Heb je iedere dag strijd met je hoogbegaafde kind tijdens het eten? Je bent niet alleen. Er zijn veel ouders van hoogbegaafde, zintuiglijk gevoelige kinderen, die hiermee te maken hebben. Het kan ongelooflijk frustrerend en verontrustend zijn als je kind weigert het eten te eten dat jij hebt bereid.
Als je meer informatie probeert te vinden over voedselselectiviteit of sensorische prikkelverwerking bij hoogbegaafde kinderen, zal je in het Nederlands weinig informatie vinden. Informatie over sensorische prikkelverwerking richt zich voornamelijk op aanraken en bewegen, maar de zintuiglijke gevoeligheid (de theorie van Dabrowski) wordt nergens genoemd. Ik heb wat Engelstalige literatuur en onderzoeken bestudeerd en samengevat in dit artikel.
Bij hoogbegaafde kinderen kom je meestal deze twee soorten voedselweigering tegen:
1. zintuiglijke voedselaversie (de meest voorkomend)
2. voedselselectiviteit
Aanwijzingen voor zintuiglijke voedselaversie
De manier hoe een kind reageert op bepaalde soorten eten geeft een aanwijzing of het om een zintuiglijke voedselaversie gaat. Als je kind regelmatig het volgende negatieve gedrag laat zien, kan het zijn dat het de zintuiglijke voedselaversie heeft:
- grimassen
- kokhalzen
- spugen
- overgeven
- weigert een bepaald soort eten te eten
- generaliseert voedingssoorten, voedingsgroepen en zelfs merken
- eet alleen beperkte soorten voeding
- wordt boos als het “overtredende” eten ander eten op zijn of haar bord (aan)raakt
Karakteristieken van hoogbegaafdheid en zintuiglijke voedselaversie
Veel hoogbegaafde kinderen hebben te maken met angsten, perfectionisme, zelfbeeld-issues die vaak voortkomen uit een gevoel van isolement en van niet begrepen worden. Hoogbegaafde kinderen zijn vaak gevoelig voor textuur, zicht, smaak, reuk, geluid en licht. Deze karaktertrekken kunnen een behoorlijke impact hebben op de relatie van het kind met zijn voeding, al vanaf heel jonge leeftijd. Als je je kind volledig begrijpt – de eigenaardigheden, zintuiglijke issues, zorgen en angsten – dan zal dat je in staat stellen beter te begrijpen waarom je kind zo vasthoudt aan het negatieve gedrag rondom het eten.
Wat is voedselselectiviteit?
Voedselselectiviteit is consumptie van een abnormaal beperkt aantal voedselsoorten. Technisch gezien kan je elk kind dat minder voedsel eet dan normaal selectief noemen, maar deze term wordt gebruikt voor kinderen die één of meer hele voedselgroepen vermijden.
De vier voedselgroepen zijn:
1. granen
2. eiwitten (vlees, vis, gevogelte, eieren, noten, gedroogde bonen en erwten)
3. fruit en groente
4. melkproducten
Wat is het verschil tussen een “zintuiglijk gevoelige” eter en een “selectieve” eter?
“Zintuiglijk gevoelige” kinderen eten een beperkte hoeveelheid voedsel uit elke voedselgroep (het is voedsel dat voor hun zintuigen aanvaardbaar is). Ze eten meestal tenminste één iets uit elke groep en hebben beter gebalanceerde diëten dan selectieve eters (wel melk, maar geen kaas, wel kip, maar geen rundvlees, wel brood, maar geen zaadjes erin).
Kinderen die “selectief” zijn hebben een afkeer van meer voedselsoorten. Bijvoorbeeld: selectieve eters kunnen alle granen vermijden of alle soorten vlees of alle koude etenswaren of alle rood gekleurde etenswaren of alle knapperige etenswaren of alle fruit en groenten, enzovoort. Veel voedselselectieve kinderen eten niet meer dan een aantal dingen. Een typisch voedselselectief dieet kan pizza, kipnuggets, melk en niets anders bevatten.
Extreme gevoeligheid – superproever met een superneus!
Misschien heb je er met andere ouders van hoogbegaafde kinderen nog niet over gesproken, maar als je wat rondvraagt zul je merken dat hun hoogbegaafde kinderen ook veel meer kunnen ruiken dan andere kinderen in hun klas, die de bewuste geur waarschijnlijk niet eens opvalt. Op een verjaardagsfeestje kan je kind zeggen dat de tante rokerig ruikt, of je kind kan het kleinste spoor chocoladegeur detecteren nadat iemand dat gegeten heeft.
