Over uitstelgedrag en hoogbegaafdheid

In deze aflevering ga ik dieper in op uitstelgedrag waar hoogbegaafde kinderen vaak op afgerekend worden. Slimme mensen stellen uit. Er wordt veel gepraat en geschreven over onderpresteren van hoogbegaafde kinderen. Wat wordt bedoeld met onderpresteren? En waarom stellen ze uit?

Uitstel en productiviteit zijn geen tegenstellingen

“The most impressive people I know are all terrible procrastinators.” — Paul Graham

Ik worstel met de neiging om minstens evenveel uit te stellen als de meeste mensen. Het verschil is dat ik er niet tegen vecht. Ik gebruik zelfs mijn drang om uit te stellen om productiever te zijn. Voordat ik mijn methode van productief uitstelgedrag uitleg, laten we eens kijken hoe uitstelgedrag er voor de meeste mensen uitziet:

• Nadenken over werken.
• Onmiddellijk de drang voelen om uit te stellen.
• Beginnen met zichzelf te verslaan met een hoop negatieve zelfpraat omdat ze willen uitstellen (ik ben zo’n uitsteller, waarom kan ik niet gewoon gefocust blijven?)
• Slecht voelen, inclusief een heleboel negatieve emoties zoals schaamte en teleurstelling, bovenop de toch al sterke drang om uit te stellen.
• Iets emotioneel uitstellen.

De meeste mensen stellen niet uit om werk te vermijden; ze stellen gedrag uit om de negatieve gevoelens te vermijden die voortkomen uit het verkeerd interpreteren van de drang om uit te stellen.

De aanvankelijke drang om uit te stellen is niet het probleem. Het zijn al die andere negatieve emoties die we ons opdringen door uitstelgedrag als een slechte zaak te beschouwen.

Door de juiste dingen op de juiste manier uit te stellen, stel je nooit echt uit.

Als je productief uitstelgedrag wilt proberen, volg je deze drie praktische strategieën (voor volwassenen):

1. Stop met negatieve zelfpraat

De meeste vormen van echt contraproductief uitstelgedrag, zoals kijken naar Netflix- of YouTube-video’s, zijn het gevolg van het feit dat we proberen te ontsnappen aan of de schaamte vermijden die voortkomt uit onze eigen negatieve zelfpraat.

Als we deze negatieve zelfpraat identificeren en wijzigen, voelen we minder schaamte en negatieve emotie en zijn minder geneigd om dergelijke hersenloze en onproductieve vormen van uitstelgedrag aan te gaan.

2. Stel consequent uit

Bekijk uitstelgedrag niet als een inherente karakterfout, maar als een uitdrukking van een natuurlijk menselijk verlangen naar variatie en nieuwsgierigheid. Als je regelmatig en in kleine hoeveelheden tijd vrijmaakt voor deze natuurlijke nieuwsgierigheid, komt het zelden zover dat het resulteert in een hele dag je fotocollectie doornemen of twee net binnengekomen boeken lezen in plaats van een artikel afmaken.

3. Ontwikkel interesses die synergetisch zijn met je werk

Alle grote uitstellers hebben één ding gemeen: ze stellen productie uit. Als je aan de slag wilt met productief uitstelgedrag, is het belangrijk om een reeks activiteiten te cultiveren die plezierig en interessant zijn en een gezonde verlichting bieden van je primaire werk.

Maar deze activiteiten moeten op de een of andere manier ook bijdragen aan of je productiviteit op lange termijn ondersteunen, zelfs als dit op een zeer indirecte manier en gedurende een lange periode is. Door hobby’s en interesses te cultiveren die op zijn minst indirect je primaire werk ondersteunen, zal je, wanneer je ervoor kiest om uit te stellen, productief uitstellen.

Het kernidee achter productief uitstelgedrag is dat we een stuk gelukkiger en productiever zouden zijn als we een beetje anders zouden nadenken over wat uitstelgedrag is en wat het betekent.

Wil je meer weten? Koop dan het boek Intens, authentiek en vrij bestellen. Ruim 400 pagina’s over hoogbegaafdheid en uitzonderlijke begaafdheid.

Sluit je ook aan bij het movement Hoogbegaafde rebel in wording en kom in contact met gelijkgestemden.

Als je dit gesprek als een video wilt zien, kan dat op mijn kanaal op YouTube.