Een opmerking die ik regelmatig van ouders hoor is dat hun kind praat als een volwassene. Zij vinden het dan moeilijk om grenzen te stellen en een ouder te zijn. Ze laten zich door de verbale ontwikkeling van hun kind eigenlijk voor de gek houden en praten terug als tegen een volwassene.

Frustratie van hoogbegaafde kinderen

Omdat ze zichzelf als veel oudere kinderen of volwassenen zien, verwachten hoogbegaafde kinderen ook zo behandeld te worden. Ze kunnen zich beledigd voelen als er niet naar hun mening wordt gevraagd of als ze niet zelf mogen beslissen (ze denken namelijk dat ze dat prima kunnen). Maar het blijven kinderen en met weinig levenservaring en een beperkte referentiekader. Ze beseffen nog niet dat ze sommige beslissingen niet zelf kunnen maken, omdat ze zich niet realiseren hoe weinig ze eigenlijk nog weten. Het kan dan zijn dat je kind zich niet eerlijk behandelt voelt als hij niet als een gelijke wordt benaderd. Zijn frustratie kan tot gedragsproblemen leiden. Hij kan kwaad worden, brutaal, bazig of zelfs onbeschoft.

Frustratie van volwassenen

Ouders van hoogbegaafde kinderen die als volwassenen verwachten behandeld te worden, voelen zich ook gefrustreerd. Het leven lijkt een constante gevecht omdat ze continu moeten argumenteren over regels en beslissingen. Ze voelen zich verplicht hun beweegredenen uit te leggen aan hun kind, dat altijd vraagt waarom hij iets zou moeten of juist iets niet mag. Ouders zijn helemaal uitgeput door de woede-aanvallen, stemmingswisselingen en andere emotionele uitbarstingen. Ze kunnen zelfs gaan denken dat hun kind zich emotioneel niet goed ontwikkelt, zoals weleens gesuggereerd wordt door buitenstaanders.

Hoe pak je het aan als je kind als een volwassene praat

  1. Probeer te kijken vanuit het perspectief van je kind. Hoogbegaafde kinderen voelen zich gelijkwaardig en begrijpen oprecht niet waarom ze door volwassenen als kinderen behandeld worden. Dat betekent echter niet dat je je kind moet behandelen als volwassene, het betekent dat je je kind moet behandelen met respect. Niets zal je kind meer van streek maken dan een zelfingenomen of overbeschermende volwassene.
  2. Geef redenen, maar discussieer niet. Als je kind de reden voor een regel nodig heeft c.q. eist, geef hem die dan. Soms is dat het enige wat je kind nodig heeft. Maar laat je niet verleiden tot discussiëren met je zoon of dochter. Hoogbegaafde kinderen zijn verbaal sterk en vaak zeer bedreven redetwisters, zo niet doorgewinterde tegensprekers, zelfs als ze erg jong zijn en ouders lopen regelmatig vast in een soort rechtbankdebat (lees hier over hoe (niet) te argumenteren). Het is belangrijk voor kinderen om te weten dat ouders het laatste woord hebben thuis.
  3. Geef je kind keuzes. Hoogbegaafde kinderen willen het gevoel hebben dat ze een bepaalde controle hebben over hun leven. Kinderen wordt steeds verteld wat ze wel en niet moeten doen. Probeer je kind enige controle te geven. Laat hem een paar beslissingen zelf nemen. Bijvoorbeeld brood met pindakaas of worst, een rode of een blauwe jurk aan. Als je kind wat ouder is (vanaf 5 jaar) kun je haar zelf alle kleding laten kiezen (wel opletten dat ze geen zomerjurkje in november kiest). Aan je tienerzoon kun je vragen of hij zijn kamer wil opruimen vóór of na het avondeten (dat doe ik regelmatig).
  4. Behandel je kind met respect. Ook al kan je kind geen belangrijke beslissingen nemen, je kunt je kind wel toestaan zijn of haar mening te uiten en met respect luisteren naar die mening. Luisteren naar een mening betekent niet dat je het er mee eens moet zijn en het is belangrijk dat je kind dat zo snel mogelijk begrijpt.

Het opvoeden van een hoogbegaafd kind is niet altijd gemakkelijk. Maar het wordt gemakkelijker als je hoogbegaafdheid begrijpt.

Ik lees graag jouw ervaringen. Reageer hieronder.

Begeleiding bij hoogbegaafde kinderen

Inmiddels heb je vast al ondervonden dat hoogbegaafde en uitzonderlijk begaafde kinderen anders zijn dan ‘normale’ kinderen. Je hebt te maken met uitdagingen waar je niet eens aan gedacht had dat ze op je pad zouden komen. Wellicht vindt zelfs de leerkracht het lastig om jouw kind de aandacht te geven die het nodig heeft. Inmiddels heb ik honderden ouders begeleid met het ontwikkelen van een helder doel in de opvoeding of het onderwijs van hun hoogbegaafde kind(eren).

Wil je ook iets veranderen voor jezelf en je kind? Leer dan hoe tijdens de training Hoogbegaafd opvoeden in alle rust.