Dit hoogst gevoelige gevoel voor geur leidt er toe dat je kind een superproever is. Het kan moeilijk zijn voor mensen die niet hooggevoelig zijn om te begrijpen hoe de hooggevoelige zintuigen werken; onderzoek laat zien dat het heel gebruikelijk is voor hoogbegaafde kinderen om hooggevoelig te zijn voor smaak en geur. Dit kan betekenen dat voor hen het voelen, proeven en ruiken van bepaalde soorten voedsel overweldigend kan zijn en erg moeilijk om mee om te gaan. Hun hooggevoelige zintuigen van reuk en tast vinden het proeven, kauwen en uiteindelijk doorslikken van bepaald voedsel dat voor hen onaangenaam is van samenstelling, geur of smaak, erg moeilijk.
Het eetprobleem bij hoogbegaafde kinderen kan ingewikkelder zijn dan je denkt!
Doordat hoogbegaafde kinderen alles veel intenser ervaren, worden ook geuren, structuren, smaken en kleuren veel intenser ervaren dan bij gemiddeld intelligente mensen. Het kan lijken dat je kind zich aanstelt als hij bijvoorbeeld geen stoofvlees wilt eten, maar het hoeft geen aanstellerij te zijn. Je kind kan de geur van het vlees oprecht walgelijk vinden, omdat die té sterk wordt ervaren. Het kan ook zijn dat je kind de verschillende voedingsmiddelen op zijn bord als chaotisch ervaart. Dat kan komen door felle kleuren, meerdere kleuren door elkaar, te veel licht (bord te wit) of te veel maaltijdcomponenten met verschillende textuur op het bord.
Kinderen die overgevoelig zijn voor geuren, zullen bijvoorbeeld vaak vinden dat het eten stinkt, houden niet van sterk ruikende voedingsmiddelen zoals vis, spruiten, oude kaas, eten liever koude gerechten dan warme omdat die minder geuren, ze mijden mensen met een sterke lichaamsgeur of parfum tijdens het eetmoment of willen de pannen met eten niet in hun buurt hebben tijdens het eten (Fondelli, 2008).
Zijn er bepaalde groepen die vermeden kunnen worden zonder gezondheidsproblemen?
De enige voedselgroep die zonder risico vermeden kan worden is melkproducten. De stoffen in melkproducten kunnen ook gevonden worden in de andere drie voedselgroepen en in zonlicht (vitamine D), maar een kind dat geen melkproducten eet moet een goede hoeveelheid voedsel van de andere drie groepen eten om te compenseren voor het gebrek aan melkproducten. Hij/zij moet ook een goede bron van vitamine D hebben, bijvoorbeeld zonlicht of vitaminepillen.
Er is geen andere voedselgroep die vermeden kan worden zonder gezondheidsrisico, maar er zijn individuele etenswaren die vermeden kunnen worden. Vlees, bijvoorbeeld, kan vermeden worden zolang er goede bronnen van eiwitten aanwezig zijn in het dieet. Een kind dat geen fruit eet maar wel veel groente kan nog steeds voldoende voedingstoffen binnenkrijgen. Een kind dat geen brood eet maar wel andere granen kan nog steeds genoeg koolhydraten binnenkrijgen.
Controlezaken
Hoogbegaafde kinderen kunnen een bijzonder sterke wil hebben. Wanneer ze uitgedaagd worden hun negatieve gedrag te veranderen, worden ze vaak nog tegendraadser. Als je je hoogbegaafde kind wilt helpen is het aan te raden een holistische benadering te volgen en te begrijpen dat deze kinderen complexe cognitieve, sociale, emotionele en disciplinaire behoeftes hebben.
Strategieën om zintuiglijke voedselafkeer te beperken (M. Andis, 2002)
- Laat je kind omgaan (spelen) met eten met zoveel mogelijk verschillende samenstellingen. Ook al eten ze het gekookte eten niet, laat je kind helpen bij het koken.
- Probeer zo vaak mogelijk met het hele zin rustig te gaan zitten tijdens het eten.
- Maak etenstijd leuk en niet stressvol.
- Geef het goede voorbeeld en eet niet de hele dag door, waardoor je geen trek hebt in koken of warm eten.
- Schep niet te veel op voor je kind (1 volle lepel per jaar van je kind).
- Bied niet meer dan 3 verschillende voedselsoorten per keer.
- Voer je kind nooit onder dwang.
- Als je kind kokhalst na een bepaald eten, bied het eten dan een paar weken later weer aan.
Afleiding tijdens het eten kan angst helpen verlichten. Dit houdt in: praten met elkaar over dingen die nu gebeuren of gaan gebeuren, het afspelen van muziek e.d.
