Hoofdzaken zijn bijzaken

Ofwel waarom je niet veel moet denken, zeker als je hoogbegaafd bent

Net voor de kerstvakantie schreef ik over intense energie in je voordeel leren gebruiken. Intelligente mensen zijn niet alleen intelligent omdat hun brein meer neuronenverbindingen heeft, hun hele zenuwstelsel is intelligent en ze zijn sensitief op verschillende gebieden, voorbij de vijf algemeen bekende zintuigen. Dat betekent dat de impact van de omgeving, van woorden, van emoties, van allerlei input veel dieper doordringt en lang, soms voor altijd ingenesteld blijft in de cellen. Als dat jou overkomt, kun je je dan een slachtoffer voelen, omdat je het gevoel hebt geen sturing te kunnen geven aan je emoties, relaties en aan het leven in het algemeen.

Dit voorjaar organiseer ik een aantal heel bijzondere masterclasses, zoals Where The Eagles Fly. Een opmerkelijke, onderscheidende masterclass voor hoogbegaafde volwassenen die steeds iets missen, maar er geen vinger op kunnen leggen. Daarnaast komt er de masterclass Ongemerkt onverwerkt over de impact van je verleden op het heden en hoe je in het nu kunt leven.

Vandaag ga ik door op mijn vorige bericht, waarin ik je vroeg te voelen. Voelen in stilte, de tijd nemen en kijken wat er gebeurt. Ik ben benieuwd wat je hebt gevoeld! Reageer onder dit artikel en deel je ervaring met anderen.

De titel van dit artikel heet hoofdzaken zijn bijzaken. Het kan vreemd klinken, zeker omdat van hoogbegaafde mensen wordt verwacht dat ze hun hoogbegaafdheid op de een of andere manier bewijzen en meestal door middel van een test of toetsen op school. Cognitie is je asset, zou je denken. Maar dat is niet zo. De hartintelligentie is vele malen belangrijker en komt op de eerste plaats. Je hart werkt samen met je brein, maar eerst gaat alles langs je hart. Althans, als je het goed wilt doen.

Wat gebeurt er als je vanuit je brein leeft?

Je kunt niet stoppen met denken… Het is herkauwen wanneer we dwangmatig steeds opnieuw nadenken over een incident uit het verleden, op zoek naar een andere uitkomst. Mensen doen dit om een gevoel van keuzevrijheid te ervaren. Ik spreek veel ouders die vertellen dat hun kind niet in slaap kan vallen, dat het tot ‘s avonds laat veel vragen stelt, piekert of nadenkt over alles en nog wat. Dit is niet alleen iets van kinderen, ook hoogbegaafde volwassenen denken vaak te veel en gebruiken op die manier hun brein niet in hun voordeel. De gedachten zijn hoe langer hoe verontrustender, omdat niet jij achter het stuur zit, maar je brein.

Twee complementaire benaderingen om met verontrustende gedachten om te gaan:

Somatische (lichaams-)mindfulness en bewustzijn van gedachten in het huidige moment, zodat we kunnen ingrijpen, voordat we diep in een draaikolk van dwangmatigheid of angst worden gezogen. Wat heb je in je buideltje dat je kunt gebruiken? Een toverstaf, een drankje, een kompas… metaforen voor vaardigheden.
Ga stroomopwaarts naar wat het gevoel van gevaar genereert – versterk het zenuwstelsel en bouw veerkracht op om de hyperwaakzaamheid te verminderen, dan genereren de hersenen niet zoveel alarmerende gedachten en sensaties. Ben je op dit moment, exact nu, in gevaar?

Er zijn drie hoofdtypen van denken

Gedachten kunnen neutraal, negatief of positief zijn. We kunnen leren om getuige te zijn van onze gedachten. (Hierop zal ik veel uitgebreider ingaan en op veel diepere zaken in de masterclass voor de arend.)

Beschrijvende observaties: De zon is fel. Ik houd mijn adem in. Mijn buik wordt zacht als ik uitadem. De lucht die mijn neusgaten binnenstroomt, voelt koel aan. Ik hoor geluiden in de verte.

Beoordelen van en oordelen over wat we waarnemen: Ik haat het dat ik de hele tijd met een zwaar gevoel in mijn hoofd rondloop. Pfff! Ik kan niet stoppen met malen. Wat is er met mij aan de hand dat ik niet kan ontspannen en focussen? Oeps, ik ben er vandaag weer niet aan toegekomen. Oh, daar ga ik weer, ik praat te veel.

Gedachtetreinen: Omdat onze hersenen zeer associatief zijn, leidt de ene gedachte tot de andere en vervolgens tot de andere. We merken dat we aan iets denken dat niets met het huidige moment te maken heeft. We bevinden ons in het verleden of in de toekomst. Veel van deze gedachten worden veroorzaakt door hyperwaakzaamheid in ons zenuwstelsel en deze gedachten zijn doorgaans opdringeriger.

