Veel hoogbegaafde kinderen zijn zeer gevoelig. Ze lijken zich alles aan te trekken en ze raken behoorlijk overstuur door woorden en gebeurtenissen die andere kinderen negeren of waar zij vrij snel overheen stappen. Hoe kunnen ouders hun kind helpen bij het leren omgaan met deze intense emoties? Hier volgt een aantal tips.
- Begrijp de oorzaak van de gevoeligheid: mensen denken soms dat gevoelige kinderen alleen melodramatisch doen en dat ze zich druk maken om niets. Sommige kinderen mogen een fijne neus voor drama hebben, dat vermindert niet de intensiteit van hun emoties. Deze kinderen zijn waarschijnlijk wat de psycholoog Kazimierz Dabrowski noemde emotioneel supersensititief of overgevoelig (zie Dabrowski’s theorie). Dat betekent dat zij inderdaad hun emoties intensiever ervaren dan anderen.
- Help je kind een schaal te creëren voor zijn emotionele reacties: emotioneel gevoelige kinderen lijken te reageren op iedere negatieve ervaring alsof het einde van de wereld nadert. Ze kunnen er niets aan doen dat ze voelen wat ze voelen, maar ze kunnen leren deze gevoelens te plaatsen in een bruikbaar perspectief dat hen kan helpen met hun sterke gevoelens om te gaan.
Hoe maak je deze schaal van emotionele reacties:
- Neem een vel papier en schrijf de cijfers 1-10 (verticaal).
- Vraag aan je kind wat het ergste is wat er zou kunnen gebeuren. Je moet hierover praten want het eerste antwoord dat je krijgt zal misschien een kleinigheid lijken (zoals een bepaald speelgoed verliezen). Een meer geschikt antwoord is bijvoorbeeld huis in brand of iets dergelijks. Schrijf dit antwoord bij het cijfer 10.
- Vraag aan je kind wat hij/zij denkt dat het minst erge is wat er zou kunnen gebeuren. Dit is misschien gemakkelijker dan het cijfer 10. Het zou iets kunnen zijn als “een half uur eerder dan normaal naar bed moeten”. Welke gebeurtenis het ook is, het moet iets negatiefs zijn. De kinderen proberen soms iets neutraals uit te zoeken, iets wat ze niet echt interesseert. Schrijft dit antwoord bij het cijfer 1.
- Zoek een gebeurtenis die bij het cijfer 5 past. Help je kind een gebeurtenis te bedenken die niet echt erg is, maar ook weer niet onbelangrijk.
- Laat je kind de rest invullen. Dit kan een tijdje duren. Je moet samen met je kind een ontwikkeling in de lijst zien van het ergste naar het minst erge wat er zou kunnen gebeuren.
- Houd deze lijst altijd in de buurt (op de koelkast bijvoorbeeld) zodat jij en je kind ernaar kunnen verwijzen als het nodig is. Misschien is het handig om een kopie van de lijst ook in de kamer van je kind op te hangen (versierd door je kind). Elke keer als je kind erg overstuur is, vraag je dan aan te geven op welke punt van de schaal het gevoel hoort. Natuurlijk kan je kind reageren alsof het de cijfer 10-gebeurtenis is. Vraag dan of hij/zij werkelijk denkt dat het net zo erg is als nummer 10. Hij/zij zal inzien dat het niet zo is. Uiteindelijk zal je kind beter in staat zijn zijn/haar emoties onder controle te houden en leren adequaat te reageren op verschillende gebeurtenissen in zijn/haar leven.
Onderken de gevoelens van je kind: vergeet niet dat de gevoelens van je kind sterk zijn en dat hij/zij deze gevoelens niet onder controle heeft. Vermijd dingen te zeggen als: “Je bent te gevoelig!” of “Stel je niet zo aan.” Dit soort opmerkingen helpen niet en ze kunnen het kind zelfs een nog slechter gevoel geven; het kan zover gaan dat het kind denkt dat er met hem/haar iets aan de hand is. Dit is voornamelijk moeilijk voor zeer gevoelige jonge jongens, van wie volgens maatschappelijke normen verondersteld wordt emotioneel sterk te zijn.
Na een tijd zal je kind in staat zijn de intense emoties beter te beheersen, maar hij/zij zal ze niet ontgroeien. Deze emoties zijn een onderdeel van zijn/haar persoonlijkheid en zullen voor de rest van zijn/haar leven blijven. Maar de bovenstaande suggesties kunnen helpen het kind te leren intense emoties onder controle te krijgen.
Lees hier over hooggevoeligheid.
Bron: Carol Bainbridge, Gifted Children Expert, Helping Gifted Children Cope with Intense Emotions.