Je kunt ook de techniek van voedselverandering proberen – bouw langzaam de hoeveelheid van “acceptabel” voedsel op. Bijvoorbeeld: als je kind een droog biscuitje wil eten, bied ook gefaseerd crackers aan, dan knäckebröd, droge toast, toast met boter, toast met smeerkaas, belegd broodje met zelfgekozen beleg. Hetzelfde kun je doen met ander voedsel en drinken, volg een bepaald patroon zodat je ook de inname van benodigde voedselgroepen kunt garanderen en controleren. Houd in de gaten dat je kind voldoende voeding binnenkrijgt om goed te kunnen groeien (en niet alleen in de breedte). Voedselverandering moet altijd dezelfde vorm, kleur en samenstelling hebben om te kunnen slagen. Dit is gebaseerd op het idee dat nieuw voedsel veilig moet zijn, omdat het bekend is en dus acceptabel.
Hoewel verleidelijk, doe niet aan bedelen, vleien of omkopen om je kind aan het eten te krijgen (je bent tenslotte niet de heks uit Hans en Grietje!). Dit kan uiteindelijk een wapen worden dat je kind zal gebruiken om meer controle te krijgen.
Geef je kind niet elke dag hetzelfde soort voedsel. Leg aan je kind uit hoe saai dat is en dat er erg veel andere verschillende soorten eten bestaan waaruit hij kan kiezen en dat het eten van steeds dezelfde soort zijn lichaam niet kan voorzien van de voor de groei benodigde voedingsstoffen.
Vragen van ouders:
Hoe help je een voedselselectief kind met zijn selectiviteit?
Kinderen met voedselselectiviteit kunnen geholpen worden door het aanleren van bepaalde gedragsstrategieën door een gedragspsycholoog. Eerst bepaal je samen welke etenswaren en voedingsstoffen missen in het dieet. Daarna wordt een lijst gemaakt met etenswaren die het kind moet gaan eten. Dan bepaalt de gedragspsycholoog welke interacties de selectiviteit versterken en welke interacties het kunnen ontmoedigen. Daarna kunnen nieuwe etenswaren geïntroduceerd worden bij het kind. De psycholoog laat zien welk gedrag van de ouders belangrijk is om de acceptatie van het nieuwe voedsel aan te moedigen en helpt de ouders deze technieken toe te passen.
Hoe help je een “kieskeurige” eter?
Er is geduld en herhaling nodig om kieskeurige eters minder kieskeurig te maken. Blijf het voedsel aanbieden. Probeer verschillende presentaties en recepten (rauw, gekookt, etc.) maar verwacht niet dat een kind iets eet als jij het niet ook eet!
Hoe zit het met “slechte” diëten en “kieskeurigheid” van oudere kinderen en tieners?
Blijf gezond voedsel beschikbaar stellen en moedig je kind aan om goed te eten. Vooral tieners eten veel ongezond voedsel maar onderzoek wijst uit dat wanneer ouders het goede voorbeeld blijven geven en blijven proberen om hun kinderen van gezond voedsel te voorzien, de kinderen meer fruit en groente eten en ander “goed” voedsel dan hun leeftijdsgenoten.
Kan voedselselectiviteit leiden tot een eetstoornis?
Nee. De onderliggende oorzaak is anders. Ook de behandeling is anders. Jonge mensen met een eetstoornis zijn geobsedeerd door uiterlijk en gewicht. Ze hebben grondige psychologische hulp nodig om hun zelfbeeld te hervormen en om controle over hun leven te krijgen. Deze mensen hebben geen geschiedenis van voedselselectiviteit voordat ze anorexia of bulimia ontwikkelden. Ze vermijden geen voedselgroepen om andere redenen dan om de hoeveelheid calorieën of vet in hun dieet te verminderen. Ze zijn alleen “voedselselectief” om gewicht te verliezen.
Zou je vegetariërs als voedselselectief beschrijven?
Waarschijnlijk niet, maar dat hangt af van de persoon. Een persoon, die van alle voedselgroepen at maar de filosofische beslissing heeft gemaakt om geen vlees meer te eten is niet voedselselectief. Een persoon die altijd een afkeer voor vlees had en daarom vegetarisch wordt kan voedselselectief zijn. Zou deze persoon een behandeling nodig hebben? Nee, behalve als hij/zij de afkeer wil overwinnen.
Als je ervaringen hebt en tips omtrent dit onderwerp, deel ze met andere ouders en laat je reactie achter!
Referenties:
- Andis, M. (2002). Tips for Parents: Questions and Answers about Food Selectivity
- NAGC – Sensory Food Aversion and Gifted Children
- Webb, J.T., Amend, E.R. (2004) Misdiagnosis and Dual Diagnoses of Gifted Children and Adults: ADHD, bipolar, OCD, Asperger’s, depression, and other disorders, Great Potential Press.
- Winner, E. (1996). Gifted Children: myths and realities, Basic Books
Ook bij ons herkenbaar. Onze (HB) zoon at alles tot hij anderhalf was, maar werd toen selectief en is nu zeer selectief. Ik maak me wel zorgen om een mogelijk vitamine/ijzer/folium/noemmaarop tekort. Gelukkig is hij kerngezond.
