Moet ik de school vertellen dat mijn kind hoogbegaafd is? Een dilemma waar veel ouders mee worstelen. Als je het vertelt, zullen ze misschien denken: “daar heb je weer zo’n ouder die denkt dat zijn kind geniaal is” of misschien denk je wel dat je lastig bent omdat zo’n leerkracht het al druk genoeg heeft. Of misschien wil je kind het niet omdat het niet buiten de groep wil vallen. Ik heb een aantal voor- een nadelen op een rijtje gezet van wel of niet zeggen.
Wel zeggen dat je kind hoogbegaafd is
Voordelen:
- Er wordt geen tijd verspild. De leerkracht kan direct de cognitieve behoeften van je kind aanpakken. Je kind kan op zijn of haar niveau onderwijs krijgen met uitdagend materiaal. Voorwaarde is wel dat de leerkracht je serieus neemt.
- De kans op een verkeerde diagnose wordt kleiner. Een kind dat zich verveelt kan overkomen als een kind met ADHD. Als een kind vanaf het begin van het schooljaar uitgedaagd wordt, wordt de kans op gedragsstoornissen kleiner, waardoor een verkeerde beoordeling minder waarschijnlijk wordt. Als er eenmaal een verkeerde diagnose is gesteld, kan het erg moeilijk zijn dit te veranderen en zo’n diagnose achtervolgt het kind gedurende de hele schoolcarrière (daarom is testen bij een gespecialiseerd bureau ook zo belangrijk).
- Leerkrachten kunnen leren over hoogbegaafdheid. Sommige leerkrachten willen graag meer weten over hoogbegaafde kinderen en hun behoeften en ze vinden het echt leuk om deze kinderen in de klas te hebben. Als je de hoogbegaafdheid van je kind direct aan het begin van het schooljaar bespreekt, geef je de leerkracht de kans hier meer over te leren. Ze kunnen vooraf een lesplanning maken en dat is beter dan tijdens lessen moeten uitzoeken wat ze met het kind aanmoeten.
Nadelen:
- De leerkracht kan jou als ouder zien als een “pushy” ouder. Sommige leerkrachten worden meteen wantrouwig als je vertelt dat je kind erg slim is. Ze kunnen denken dat je je kind onder druk zet of dat je denkt dat jouw kind een genie is. In plaats van je kind meer uitdaging bieden, kan de leerkracht perfect werk gaan verwachten. Het gebrek aan perfectie kan hij vervolgens gaan gebruiken als “bewijs” dat je kind niet zo slim is als jij denkt.
- De leerkracht kan boos worden en negatief reageren. Sommige leerkrachten voelen zich aangevallen op hun vakgebied en vinden dat ze zelf genoeg ervaring hebben om hoogbegaafde kinderen te herkennen. Ze stellen het niet altijd op prijs wanneer jij als ouder hen gaat vertellen wat ze moeten doen.
- Sommige leerkrachten vinden hoogbegaafde kinderen niet leuk en behandelen deze kinderen met minder respect dan andere kinderen.
Niet zeggen zeggen dat je kind 145+ IQ heeft
Voordelen:
- Je komt als ouder niet opdringerig over. Als de leerkracht het initiatief neemt in het herkennen van de mogelijkheden van je kind zal hij of zij gemakkelijker aannemen dat je kind hoogbegaafd is in plaats van een kind met een gemiddeld IQ dat door de ouders wordt “gepusht”.
- Je loopt geen risico de leerkracht van je te vervreemden. Als een leerkracht niet wil aannemen dat je kind hoogbegaafd is, creëert dit automatisch een spanningsveld tussen ouder en leerkracht, dat soms niet zonder gevolgen blijft voor je kind (de leerkracht kan je kind en eventueel afwijkend gedrag negatief gaan interpreteren).
Nadelen:
- Je kind wordt niet opgemerkt als hoogbegaafd. Tenzij je kind volledig beantwoordt aan het stereotype beeld van een hoogbegaafd kind, kan het gebeuren dat de leerkracht je kind niet erkent als hoogbegaafd. Onderpresterende hoogbegaafde studenten blijven vaak onopgemerkt omdat ze geen toppresteerders zijn en dus niet voldoen aan dat stereotype.
- Je kind kan een onjuist etiket krijgen. Als een hoogbegaafd kind niet uitgedaagd wordt op het juiste niveau, kan hij zich gaan misdragen. Zo’n kind kan bijvoorbeeld het etiket ADHD krijgen. Onjuiste etiketten hoeven niet officieel te zijn. Hiermee bedoel ik dat een kind gewoon lui, druk, onvolwassen of als dagdromer geklassificeerd kan worden. Het is vaak erg moeilijk om weer van zo’n etiket af te komen. Ouders krijgen de moeilijke taak de leerkracht ervan te overtuigen dat hun kind niet zo is en alleen meer uitdaging nodig heeft.
Wat je nog kunt overwegen
- De persoonlijkheid en het temperament van je kind. Kinderen die zich misdragen als ze gefrustreerd raken, zullen gemakkelijker als onvolwassen worden gezien of geconfronteerd worden met de diagnose ADHD. Kinderen die van nature rustig zijn en hun frustraties beter onder controle hebben, lopen dat risico veel minder. Kinderen die meegaand zijn en nooit klagen, ook niet wanneer ze zich vervelen, zullen zelden herkend worden als kinderen die meer uitdagend werk nodig hebben.
- De bereidheid van je kind te werken aan zijn academische groei. Een kind dat opdrachten afmaakt en goede cijfers krijgt voldoet beter aan het stereotype van een hoogbegaafd kind dan een kind dat zich verzet, opdrachten niet afmaakt en slechte cijfers haalt.
- De achtergrond van de leerkracht en zijn bekendheid met hoogbegaafdheid. Leerkrachten die een beetje training hebben gehad in het onderwerp hoogbegaafdheid zijn misschien beter bekend met het fenomeen. Ze zullen misschien eerder beseffen dat de misdragingen voortvloeien uit gebrek aan uitdaging en wellicht de gevaren van onderpresteren kennen. Deze leerkrachten staan vaak meer open voor suggesties van ouders.
Voordat je met de leerkracht van je kind gaat praten zijn misschien de tips “hoe te praten met de leerkracht van je kind” interessant.
Maatwerk in het onderwijs voor hoogbegaafde kinderen
IEKU specialiseert zich in persoonlijk advies en coaching voor ouders en leerkrachten van hoogbegaafde en uitzonderlijk begaafde kinderen. De specifieke uitdagingen die bij het opvoeden en les geven van deze kinderen komt kijken zijn goed te handelen. Mits je over de juiste tools en inzichten beschikt. We helpen heldere doelen te stellen voor onderwijs en opvoeding. Dit doen we veelal door middel van het leveren van maatwerk in het onderwijs, persoonlijke coaching en intelligentie onderzoeken.
