Grootbrengen van hoogbegaafde en uitzonderlijk begaafde kinderen is anders. Het is anders omdat je als ouder te maken hebt met niet gemiddelde intellectuele capaciteiten, niet gemiddelde intensiteit en hooggevoeligheid en niet gemiddelde intuïtie. Dat laatste, daar wordt vrijwel nooit over gesproken. De reden is omdat het niet meetbaar en niet tastbaar is. De meeste mensen beseffen niet dat vrijwel niets meetbaar is en dat vrijwel niets berust op werkelijkheid. Ze houden zich aan de voorgekauwde normen waar een mens aan zou moeten voldoen. Het begint al bij het meten en wegen direct na de geboorte. Natuurlijk is het goed om te meten, te observeren en vast te stellen. Op die manier kun je bekijken of het gaat zoals het zou moeten gaan. Het gaat pas fout zodra we er een oordeel aan verbinden dat invloed heeft op het kind en dat zelfs zijn of haar natuurlijke ontwikkeling beperkt of zo beïnvloedt dat het kind niet zal zijn wie het is.
Ondanks dat het een belangrijk onderdeel is van het menselijk bewustzijn, lijkt er weinig discussie te zijn over de sfeer van intuïtie voor intelligente mensen. Veel kinderen in mijn praktijk zijn opgelucht. Opgelucht als ze ontdekken dat ik hun gelijkgestemde ben, dat ik hen begrijp en dat wat ze zeggen of voelen niet vreemd is. Een innerlijke manier van weten… Gewoon weten, zonder feiten, logica of gerichte concentratie, zonder stampen of reproduceren. Een natuurlijk weten zonder te weten hoe dat tot stand komt, dat is iets wat in cursussen of boeken over hoogbegaafdheid niet vaak voorkomt. Als het niet bespreekbaar is, kan de omgeving van deze intense, hooggevoelige, extreem intelligente kinderen, die ’gaven’ hebben die niet meetbaar zijn, in een ontkenning belanden, in een negeertoestand, waardoor het kind zich eenzaam voelt en volledig misplaatst. Het gaat zo ver dat kinderen in mijn praktijk soms tegen mij zeggen dat ze zich een alien voelen, een alien op aarde.
Nog niet zolang geleden wees de redactie van een blad, verbonden aan een bekende universiteit in Nederland een van mijn artikelen af, omdat het niet genoeg wetenschappelijk zou zijn onderbouwd. Ik mailde terug dat niet alles wetenschappelijk kán worden onderbouwd, met het meeste kan dat zelfs niet. De onderbouwing is het leven zelf. Het is een deel van het leven voor velen echt voelt en toch spreekt men er in het algemeen niet over. Alleen de dapperste onderzoekers durven te spreken over intuïtie, laat staan over spirituele intelligentie.
Het kan zijn omdat intuïtie het tegenovergestelde is van begrip. Hoe kunnen we spreken over iets dat we niet begrijpen? Iets dat niet volledig is uit te leggen? Iets dat niet is ondersteund door logica? in feite tart het de logica – en door wetenschappelijk onderzoek? Hoogbegaafdheid is meestal gekoppeld aan denken en logica, terwijl het belangrijkste bij hoogbegaafdheid is: VOELEN. Je natuurlijke staat – nog voordat je geconditioneerd bent, nog voordat je wordt verteld wie je moet zijn – is leven vanuit je hart. Onbevangen, open en vrij. Maar zodra een jong hoogbegaafd kind in een groepje komt, dat kan een peuterspeelzaal zijn, wordt het gedrild in wat anderen verwachten dat hij is. Zijn natuurlijke staat van zijn raakt op de achtergrond. Als die aanpassing te lang duurt, zonder dat iemand doorheeft hoe groot de mate van aanpassen is, kan het kind zichzelf volledig kwijtraken.
Opvoeden vanuit je kern
Intuïtief leven is bijna niet bespreekbaar en intuïtief opvoeden lijkt nog steeds ‘not done’. Als je vertelt dat je je intuïtie gebruikt, hebben veel mensen het idee dat je kind in de modder kruipt, tussen de huisdieren eet en geen vast ritme heeft. Je huishouding is een chaos en je loopt altijd achter de feiten aan. Oh ja, en je hebt een moestuin. Een standaard beeld…
Alsof vanuit jezelf leven fout is, alsof alleen dat wat 15 keer wetenschappelijk is bevestigd door onderzoekers, die uit een hokje naar de wereld kijken, de norm is. Alsof ons gevoel, de menselijke maat, het goede, dat van nature in je zit, niet goed genoeg zou zijn. Er zijn veel doodzenuwachtige ouders, die denken dat ze het niet goed genoeg doen. Precies hierdoor. Omdat ze denken dat opvoeden op een bepaalde manier moet.