Ik zit (als kok in huis) al jaren met mijn handen in het haar. Twijfel ook wel of het geen machtsmiddel is, hij kan het zich ook veroorloven niet te eten, hij heeft geen honger ‘s avonds, alleen ‘trek’. Maar je artikel zet me zeker aan het denken, dank.
Zuivelproducten (en eieren) zijn een belangrijke bron van vitamine B12 naast vlees en vis, dat mag wel in je artikel genoemd worden. Ik wil verder geen discussie over B12, een ontzettend complex onderwerp.
Hoi Roloff, bedankt voor je reactie!
Fijn dat dit artikel er is! Ik heb wel een kanttekening; je schrijft dat voedselselectiviteit niet tot een eetstoornis kan leiden, maar dit is niet geheel correct. Wanneer een kind namelijk dusdanig weinig soorten of te weinig hoeveelheden eten eet dat het een (grote) negatieve invloed heeft op de gezondheid, dan is er sprake van een eetstoornis, namelijk ARFID.
Dit is inderdaad niet te vergelijken met anorexia of boulimia, maar desondanks zeer ingewikkeld en ernstig. Groeiachterstanden, ondervoeding en opname in eetklinieken kunnen het gevolg zijn. Naast onze eigen ervaring hiermee, hoor ik steeds vaker over deze eetstoornis bij hoogbegaafde kinderen.
Hallo Cristel, bedankt voor je aanvulling! Groet, Renata
Vanaf het eerste vaste hapje was warm eten een drama. Zelf gekookt, potje, het maakte niet uit. Warm eten lustte onze (inderdaad hoogbegaafde) zoon niet en daarmee uit. Pannenkoeken en patat vond hij wel lekker toen hij ouder was maar daarmee had je het wel gehad. Tot hij ruim 4 was weigerde hij warm eten. Hij had naar mijn idee met name moeite met de structuur, het mondgevoel. Hij is de derde van vier kinderen en eten werd steeds meer een issue. Ik wilde dat hij in ieder geval proefde, hij weigerde. Omdat ik wel wilde dat hij in ieder geval iets at kreeg hij een boterham (gewoon droog, zonder beleg, aangezien ik hem niet wilde “belonen” voor de hysterische taferelen aan tafel). Hij vond het allang prima. Uiteindelijk heb ik ten einde raad (na dus ruim 4 jaar) hem gezegd dat als hij niet wilde eten, zelfs niet een hapje wilde proeven, hij niet meer aan tafel bij ons mocht zitten. Gedurende de maaltijd zou hij op zijn kamer moeten zitten, niet omdat ik boos was maar zodat wij wel gezellig konden eten. Dat wilde hij pertinent niet en hij begreep dat hij dan in ieder geval wel een hapje (zonder te zeuren) moest proeven. Als hij het dan echt niet lekker zou vinden zou ik niet zeuren en kreeg hij een (droge) boterham. Vanaf dag 1 werkte dit fantastisch. De strijd (en de spanning) was compleet weg en de eerste hap vond hij gelijk lekker (echt!). Hij heeft nooit een maaltijd op zijn kamer doorgebracht. Hij werd niet opeens een geweldige eter maar hij proefde in ieder geval alles, zonder strijd. Hij bleef moeite houden met bepaalde structuren (geruld gehakt bijvoorbeeld) maar lustte veel meer als hij (en wij) dacht. Inmiddels is hij 16 en eet bijna alles. Van alle vier de kinderen is hij het langste en het minst vaak ziek geweest dus het gebrek aan voedingsstoffen (waar ik me toch wel zorgen over maakte) in de eerste vier jaar heeft hem geen kwaad gedaan.
Het zal niet voor ieder kind werken maar het is een tip die ik andere ouders toch wil meegeven.
Fijn om hier een artikel over te lezen, bedankt. Bij mijn zoon van 13 lijkt het juist het afgelopen jaar erger te worden. Hij is altijd al een kieskeurige eter geweest, maar nu word ik er wel eens moedeloos van. Je wil dat ze gezond eten, maar bijv. groenten gaan er niet in. Maar hij lijkt vooral door de geur en ‘aanzicht’ misselijk te worden. Hij proeft niet eens. Zal er ook verband zijn tussen niet lekker lopen op school en verergering van zintuigelijke gevoeligheid…
Bedankt voor je reactie, Mareke.
