hij is behoorlijk happy hier. Helaas heeft hij nog steeds moeite met “werken voor een vak” , Scheikunde, Economie, Wiskunde, Natuurkunde… fluitend gaat hij erdoorheen. Maar Duits en Frans blijven in de dikke rode cijfers ondanks zijn extra uren die hij eraan besteed.
Ik zou willen dat ik voor hem in midden Nederland woon, daar is meer te kiezen in onderwijs.
Hij heeft zijn draai inmiddels wel gevonden in het onderwijs, maar hij heeft veel meer in zijn mars dan hij kan laten zien.
Hij gaat er wel komen, als hij door het VWO heen is en eindelijk mag studeren.
Hallo Monique, bedankt voor je reactie. Ik ben blij dat je zoon nu op een voor hem leuke school zit. Dat hij niet voor vakken leert is normaal. Kinderen/jongeren leren nog voor iemand anders of doen alleen datgene wat hen interesseert. Dat geldt voor hoogbegaafde kinderen nog veel meer. Misschien kan hij Duits en Frans in context leren (top-down), dus niet losse woordjes stampen maar naar films kijken, het nieuws in die talen, gesprekken voeren met iemand e.d. Vraag zijn docenten of ze willen meedenken. Groeten, Renata