Het gaat ongeveer zo: Oh, Sam heeft zijn broodtrommel laten liggen, ik moet hem nog brengen. Dat heb ik nou weer, zijn vader zit rustig op zijn werk. Werk, ja, ik moet ook nog werken want ik loop achter. Zullen ze het wel goed vinden, wat ik aanlever? Laatst keek die vrouw een beetje raar. Er hing ook een vreemd luchtje in de kamer. Ik ben ook zo gevoelig dat ik alles ruik! Dat begrijpen mensen nou ook niet, hé. Je moet altijd alles uitleggen, zo vermoeiend! En laatst zei mijn schoonmoeder nog dat ik overdrijf, dat ik ze gewoon discipline moet bijbrengen. Ik hoor zo mijn moeder praten, als ik vroeger niet goed de afwas deed. Mijn broertje was geweldig. Is nu eigenlijk nog steeds zo…

Mechanica van het denken

Gedachten komen binnen als woorden die we kunnen zien of horen en als beelden die we kunnen zien. De inhoud van onze gedachten komt voort uit onze verzameling associaties, herinneringen en ervaringen. Voor de meeste mensen voelt het alsof ze geen controle kunnen hebben over hun gedachten en ze worden ‘overspoeld’ door gedachten en emoties. Ineens, soms onvoorbereid, volledig afhankelijk van de willekeur van wat zich aandient en hen triggert tot een bepaalde gedachte of emotie. Dit kan zo heftig zijn en kun je door je intense, hooggevoelige zenuwstelsel zo ervaren dat, als je niet leert met de alsmaar doorgaande stroom van gedachten en emoties om te gaan, je een burn-out of een trauma ontwikkelt. Dit geldt ook voor kinderen.

Herinneringen zijn beelden en woorden die verband houden met sensaties in ons lichaam. Wanneer we met traumatische herinneringen te maken hebben, moeten we onthouden dat deze situatie zich momenteel niet voordoet. Er zijn verschillende effectieve hulpmiddelen om ons te helpen dit te realiseren en in de veiligheid van het huidige moment te blijven. Ik noem er een paar en zeg er wel bij dat dit geen blijvende transformaties betreft. Het is eerste hulp als je je overweldigd voelt. Voor een blijvende transformatie is een diepere werk nodig. Je kunt wel meteen deze voorbeelden toepassen om meer bewustzijn te creëren.

Op dit moment ben je een getuige van je brein. Je identificeert je niet met je gedachten, je observeert ze alsof ze van een vreemde zijn. Een aantal hulpmiddelen voor oriëntatie en verankering in jezelf:

Tik zachtjes op je voorhoofd en breng je aandacht weg van het beeld en naar het geluid en de sensatie van het tikken.
Doe een stap achteruit en zie jezelf als op een foto. Als je met je eigen ogen naar iets kijkt, voelt het directer aan, alsof het je op dit moment overkomt. Als je jezelf op een foto ziet, besef je dat je naar een beeld kijkt.
Houd je ogen open. Plaats de afbeelding of woorden in een lijst aan de muur aan de andere kant van de kamer.
Framing en tracering. Let op het beeld, het kader en de lege ruimte buiten het kader. Kijk een paar keer in de ene richting rond de lege ruimte en vervolgens een paar keer in de andere richting. Als je terugkijkt naar het beeld in het kader, heeft het vaak een deel van zijn intensiteit verloren. Je kunt dit een paar keer doen op een enkele afbeelding of op een collage.
Het verschuiven van de focus gebeurt ook met de ogen open en het beeld op een muur aan de andere kant van de kamer. Kijk rechtstreeks naar het beeld en verruim vervolgens je blik om andere details op de muur, de kleur van de verf enz. op te nemen. Schakel heen en weer tussen het beeld en de rand.

Somatisch onderzoek naar het denken

Stel je voor dat je achter je hersenen zit en naar gedachten kijkt, terwijl ze opkomen en neerdalen. Ze zijn positief, neutraal of negatief. Sommige zijn beschrijvend, andere oordelend. Sommige bevinden zich op de achtergrond en trekken nauwelijks je aandacht. Soms raak je verstrikt in een gedachtegang.

Wat is de energie van jouw gedachten? Wat is de inhoud? Hoe zijn ze verwant?
Wanneer je merkt dat je verzonken bent in een gedachtegang, breng jezelf dan terug naar de rol van de getuige. Gebruik indien nodig de hulpmiddelen voor verankering en oriëntatie, zoals tikken, traceren, focusverschuiving en visuele aanwijzingen van veiligheid om terug te keren naar het huidige moment.
Wat is de reactie van je lichaam op de verschillende energieën en gedachte-inhouden?
Wat is na een paar keer dit te hebben toegepast de overheersende energie en soort gedachte in jouw geest?

Je prachtige intelligentie in je eigen voordeel gebruiken, is het mooiste wat je voor jezelf kunt doen. En als je kinderen hebt hen dit te leren natuurlijk. Rondrennen, stressen, aan verwachtingen voldoen, is nooit de bedoeling van het leven geweest. Mensen doen dat, omdat ze niet anders weten. Het is allemaal aangeleerd. Als je de intelligentie van je hart gebruikt, kan het nooit gebeuren dat je tegen jezelf ingaat. Je maakt fouten, je ervaart nare dingen, je ervaart ook prachtige dingen. Alle ervaringen horen bij het leven. De vraag is of je van die ervaringen leert en groeit. Daar kan je hart je bij helpen. Want hoofdzaken zijn bijzaken.

Hongerig naar meer input en verdieping?