Heel herkenbaar dit artikel. Wij weten nog niet zo lang dat onze dochter hoogbegaafd is. Maar dat ze een moeilijke eter is, weten we al lang. Ondanks dat we gezond eten, veel bewegen en ook gevarieerd eten, weigert mijn dochter sommige soorten voedsel. Vlees heeft ze bijvoorbeeld nooit gegeten, ze gruwelt van de structuur. Maar ook sommige geuren aan tafel vindt ze heel erg vies, soms lijkt ze er zo overdreven op te reageren……(vindt de rest van het gezin) Ook mogen dingen die ze niet lust, niet op haar bord liggen. Al met al gaat het de laatste jaren toch steeds beter, ze probeert steeds meer en vindt het soms zelfs lekker. We proberen er vooral maar niet te veel aandacht aan te besteden en het gezellig te houden aan tafel. Ze groeit goed en is weinig ziek, dat is het belangrijkste….
Wel fijn om dit artikel te lezen, zodat je ook weet waar het vandaan komt, dat verklaart een hoop en zorgt dat je je kind beter kan begrijpen!
Onze oudste zoon lusten geen brood al vanaf dat hij 4 jaar was een drama.
Hij krijgt het niet weg! Alles geprobeerd een klein stukje, beloningssysteem, net zolang laten zitten.
Niets werkt of helpt! Vooral lastig dat hij ook de meeste alternatieve ontbijtsoorten niet lust, drinkontbijt zitten stukjes in müsli en brintapap ook.de kinderpap vanaf 4 maanden proeft hij zelfs het kleinste klontje.
Thuis eet hij nu matzes maar die worden slof op school, fruit lust hij ook niet veel en wordt niet opgegeten op school. Soms waps maar dat vinden de andere kinderen weer vreemd.
Als er thuis een broodmaaltijd is duurt het erg lang, ook alternatief voor brood duurt lang, matzes.
Soms een ei maar een paar eieren per dag lijkt ons niet gezond. Vanilevla als ontbijt.
Vlees en aardappels eet hij met smaak en een aantal groentes!
Maar voor de broodmaaltijd zijn we nog op zoek naar de goudentip! Het liefst geen calorieën bom want hij is aan de zware kant.
Ps jammer dat sommige mensen reacties geven als gewoon gezond eten geven! De andere 2 lusten alles, we eten gezond geven het goede voorbeeld.
Diëtiste advies gevraagd zonder resultaat
En pap? Griesmeelpap warm opeten met een beetje kaneel en een beetje suiker (of suikervervanger) of honing er op? In plaats van brood.
Ik heb als ontbijt altijd vanille yoghurt met Brinta. Als je dat meteen op eet nadat je het goed geroerd hebt, dan is het nog vrij vloeibaar en het is in tegenstelling tot muesli zonder stukjes. (Dit is geen alternatief voor de lunch, maar wel een voedzame aanvulling bij het ontbijt.)
Je zou af kunnen stappen van het idee dat hij brood zou moeten eten. Een trommel gevuld met stukjes worst, kaas en rauwkost kan voor de lunch een prima alternatief zijn. Ontbijt met yoghurt en fruit ook.
We herkennen bovenstaand verhaal heel erg. Met name in mijzelf als ouder en ook wel in twee van onze vier kids. Ikzelf at vroeger nooit rode groentes en vond sla niet lekker. Ik moest altijd een klein beetje eten, maar ik genoot er niet van. Ik kon trouwens wel heel erg van ander eten genieten. En het gekke was, vanaf onze trouwdag ben ik van alles gaan proberen, omdat mijn man soms vroeg: Ik weet dat je het niet lust, maar wil je dat dan eens voor mij klaar maken? En ja, voor zo’n lieve vraag ga je toch overstag? En dan at ik zelf ook maar mee.
Mijn moeder was hier vroeger nog extremer in: ze at alleen maar worteltjes!! En mijn oma kookte voor elk kind een ander potje groente!. Ze vond het wat sneu voor mijn vader om elke dag worteltjes te moeten eten, dus ja… ze leerde groentes eten! Ik denk dat er van binnen in je een knop om moet en ik denk dat je kinderen ook wel kunt leren wat voor goede stoffen er in de verschillende soorten groentes zitten, zodat je het echt zelf willen eten.
Vanavond zal ik eerst mijn dochtertjes maar eens uitleggen waarom spruitjes zulke goede vitaminebommetjes zijn!
Heeft iemand een tip voor me? Ons dochtertje van anderhalf is een echte fijnproever, ze geniet enorm van eten en lust ook bijna alles, maar kan ook zó resoluut eten wegschuiven! Echt zo: bah, ies, (met nog een geluid van walging met haar tongetjes) en bam, daar ligt het weer op de vloer. En het gaat al maanden vooral om korstjes! Ik ben consequent, maar ze is al maanden steeds aan het krijsen, erg gezellig om dan ondertussen ook de andere drie kinderen aandacht te geven.
Op het moment wil ze ook geen thee meer, bah, ies!!