Ik zou zeggen: RELAX. Met hoofdletters.
Maak je hoofd leeg. Doe het, nu. Ga rustig zitten, kijk naar de lucht, ontspan. Voel in je lichaam, voel je hart, ga bewust naar je hart en blijf zo even zitten met je ogen dicht. Mooi. Wat voel je nu? Hoe voelt het nu je je ogen weer open hebt? Juist. Veel rustiger, kalmer. Nu kun je vanuit je hart een beslissing nemen.
Conditionering in opvoeding doorbreken
Een jarenlange conditionering is ook in algemene meningen en ideeën over de opvoeding doorgedrongen. Nu zeg ik niet dat kinderen geen grenzen of orde nodig hebben. Ik zeg alleen dat we moeten ontspannen, niet verkrampt moeten proberen iets te doen waarvan we gehoord hebben dat het goed is. Je hebt het misschien gehoord, maar heb je het ook GEVOELD? Als je als ouder het gevoel hebt niet goed genoeg te zijn als mens én als ouder, als je je te veel laat vertellen wat wel of niet hoort, ben je gestrest. En dat is exact wat je kind voelt, omdat je kind – net als jij vermoedelijk – gevoelig is en intuïtief. En bij hoogbegaafde of uitzonderlijk begaafde kinderen is dat nog sterker, de intuïtie is sterker, de gevoeligheid en intensiteit zijn sterker. Dat heeft invloed op je kijk naar de wereld en op je reacties.
Vanuit je intuïtie, vanuit je hart opvoeden is denk ik de beste manier van opvoeden voor hoogbegaafde en uitzonderlijk begaafde kinderen.
Wat is intuïtief opvoeden, hoe doe je dat?
Eerst kun je nadenken over je eigen overtuigingen. Wat vind jij belangrijk bij het opvoeden en waar komen deze ideeën vandaan? Heb je ze overgenomen van je ouders, van je omgeving of uit boeken? Voelt wat je doet echt goed? Kun je bij je gevoel en bij je hart komen en neem je daarvanuit beslissingen?
Hoogbegaafde kinderen zijn geboren met natuurlijke vermogens die ver boven het gemiddelde voor hun leeftijd liggen. Als je kind hoogbegaafd is, merk je deze natuurlijke vermogens misschien op in de manier waarop je kind leert en zich ontwikkelt. Kinderen kunnen begaafd zijn op elk gebied van bekwaamheid en ze kunnen ook begaafd zijn op meer dan één gebied. Een kind kan bijvoorbeeld creatief en intellectueel begaafd zijn. Of misschien heeft het een bovengemiddelde fysieke coördinatie en geheugen of meer sociale en emotionele volwassenheid dan andere kinderen van dezelfde leeftijd. Maar zodra je uit een hokje naar je kind kijkt en wilt dat je kind aan een afvinklijstje van algemene ontwikkeling voldoet, gaat het mis. Niet alleen omdat het onnatuurlijk is dat alle kinderen zich volgens een lijstje zouden ontwikkelen en dat die ontwikkeling zelfs meetbaar is, maar vooral omdat hoogbegaafde kinderen asynchroon ontwikkelen en bij uitzonderlijk begaafde kinderen (boven 145 IQ) is die asynchronie nog extremer.
‘De meeste van onze zogenaamde redeneringen bestaan uit het vinden van argumenten om te blijven geloven zoals we al doen.’ — James Harvey Robinson, Amerikaans historicus
De waarheid is dat ouderschap geen ‘one size fits all’-onderneming is en dat ook nooit zal kunnen zijn. Geen enkel product of eendimensionale opvoedingsstijl kan ooit overeenkomen met het unieke leervermogen en temperament van je kind of met de comfortzone van je eigen opvoeding. Wat nodig is, is een gemakkelijk aanpasbare en flexibele benadering van levenslang leren die bij jou en bij je kind past. Intuïtief ouderschap is bedoeld om ouders te wapenen met het vertrouwen en de kennis die ze nodig hebben om te stoppen met piekeren en de heilzame impact van de tijd, die ze met hun kind hebben, te maximaliseren. De ervaringen en reizen van iedereen zijn compleet anders. Als je bedenkt dat de diversiteit in het hoogbegaafdheidsspectrum bijzonder groot is, kun je bedenken dat de diversiteit van de ouders van deze kinderen ook heel groot is. Ze zijn ook bijna altijd zelf hoogbegaafd.
