In dit artikel wil ik je attent maken op een aantal strategieën voor zelfsturing. Hoogbegaafde kinderen weten veel, maar weten vaak niet hoe ze aan iets moeten beginnen of hoe ze iets kunnen afmaken.
Elk kind kan individuele vaardigheden ontwikkelen om succesvol te zijn op school en in het leven. Deze vaardigheden moeten worden onderwezen, geleerd en gecontroleerd. Het gaat om:
- organisatiemethode’s (wanneer, waar en wat ga ik leren),
- algemene patronen van huiswerk- en toetsvoorbereiding die men moet leren toe te passen en
- de manier waarop zelfcontrole ontstaat.
Gebrek aan zelfsturing bij hoogbegaafde kinderen
Mijn eigen ervaring in de afgelopen jaren is dat het gebrek aan zelfsturing tijdens leren een van de meest negatieve ervaringen kan zijn van hoogbegaafde leerlingen.
Zelfsturingsstrategieën die gebruikt worden door succesvolle studenten kunnen in drie categorieën worden verdeeld:
- persoonlijk
- gedragsmatig en
- omgevingsgericht
Ouders kunnen hun kinderen helpen deze strategieën toe te passen.
1. Persoonlijke strategieën
Persoonlijke strategieën hebben betrekking op hoe het kind informatie organiseert en interpreteert.
Organiseren en transformeren van informatie
Deze strategieën maken het voor kinderen mogelijk om veel efficiënter te leren, wat ook voor de slimste leerlingen niet vanzelfsprekend is. Deze vaardigheden bestaan onder andere uit het maken van een samenvatting, markeren van teksten, gebruik van indexkaartjes, tekenen van plaatjes, diagrammen, mindmaps.
Planmatig werken en doelen stellen
Dit behelst ook het identificeren van doelen, rangschikken, timing, timemanagement, afstemmen van de hoeveelheid werk op de tijd die je hebt en nadenken over hoe je het beste werk kunt leveren. Ouders kunnen bijvoorbeeld met hun kind afspreken dat het huiswerk af moet zijn vóór het kind televisie mag kijken, aan de computer mag of aan andere vrijetijdsbesteding mag doen. Of ze kunnen afspreken niet meer dan een vast aantal uren per week aan hun favoriete bezigheid te besteden (zoals bijvoorbeeld gamen).
Bijhouden van resultaten en monitoren
Het doel van deze strategie is kinderen hun sterke en zwakke kanten te helpen begrijpen en deze onder controle te krijgen. Als kinderen leren de tijd te nemen om te onderzoeken waarom ze beter zijn in sommige proefwerken en opdrachten dan andere, kunnen zij erachter komen op welke punten verbetering nodig is. Deze vaardigheden betreffen strategieën zoals het maken van aantekeningen, het bijhouden van opdrachten (en de resultaten daarvan), het registreren van eigen fouten, het nadenken over hoe ze zichzelf kunnen verbeteren en het bijhouden van een portfolio met hun meest bijzondere werk.
Schriftelijke en/of mondelinge herhaling en memoriseren
Deze strategieën helpen kinderen op een meer efficiënte manier te memoriseren en hoe je beter kunt worden in geschreven en mondelinge taal. Voorbeelden zijn het gebruik van ezelsbruggetjes om belangrijke termen te memoriseren door de initialen van eerste woorden te onthouden, het gebruik van beelden om diagrammen en visuele concepten te onthouden, iemand anders een les geven over dat onderwerp (je ouders, opa, oma, broer, zus of een vriend) of het maken van voorbeeldvragen.
2. Gedragsmatige strategieën
Deze strategieën hebben betrekking op het controleren van je eigen vooruitgang en de kwaliteit van je werk door de acties en consequenties te onderzoeken.
Kortom:
- Waar ben ik mee bezig en ben ik goed bezig?
- Heb ik gedaan wat de leerkacht verwacht? (wat staat er in de opdracht, wat heeft de leerkracht gezegd te doen?)
- Hoeveel tijd wil ik hier in stoppen? (als ik binnen 15 minuten klaar ben, heb ik waarschijnlijk niet genoeg geleerd)
- Hoe heb ik gewerkt? (heb ik genoeg tijd besteed aan mijn opdracht of huiswerk, heb ik alles goed doorgenomen?)
- Wat gebeurt er als ik in plaats van nu Frans te leren aan de Play Station ga? (ik kan een onvoldoende halen en hoe voel ik mij dan?)
Deze manier van denken is vrijwel onmogelijk voor tieners, maar het moet aan hen toch uitgelegd worden en ze moeten telkens weer met de gevolgen van hun gedrag geconfronteerd worden.
Kinderen kunnen ook leren hoe ze hun eigen beloningen kunnen creëren om zichzelf te motiveren hun doelen te halen. Ze kunnen ook leren bekrachtiging te gebruiken of beloning van hun eigen positieve acties en de daarmee gepaard gaande bevrediging uit te stellen totdat ze een doel hebben bereikt. Bijvoorbeeld: Miranda kan leren tegen zichzelf te zeggen “Ik wil echt heel graag die DVD kijken. Als ik nu eerst die 25 woordjes oefen, ga ik dan een half uur de film kijken en dan stop ik om nogmaals te oefenen totdat ik de woordjes ken.” Volgens professor Zimmerman leren uiteindelijk kinderen deze strategieën te gebruiken.
3. Omgevingsgerichte strategieën
Deze strategieën betreffen het gebruik van externe bronnen en aanpassing van de omgeving van de student, zoals:
- zoeken naar informatie in de bibliotheek en op internet
- zoeken naar hulp en samenwerking met klasgenoten, leerkrachten en andere volwassenen
- aantekeningen doornemen
- doornemen van toetsen
- schoolboeken nogmaals doorlezen
Ook het structureren van de studieomgeving voor optimale resultaten kan kinderen helpen meer zelfsturend te worden. Deze strategieën zijn o.a.:
- kiezen en aanpassen van de fysieke setting
- isoleren, uitschakelen of minimaliseren van afleiding
- opdelen van studietijd in stukken en deze stukken verdelen over een bepaalde periode
Maatwerk in het onderwijs voor hoogbegaafde kinderen
IEKU specialiseert zich in persoonlijk advies en coaching voor ouders en leerkrachten van hoogbegaafde en uitzonderlijk begaafde kinderen. De specifieke uitdagingen die bij het opvoeden en les geven van deze kinderen komt kijken zijn goed te handelen. Mits je over de juiste tools en inzichten beschikt. We helpen heldere doelen te stellen voor onderwijs en opvoeding. Dit doen we veelal door middel van het leveren van maatwerk in het onderwijs, persoonlijke coaching en intelligentie onderzoeken.
Bekijk ons complete aanbod omtrent hoogbegaafdheid >
Geef een reactie