Herkenbare reacties. Ik ken de verhalen uit mijn omgeving en in beperkte mate zie ik het bij mijn jongste zoon (4,5 jr) terug: hij eet wel bijna alles, maar alleen met zijn handen. Toen ik hem eens vroeg waarom hij weigert om met bestek te eten zei hij: ‘Dat vind ik niet fijn, ik wil mijn eten kunnen voelen.’ Dus iedere hap wordt eerst gevoeld, dan geroken en dan pas eet hij het op. Tja, ik ben zelf ook gevoelig voor structuur, geur en uiterlijk van eten, dus ik snap het wel…
Herkenbaar! Vraagje: hoe doe je dat bijv als er anderen blijven mee eten of jullie eten ergens anders? Laat je hem dan ook met zijn handen eten? Ik merk dat ik me soms “schaam” omdat mijn dochter (6jr) ook altijd met haar handen eet en dan zeg ik vaak: eet eens met je vork schat. Dat moet ik vaak nog 10x herhalen tijdens de maaltijd. Vroeg me af hoe jullie daarmee omgaan
Hi Roxanne, bedankt voor je reactie. Ik zou met je dochter vooraf bespreken wat ze wil doen en aan haar uitleggen dan het de etiquette is om met bestek te eten. Vaardigheden van een hoogbegaafde rebel zijn o.a. dat je zelfredzaam bent, dat je je in de maatschappij beweegt vanuit je kern, dat je de sociale gebruiken kunt lezen en toepassen, zodat je bereikt wat je wilt. Dus uiteindelijk kan er bij horen met mes en vork eten omdat het in de desbetreffende groep zo gaat. Je gaat ook niet gillen op een begrafenis, om maar iets te noemen. Vrijheid betekent zelfdiscipline te ontwikkelen en hebben om te kunnen leven hoe je wilt, vrijheid van denken is de basis. Als je vanuit die vrijheid je bewust kunt aanpassen, is het heel krachtig. Je dochter is 6, ze heeft een leerweg nodig en die tijd moet ze krijgen, de bovenstaande overwegingen kun je gebruiken om haar uiteindelijk zelf keuzes leren maken. Groet, Renata
Hoe herkenbaar!
Onze zoon van 7 is waarschijnlijk meer of hoogbegaafd en hooggevoelig.Ik weet niet anders of hij is een moeilijke eter….
Hij lust alleen maar sperziebonen,spinazie( diepvries ),en andijvie.Als fruit eet hij alleen maar gold kiwis.Ook lust hij niet alle vleessoorten.Slavinken en worst zijn favoriet.
Op zijn (witte) brood wil hij momenteel alleen witte vlokken van de Ruijter.
Pizza.snoep,pannenkoeken,patat…hij eet het niet.
Een stukje melkchocola nog wel en bepaalde chips soorten ook.Maar het is echt een drama.
Ik heb al van alles geprobeerd.Hij houdt van koken en helpt me vaak en graag mee…maar op eten ho maar…Lastig hoor,ik maak me zorgen om tekorten in vitaminen.Maar zijn bloed is pas geprikt en dat zag er goed uit…
Marielle en Renata, zou het misschien kunnen zijn dat wat velen zien als HS/HG slechts gezonde ontwikkeling is, terwijl bij anderen sprake is van een gestoorde danwel onder ontwikkeling? 🙂
Marianne, als je meer weet van de karakteristieken van hoogbegaafdheid, begrijp je dat dit artikel helemaal niet gaat over gezonde voeding of niet. Alle ouders willen hun kind gezonde voeding geven. Er spelen heel andere zaken. https://www.ieku.nl/2011/03/hooggevoeligheid-de-theorie/#zintuiglijk-gevoelig-vermogen-sensueel. Renata
De kinderen van een vriendin van mij waren heel moeilijke eters. Bij de een was textuur in het eten onoverkomelijk en de ander at warm niet veel meer dan gekookte pasta. Zij zocht naar stickers om het proeven van gevarieerde en gezonde voeding bij haar zonen te stimuleren maar kon hier niks voor vinden.
Toen heeft ze zelf een boek bedacht waarmee kinderen op een speelse en vooral positieve manier gestimuleerd worden tot gezond eten: Dit lust ik al. Haar kinderen waren razend enthousiast en gebruiken het boekje mét stickers met plezier. De jongens (6 en 4) leren spelenderwijs nieuwe smaken en texturen kennen en zijn gevarieerder gaan eten.
Het boekje is via haar website te bekijken en te koop (www.ditlustikal.nl). En niet alleen geschikt voor lastige eters: ieder kind kan er plezier mee beleven en tegelijkertijd gezond en gevarieerd (leren) eten.
Voor ouders met kinderen met voedselaversie of voedselselectiviteit kan het een welkome ondersteuning zijn die aansluit bij de belevingswereld van jonge kinderen.