Lichtkinderen en opvoeding
Misschien voed je een kind op dat een griezelig intuïtief vermogen heeft getoond en heb je vragen over je kind waarop je moeilijk directe antwoorden kunt vinden. Misschien ben je zelfs een beetje nerveus of opgewonden over de intuïtieve vermogens van je kind. Een zeer opmerkzaam kind is niet alleen zeer intuïtief, maar ook zeer empathisch. Hun waarneming omvat het vermogen om subtiele informatie op te pikken die niet direct door een van de vijf zintuigen is waar te nemen, maar eerder is gedetecteerd door een onzichtbaar zesde zintuig. Empathie is het vermogen om af te stemmen op hoe een ander zich voelt door die gevoelens via het lichaam te registreren. Mensen, die zowel een hoge intuïtie als empathie hebben, voelen vaak ongeziene emotionele trillingen van andere mensen via hun eigen fysieke en emotionele systemen. Opmerkzame kinderen voelen niet alleen de gevoelens van anderen acuut, maar ze voelen zo sterk dat ze de neiging hebben om ze te internaliseren. Dit beseffen is belangrijk. Zo kun je hen helpen om onder andere duidelijk te maken hoe ze hun empathie kunnen reguleren, zodat ze zich niet belast voelen door pijntjes en stemmingen van anderen, meer van hun gaven kunnen genieten en minder van de uitdagingen, die gepaard gaan met deze verhoogde vermogens. Je intuïtie kunnen aanspreken, erbij kunnen, leven vanuit je hart, dat is puur en prachtig. Als ouder is het je taak om deze natuurlijke staat van zijn van je kind te voeden en niet weg te wuiven en te bedekken omdat er in jouw opvoeding geen ruimte voor was. Of omdat de algemene normen anders zijn.
Je moet juist zoveel mogelijk betrouwbare informatie vinden om je kind te ondersteunen en te leren durven zijn wie het is. Als je naar je eigen intuïtie kijkt, als je nu rustig gaat zitten en je hart voelt, niet denkt, maar voelt, dan WEET je wat goed voor je kind is. Doe dat dan ook!
Je kind heeft jouw kracht en onverstoorbaarheid nodig. Jouw intuïtief opvoeden vanuit je hart is een groot voorbeeld voor je kind in de zoektocht naar balans in een wereld die wil dat het anders is. Laat je kind de balans vinden tussen zichzelf durven zijn en leren omgaan met verwachtingen van anderen.
Als ouder van een hoogbegaafd kind moet je een balans vinden en een evenwichtskunstenaar zijn tussen betrokkenheid en afstandelijkheid, tussen communicatie en wijsheid/beschikbaarheid, tussen leidinggeven en vrijheid geven, tussen belonen en aanmoedigen, tussen kiezen voor doen of niet doen, tussen een gewone behandeling waar het kan en uitzonderingen maken waar het moet, tussen discipline aanleren en vrijheid geven. Daar zijn geen standaardregels voor, dat voel je.
Bij een intuïtief kind past intuïtief ouderschap
Ouders merken vaak door hun kind, door hoe het kind is, dat ze eigenlijk ook zo zijn, maar dat ze het ZIJN hebben weggestopt. Ze ontdekken vaak dat ze zelf ook hoogbegaafd zijn en sensitief en extreem empathisch. Ze ontdekken dat vanuit het hart leven is wat ze willen, dat past bij wie ze zijn.
Herken je je kind in de volgende unieke kenmerken?
- Je kind kan jouw zinnen afmaken en je gedachten lezen.
- Je kind heeft last van conflicten en geeft de voorkeur aan harmonieuze relaties.
- Je kind heeft het vermogen om dingen te zien voordat ze gebeuren.
- Je kind neemt de gevoelens in een kamer of plaats op en neemt ze over.
- Je kind is gevoelig voor hoofdpijn en buikpijn, die verband houden met de stress van andere mensen.
- Harde geluiden en drukke plaatsen belemmeren je kind waardoor het stemmingen krijgt.
- Je kind kan de spanning tussen de ouders voelen, ook al zeg je geen woord tegen elkaar.
- Je kind voelt spanning tijdens traumatische wereldgebeurtenissen, misschien praat het er spontaan over zonder kennis van de gebeurtenissen.
- Je kind heeft een actief innerlijk leven, inclusief praten met feeën, beschermengel of denkbeeldige vrienden.
- Je kind heeft vaak behoefte om in de natuur te zijn voor stille reflectie en opladen van zijn innerlijke batterij.
