“Iedereen is speciaal, Dash”, zegt zijn zus in een poging zijn minachting bij te stellen.
“Dat is een andere manier om te zeggen dat niemand dat is”, antwoordt Dash krachtig maar terneergeslagen.(Walker& Bird, 2004 in de film The Incredibles)

Ik kan mij nog zo herinneren dat ik vol enthousiasme het gesprek aanging met de leerkracht van mijn zoon (hij is nu al meerderjarig) en met de onderbouwcoördinator. Ik dacht, als je op tijd zijn leerbehoeftes bespreekt kan de school daarop inspelen. Nou, daarin had ik mij in vergist en vrij snel was ik van een naïeve ouder veranderd in doorgewinterde strijder voor passend onderwijs.

Na die 6 tropenjaren op de basisschool en ook nog eens 6 jaar op de middelbare school kan ik een conclusie trekken: als je er als ouder niet je weektaak van maakt, gebeurt er niets. Als je er aan trekt gebeurt er weinig, soms bereik je een succesje en heeft je kind tijdelijk uitdaging, maar vaak verslapt de aandacht van de leerkracht en de dagelijkse routine keert terug. Met alle gevolgen van dien.

Passend onderwijs moet je plannen

Op een school moet in ieder geval iemand meer afweten van hoogbegaafdheid en wat hoogbegaafde leerlingen nodig hebben. Daarna wordt het een stuk makkelijker. Leerkrachten hebben vaak niet door dat het voor hoogbegaafde kinderen NOODZAKELIJK is om onderwijs op HUN niveau te krijgen en uitgedaagd te worden. Het is geen luxe om verrijking te krijgen, het is echt noodzaak. Als je niet leert te leren op de basisschool, kan het je toekomst beïnvloeden. Het is hierbij heel belangrijk dat de verrijking aansluit bij de desbetreffende leerling. Vergeet een “one size fits all” aanpak! Er zullen veel minder gedragsproblemen zijn als het onderwijs passender is.

Van alle klachten die je van je kind hoort, staan verveling en saai waarschijnlijk bovenaan de lijst. Soms wordt verveling gesimuleerd, omdat de inhoud wel op hun niveau is maar ze zijn niet zo geïnteresseerd in het onderwerp. Soms zegt je kind “ik verveel me” als rechtvaardiging van niet aan het werk hoeven, omdat ze eigenlijk niet weten hoe. Maar al te vaak is die verveling terecht. Het hoogbegaafde kind moet soms driekwart van de dag wachten op anderen, totdat zij klaar zijn met hun werk. Of ze moeten AVI 2 lezen in groep 3 terwijl ze al vloeiend konden lezen halverwege groep 2. Of ze krijgen vragen als wanneer was de VOC opgericht, terwijl ze eigenlijk de vraag zouden moeten krijgen : welk invloed heeft de VOC op de economie van nu.

Leerkracht in de stres

Wat zie je in de klas? Een leerkracht die uiterst zijn best doet, hap snap materialen aanbiedt, maar die meestal een kind dat veel meer kan laat tekenen, een boek laat lezen of de zwakkere leerlingen helpen. Dit vaak met het doel het hoogbegaafde kind te leren zich aan te passen en individuele verschillen accepteren.

Het is zoals op de eerste hulp afdeling van een ziekenhuis: men kan te maken hebben met hartaanvallen, gebroken benen, blinde darm ontstekingen, bloedingen uit oren. Maar er is niet één persoon die gespecialiseerd is in alles. Voor effectieve begeleiding heb je specialisten nodig. Dat is logisch in een ziekenhuis. Het zou ook logisch moeten zijn in het onderwijs.

Wil je je als leerkracht of intern begeleider verdiepen in behoeftes van hoogbegaafde leerlingen? Begin met de publicatie “Hoogbegaafde kinderen versnellen niet”. In deze publicatie (meer dan 3500 exemplaren verkocht) lees je uitgebreid wat op school nodig is om passend onderwijs te kunnen bieden aan hoogbegaafde leerlingen. Er staat een stappenplan in voor het opzetten van beleid, je leest wat hoogbegaafde leerlingen nodig hebben en hoe dit georganiseerd kan worden op school. Je kunt sheets downloaden met stappen om het programma passend te maken.

Klik op het plaatje om meer te lezen over de inhoud en om de publicatie te bestellen.