Heel herkenbaar, onze dochter van 5 heeft al sinds baby dat ze geen stukjes groente en fruit eet. De structuur verdraagt ze niet. Smaak is geen probleem: wanneer het gepureerd is eet ze goed dus geven we haar shakes en gepureerde groente met daarnaast stukjes van wat er allemaal in zit zodat ze het kan zien. Ze helpt ook mee met klaarmaken. Met prelogopedie (verwijzing door kinderarts) is geprobeerd met cognitieve compensatie iets te bereiken door uitleg te geven van hoe het in de mond, keel etc werkt. Ze heeft nu goede kennis van het menselijk lichaam opgedaan wat ze trots vertelt aan anderen maar het heeft tot nog toe niet geleid tot eten van stukjes. Ik denk omdat we (inclusief de omgeving die regelmatig opmerkt in haar bijzijn dat ze geen fruit eet) onbewust toch sterk willen dat ze dat gaat doen, dat dit haar tegenhoudt. Dus daar probeer ik nu bewust van te blijven. Elke vorm van druk werkt averechts, beloningen die ertegenover staan vallen ook hieronder is mijn ervaring. Ik houd mezelf nu voor dat ze op haar 16e vast wel een keer stukjes eet en laat het nu verder los. Ik vind het het meest lastig om om te gaan met hoe de omgeving reageert en bijvoorbeeld goed bedoelde tips aandragen zoals het verstoppen van stukjes. Maar ook opmerkingen die erop wijZen dat ik er te soft mee omga.
Zelf ben ik op mijn 3e vegetariër geworden ondanks alleen vleeseters in het gezin, en was verder een hele moeilijke eter. ik denk dat dit nu ik dit lees ook wel in deze categorie valt maar nu eet ik alles (behalve vlees dan). Ik ben blij dat ik wat over dit onderwerp tegenkom want ik heb eerder wel gezocht maar niet gevonden. Dus dankjewel voor het delen!
Heel herkenbaar! Mijn zoon at niets wat kleur heeft.. Alleen brood met chocopasta, en spaghetti zonder saus. Drinken bestaat nog steeds uit melk, water of thee.
Geen fruit, geen groenten,maar ook geen snoep of limonades. (en kleurstoffen)
We hebben van alles geprobeerd, eten werd daar door erg stressvol en zeker niet gezellig. Op een gegeven moment heb ik het losgelaten. Hij was immers nooit ziek, groeide goed.
Door minder druk uit te oefenen, en in te spelen op zijn reuk (bepaalde dingen vond hij heel lekker ruiken, kruiden en knoflook bijvoorbeeld) hebben we hem langzaam aan het proeven gekregen. Naarmate hij ouder werd hebben we hem ook duidelijk kunnen maken dat groenten nodig zijn. Inmiddels is hij 12 en eet hij mondjesmaat en soms nog met lange tanden bepaalde groenten. Het gaat steeds beter. Soepen en sauzen met veel ( verborgen ) groenten doen het ook goed. Fruit gaat er nog steeds niet in, net als frisdranken en gekleurde ijsjes of snoepjes. Dat laatste is natuurlijk niet erg 😉 , maar het is nog wel eens lastig voor hem met traktaties en feestjes.
Maar we zijn inmiddels wel zo ver dat hij redelijk gevarieerd eet!
Groetjes, Wendy
Dag Renata,
Wat ben ik blij met je artikel, wat een herkenning en opluchting ook, eindelijk goede info. Jarenlang gezocht naar info omtrent dit onderwerp maar nooit echt iets goeds kunnen vinden.
Mijn zoon is nu 13 en heeft een voedselneofobie, hij durft dus niet te proeven. We zijn nu al wel zover dat hij aardappels, vlees en groenten eet maar fruit heeft hij na zijn 3e niet meer aangeraakt en rijst, pasta’s etc durft hij ook niet te proeven. Pizza is het allerergste wat hij kan bedenken en eet het liefst wortels en aardappels geprakt. Snoep, alleen pepermunt en kaneelstokjes en spekkies. Koek ook maar paar soortjes..(nu is dat het minst erg) Maar goed, het is super vervelend, op schoolkamp is het niet leuk voor hem bv…en in een restaurant is het ook behelpen. Hij vind het zelf ook niet leuk maar maakt er ook geen probleem van, hij vind het wel best (mama kookt toch wel wat ik lekker vind.) Wat raad je aan om te doen? Kan hij in therapie hiervoor of moet ik het zo laten en hopen dat hij later meer durft te proeven? MvrGr. Therese
Bedankt voor jullie reacties! Mijn dochter houdt niet van warme groente, ze eet dus alleen rauw (naast alle andere voedingsgroepen).
