Onderpresteren is de dagelijkse praktijk van de meeste hoogbegaafde kinderen. Ook op speciale hoogbegaafdenscholen komt dit veel voor. Door onderwijs niet aan te passen aan de behoeftes van het kind creëer je een diepe teleurstelling en minachting van hoogbegaafde leerlingen die ervoor vervolgens kiezen niet te laten zien wat ze kunnen: omdat ze er de kans niet toe krijgen en omdat het niemand interesseert wat ze ECHT kunnen.
Wij vragen van kinderen een blinde inzet voor taken die veel te gemakkelijk zijn of inderdaad niet belangrijk. Hoogbegaafde kinderen (en volwassenen) hebben een grote moeite met iets doen wat voor hen niet relevant is.
Natuurlijk zitten de meeste scholen niet op te wachten als hen verteld wordt dat zij een onderdeel zijn van het falend onderwijssysteem, waarin hoogbegaafde kinderen genoodzaakt zijn te onderpresteren. Meestal wordt echter onderwijs aangeboden dat voor iedereen geschikt moet zijn. Naast een uur of soms een halve dag plusklas per week is er niet veel om hoogbegaafde kinderen uit te dagen. Compacten en verrijken wordt vaak niet op de juiste manier toegepast en versnellen (= ontwikkeling van het kind volgen) gebeurt zelden.
Als je een onderpresterend kind hebt, zal een gewone benadering van alle lol wegnemen totdat ze beter presteren of een contract opstellen totdat ze een beloning verdiend hebben of hen af te halen van verdiepingslessen totdat ze zich hebben “bewezen” niet werken.
Waarom niet?
Het echte probleem – onderwijs zonder voldoening – wordt namelijk niet aangepakt. Alleen als de volwassenen dit kind serieus gaan nemen zullen lange termijn veranderingen gebeuren.
Hier volgt een aantal manieren om zich op de echte zorgen van slimme, niet uitgedaagde kinderen te richten:
- Schrap of beperk alle werk dat al beheerst wordt
- Laat het kind werken aan een onafhankelijk project, het onderwerp wordt door het kind zelf bepaald
- Probeer je kind bij leraren in de klas te krijgen die hoogbegaafde kinderen, hun humor en sarcasme begrijpen en waarderen
- Leer het kind probleem-oplossende technieken in plaats van te drillen
- Waar mogelijk combineer de typische schoolvakken zoals wiskunde, taal en wetenschap zodat de leerlingen het “grote plaatje” zien van hoe deze gebieden elkaar overlappen in de situaties van het echte leven.
Meer over onderpresteren te weten komen? Ik heb twee podcastafleveringen gemaakt over dit onderwerp.
Bedankt voor de tip!
Hoi,
Vandaag had onze zoon gitaarles. Ze gingen een nieuw liedje oefenen. Zijn vriendje (ook vrij slim) had het al geoefend en deed het voor. Dit ging nog niet zo goed. Onze zoon bekeek de noten en dacht, dit kan ik wel. Hij zei daarom ‘ik heb ook thuis al geoefend’ (wat niet waar is) en speelde het stuk goed. Ik vroeg hem later waarom hij zei dat hij al had geoefend. Hij zei: ik wilde niet opscheppen mama.
Is dit een voorbode van onderpresteren of maak ik me te snel zorgen 😉
We weten trouwens nog niet of hij hoogbegaafd is. Na de zomer maken we een afspraak bij je voor een didactisch onderzoek.
Hallo Eveline, bedankt voor je reactie. Ik zie het niet meteen als onderpresteren. Ik zie een sociaal vaardig kind met een heel goed geheugen. Als je zijn frustratiegrens wilt bereiken, waardoor hij dus ergens moeite voor moet doen, zou ik de muziekdocent vragen je zoon wat moeilijker werk te laten oefenen. Het oefenen van doorzettingsvermogen bij moeilijke taken/werk is een van de belangrijkste vaardigheden voor hoogbegaafde kinderen. Groeten, Renata