Wanneer volwassenen de intuïtie van een kind veroordelen of vernederen, doen ze hetzelfde met het hart en de ziel van het kind.
Hart en hoofd leren combineren
Intuïtie is de hoogste vorm van intelligentie. Als we het hebben over hoogbegaafdheid, denken de meeste mensen dat het gaat om meetbare, intellectuele prestaties. Maar niets is minder waar. Intens voelen en empathisch zijn, dat is de ware intelligentie van hoogbegaafden. Natuurlijk ben je ook intellectueel nieuwsgierig, rigoureus in je streven naar kennis en bereid om je veronderstellingen in twijfel te trekken. Belangrijk is dat je leert de twee soorten denken te combineren. Wat als we zowel het rationele verstand, de ‘getrouwe dienaar’ EN de ‘heilige gave van intuïtie’ tegelijkertijd cultiveren? Hoe zou dat eruitzien, klinken en voelen in onze huizen en onze klaslokalen, in onze kinderen en in onszelf?
5 praktische tips voor ouders
- Het is echt tijd om van jezelf te houden zoals je van je kinderen houdt
Je kunt niet van je kinderen houden als je niet van jezelf houdt. Het is tijd voor zelfliefde. Adem nu liefde voor jezelf in je hart. Hoe meer zelfliefde, hoe meer liefde je voor je kinderen (en anderen) kunt hebben.
Maak meer keuzes op basis van eigenliefde, in plaats van op basis van angst, dat levert betere intuïtieve opvoedingsresultaten op.
- Duidelijkheid over wat je echt wilt voor je kinderen
Duidelijkheid is van het grootste belang om betere ouderschapsbeslissingen te nemen. Dit is het moment om tijd voor jezelf te nemen. Ga rustig zitten of liggen. Begin door al je gedachten naar boven te laten komen. Positief, negatief en neutraal. Gebruik nu je geestesoog om je lichaam van top tot teen te scannen. Geef zachtjes toestemming aan al je emoties om zich te presenteren. Nogmaals, positief, negatief en neutraal.
Volg deze stappen en haal dan een paar keer diep adem om echt los te laten. Neem even de tijd en visualiseer je gedachten en laat al je emoties, goed of slecht, zacht de aarde ingaan. Zonder oordeel.
- Accepteer waar je nu bent
Je weet misschien uit ervaring dat stress het lichaam en de geest op scherp zet. Het overspoelt het lichaam met stresshormonen. Het hart bonst. De spieren spannen zich. De ademhaling versnelt. De maag draait om. Angst, stress en overweldiging zijn tegenwoordig de belangrijkste wegversperring voor een bevredigend leven, inclusief je relaties met anderen, ook met je kind. Maar als je vanuit je hart leeft, ervaar je geen angst voor het leven.
Hoe vaker je naar je intuïtie luistert, hoe beter. Kinderen zijn meesters in het lezen van je energie. Als je eerlijk bent tegen jezelf en vooral tegen hen, voelen ze dat direct. Je kind zal niet alleen je eerlijkheid en congruentie voelen, het zal het ook respecteren. Het zal ervaren hoe het is om authentiek te zijn.
- Maak je opvoedingskeuzes en wees er trots op
Nu je je geest en emoties hebt leeggemaakt en in je hart bent, is het tijd om je ouderschapsbeslissing te nemen. Begin met je hart te voelen, voelt het vanavond of morgenochtend voor school het best om met je dochter te praten over het niet afmaken van haar huiswerk? Of moet je opnieuw contact maken met je zoon zodat hij zijn kamer opruimt voordat hij gaat skateboarden met zijn vrienden?
Na het voelen van je hart, voel je je buik. Voelt je onderbuik licht aan of voelt het zwaar aan? Vertrouw altijd op dat gevoel in je hart en je onderbuik.
- Vertrouw erop dat je de juiste beslissing hebt genomen
Gefeliciteerd. Je stopte met nadenken en nam je beslissing.
Het vergt moed om op je intuïtie te vertrouwen. Gaandeweg heb ik ontdekt dat intuïtie niet kan worden betwist. Het bestaat in het dagelijks leven voor degenen die ernaar op zoek zijn. Het is waardevoller dan gedwongen memoriseren, studeren of studieboeken. Ook Albert Einstein zei: “Het enig waardevolle is intuïtie.”
Heel mooi Renata. Ik ben het 100 procent met je eens. Juist voor (een) hooggevoelige ouder(s) is het moeilijk maar die weten eigenlijk zelf juist dat dit het beste is. Keep up the good work!
Dank je, Angela!