Heel herkenbaar artikel. We hebben hier drie zintuigelijk gevoelige eters in huis; twee kinderen en één ouder (ik). We maken er geen strijd van maar stimuleren wel om nieuwe dingen in ieder geval te proeven. Gewoon met elkaar aan tafel eten, de dag doornemen en niet teveel aandacht aan negatief gedrag besteden. Onze jongste (5 jaar) gaat echt moord en brand schreeuwen als er een pan met eten bij haar bord wordt gezet met iets wat zij vindt stinken of niet lust. Ik hou daar gewoon rekening mee. Ook mogen al mijn kinderen één groente kiezen die ze echt niet willen eten. Ik kook dus vaak twee soorten groente, geen probleem. Ze gaan vanzelf meer dingen eten, ik maak me geen zorgen. Het is bij mij tenslotte ook goed gekomen! Maar als ik vis ruik (als er bijvoorbeeld iemand met een zak warme kibbeling in de supermarkt loopt) word ik nog steeds onpasselijk en oude kaas pak ik ook liever niet vast omdat het stinkt. Ik lust het overigens beide wel 🙂
Hallo Marielle, bedankt voor je reactie. Ik heb het ook nog steeds met koolraap en hachee!
Beste Renata,
Wat heeft de slechte kwaliteit van doorsnee voedsel en onze capaciteit om dat te herkennen via oerreflex met HB/HS te maken?
Wij eten zelf waar we zin in hebben / wat we lekker vinden en op het moment dat we daar trek in hebben. Eten dat niet biologisch is en groenten die niet vers uit de tuin komen zijn onsmakelijk, ongezond en niet te eten.
Ook mensen met een gemiddeld of laag IQ begrijpen dit.
Wat bedoel je precies met je reactie Marianne?
Marianne, ik denk dat jij een hele andere discussie aan het voeren bent. Wij eten hier grotendeels biologisch en van eigen tuin en toch herken ik veel in het artikel van mezelf en twee van mijn kinderen. Dat heeft dus niets met een oerreflex of slechte kwaliteit van het eten te maken maar met je hooggevoeligheid als mens voor geur en smaak.
Heel herkenbaar. Zowel bij mijn kinderen als bij mezelf. Ik kon als kind echt onwel worden van bepaalde smaken. Mijn keel ging dan ‘op slot’. Ik kreeg het er gewoon niet in en als ik het probeerde dan begon het kokhalzen. Dat heeft zeker geduurd tot volwassenheid en toen ging ik het zien als uitdaging om meer te proberen en te koken. Daardoor lust ik nu praktisch alles (behalve oesters). Mijn eigen ervaring (die van mijn man is hetzelfde trouwens) zorgt ervoor dat ik er nogal makkelijk over denk. Ik denk: “komt vanzelf goed”. Ik probeer wel te stimuleren en vind dat ze altijd 1 hap moeten proeven. Wij doen geen ‘lekkere’ (lees: toetjes bomvol suiker) toetjes trouwens, als toetje fruit of yoghurt. Met mijn oudste (8 jaar) gaat het trouwens al veel beter. Mijn jongste (6) vindt nu echt alles vies (eet gelukkig wel rauwkost). Hopelijk gaat het snel weer iets beter.
Die van ons hebben we verteld dat hij groenten en fruit nodig heeft, zonder zal hij zijn benodigde voedingsstoffen zoals vitamines niet voldoende binnen krijgen. Het kan zijn dat het een beperkte levensduur als consequentie heeft. Hij begreep het en eet beter dan voorheen. Zo hebben wij het maar gedaan. En inderdaad ook kokhalzen bij eten wat hij niet wil..
Hallo,
Een herkenbaar artikel. Onze zoon eet wel volkoren brood, veel fruit, ‘maar’ (bijna) geen groente en wil iedere dag dezelfde maaltijd bij het warm eten: macaroni (wel volkoren, en met zelfgemaakte saus). Dit maken we ook altijd apart voor hem. Dit is al jaren zo (hij is ruim 5). Heel af en toe wil hij weleens ergens anders een hapje van eten, en als hij dit lekker vond, soms een andere keer weer eens een hapje, vaak niet. We moeten daar heel gewoon over doen, enige aanmoediging ontmoedigd hem direct. Het is belangrijk dat wij als ouders goed voelen wat het met ons doet, want daar reageert hij onmiddellijk op. Het niet bij hem neerleggen. We proberen er ontspannen over te zijn en vertrouwen erop dat hij, zonder dwang, vanzelf gevarieerder gaat eten. Eigenlijk is het bij alles zo dat hij het moment en tempo zelf aangeeft. Hij geeft aan wanneer welke stap gezet gaat worden. Voor ons dus heel belangrijk dat we bezig blijven met onze eigen gevoelens en ontwikkeling, en steeds weer het vertrouwen terughalen. Dat is best nog een klus.
groetjes, Esther