Hoogbegaafde kinderen kunnen soms moeilijk in slaap vallen. Dat kan verschillende redenen hebben. Ze denken veel na, ze hebben een grote fantasie, ze kunnen niet tot rust komen na een drukke dag, noem maar op.

Slaapproblemen hoogbegaafd kind

Laten we beginnen met een aantal redenen opsommen waardoor slaapproblemen bij een hoogbegaafd kind relatief vaak voorkomt:

  1. Niet moe genoeg. Zo simpel kan het zijn. Sommige hoogbegaafde kinderen hebben niet zo veel slaap nodig als andere kinderen en zijn gewoon simpelweg niet moe wanneer de ouders willen dat het kind gaat slapen.
  2. Meer tijd nodig om af te koelen (alleen). Wanneer een kind introvert is, kan het zijn dat hij of zij meer tijd nodig heeft om tot rust te komen na een drukke dag. Slaap komt niet snel, omdat het kind tijd nodig heeft om na te denken.
  3. Hersenen willen “niet uitgaan”. Een hoogbegaafd kind kan tegen de ouders klagen dat zijn hersenen niet willen ophouden met werken of zegt: “mijn hersenen laten me niet in slaap vallen.”
  4. Wil niets missen. Als er in het huis iets gaande is, zoals een oudere broer of zus die een film kijkt in de woonkamer, kan het bij jonge hoogbegaafde kinderen lastig zijn om te focussen. Ze denken dat ze iets dat zich buiten hun kamer afspeelt “missen”.

Tips om je kind te laten slapen

Zoals met meeste standaardadviezen over opvoeden, werken de adviezen over in slaap vallen meestal niet voor hoogbegaafde kinderen.
Een consistente bedtijdroutine is heel belangrijk voor je hoogbegaafde kind. Het weet dan wat hem te wachten staat, zal misschien onderhandelen maar leert op een bepaald moment dat dat niet zal werken en zal tot rust komen voordat het gaat slapen.

Wat ook werkt:

  1. Focus minder op in slaap vallen en meer op tot rust komen. Een kind kan zichzelf niet dwingen om in slaap te vallen, net als een volwassene. Wanneer we harder proberen om in slaap te vallen, lijkt het steeds moeilijker te worden. In plaats van op een bepaalde tijd de lichten uit te doen en te gaan slapen, neem de tijd om in bed te liggen en in bed te blijven, tijd voor stille en rustige activiteiten, zoals lezen of muziek luisteren. Uit bed komen is niet toegestaan.
  2. Ga eerder naar bed en praat gezellig met je kind. Dit helpt je kind al zijn gedachten te ordenen, hij vertelt misschien wat er die dag gebeurt is, jij kunt het relativeren, jij kunt vertellen over vroeger (dat vinden kinderen altijd interessant) en je kunt tot slot rustig voorlezen of een liedje zingen.
  3. Wrijf over de rug van je kind. Dit is zeker prettig voor kinderen met zintuiglijke hooggevoeligheid. Je kind kalmeert, valt eerder in slaap en blijft zelfs langer slapen. Probeer het!
  4. Maak of koop een “bedtent” voor privacy – zeker voor je introverte kind.
    Hoogbegaafde kinderen (zeker die met verbeeldingsgevoeligheid) zien en horen te veel dingen om zich heen. Om een aantal van deze afleidingen te elimineren, kunnen ouders een “bedtent” maken of kopen (Ikea). Een bedtent is een lichte tent ter grootte van een bed waarvan de bodem over een matras past. Zo voelt je kind zich veilig, zeker als er ook een paar knuffels in de tent slapen.
  5. Introduceer een “brein aan/uit knop”. Denkbeeldige knoppen werken soms goed. Sommige kinderen stellen zich voor dat hun brein net een computer is en een afsluitingsproces nodig heeft. Je kind kan een denkbeeldige knop hebben of een echte: een oude lamp bijvoorbeeld (waar geen stroom opstaat) die ze als hun aan/uit knop gebruiken. Vreemd genoeg werkt het soms wel! Het kan een kind helpen om de hersenactiviteit te verminderen.
  6. Schrijf op wat je niet wilt vergeten. Het kan voor je kind moeilijk zijn alle ideeën los te laten omdat hij bang is dat hij ze morgen niet meer weet. Je kunt je kind de ideeën die hij op dat moment heeft laten opschrijven, zodat hij er morgen verder over kan nadenken.
  7. Alles draait om intensiteit! Ook ’s avonds is je kind intens in al zijn beleving.

 

Maak je niet onmiddellijk zorgen als je kind niet de voor haar leeftijd aanbevolen hoeveelheid slaap krijgt. Als je kind minder slaapt, chagrijnig is, wallen heeft, hoofdpijn heeft en moeite met concentreren, krijgt hij of zij waarschijnlijk niet genoeg slaap. Maar als je kind gezond is en normaal functioneert heeft hij of zij waarschijnlijk minder slaap nodig dan wordt aangeraden. Aan de andere kant kun je daar ook weer niet zonder meer van uit gaan. Sommige hoogbegaafde kinderen hebben juist meer slaap nodig dan andere kinderen.

Ik krijg regelmatig vragen van ouders over slaapproblemen van hun hoogbegaafde kinderen. Vaak speelt ook verveling op school een rol. Als je kind niet moe genoeg is door het gebrek aan uitdaging, valt het vaak ook moeilijk in slaap. Zodra het schoolwerk aangepast wordt aan het niveau van het kind zie je vaak weer dat het kind gemakkelijker in slaap valt. Hij is dan moe maar ook tevreden met zichzelf, hij heeft immers lekker gewerkt vandaag!

Heb jij tips en positieve ervaringen? Deel ze hieronder met andere ouders.

Maatwerk in het onderwijs voor uitzonderlijk hoogbegaafde kinderen

Uitzonderlijke begaafdheid gaat niet over. Het beïnvloedt de ontwikkeling vanaf de geboorte tot op hoge leeftijd. IEKU specialiseert zich in persoonlijk advies en coaching voor ouders en leerkrachten van hoogbegaafde en uitzonderlijk begaafde kinderen. De specifieke uitdagingen die bij het opvoeden en les geven van deze kinderen komt kijken zijn goed te handelen. Mits je over de juiste tools en inzichten beschikt. We helpen heldere doelen te stellen voor onderwijs en opvoeding. Dit doen we veelal door middel van het leveren van maatwerk in het onderwijs, persoonlijke coaching en intelligentie onderzoeken.

Bekijk ons complete aanbod omtrent hoogbegaafdheid >