Prikkels

Een typerende opmerking over de babyperiode van hoogbegaafden, is dat ze als baby heel wakker uit hun ogen keken; je kon ze bijna zien denken.

Een andere teken van begaafdheid bij zuigelingen is hun behoefte aan mentale prikkels. Het is niet vreemd als deze baby’s overdreven druk worden bij gebrek aan deze prikkels. Deze drukte kan eindigen met huilen. Ouders kunnen hiervan gefrustreerd raken omdat niets lijkt te helpen. Ze denken dat de baby last heeft van bijvoorbeeld krampjes, terwijl het huilen eenvoudig te stoppen is door verandering van omgeving. Zuigelingen kunnen zich niet verplaatsen, dus alles wat ze kunnen zien is datgene wat ze vóór zich zien. Wanneer ze daar genoeg van krijgen, kunnen ze overstuur raken.

Hoe weet je dat je baby van streek is door gebrek aan aandacht en niet door iets anders (krampjes bijvoorbeeld)? Er zijn twee manieren om daar achter te komen. Ten eerste zullen deze zuigelingen vaak ophouden met zich druk maken en huilen wanneer ze omgedraaid worden zodat ze iets anders kunnen bekijken.

De tweede manier om erachter te komen of de baby meer prikkels wil, blijkt uit studies met baby’s door dr. Hillary Hettinger Steiner en dr. Martha Carr. Zij hebben een aantal onderzoeken gedaan waarbij ze naar twee dingen keken: gewenning en voorkeur voor nieuwigheid.

Ze hebben ontdekt dat sommige baby’s sneller gewend raakten aan prikkels dan andere baby’s, wat betekent dat ze sneller wegkeken. Sommige baby’s lieten een voorkeur blijken voor onbekende, nieuwe prikkels in plaats van prikkels die ze al kenden. Toen deze baby’s acht jaar werden, werd een IQ test afgenomen. En wat bleek: kinderen die als hoogbegaafd werden getest, waren baby’s die sneller wegkeken dan de andere baby’s en die de voorkeur gaven aan onbekende, nieuwe dingen.

Deze studies lijken aan te geven dat hoogbegaafde kinderen geboren worden met behoefte aan geestelijke stimulatie.

Bron:

Steiner, H.H. & Carr, M. (2003). Cognitive development in gifted children: Toward a more preciese understanding of emerging differences in intelligence. Educational Psychology Review. 15, 215-246.

Tekenen van hoogbegaafdheid bij baby’s

Een van de misvattingen over hoogbegaafde kinderen is dat je ze pas kunt identificeren wanneer ze op de basisschool komen. Dat is onjuist. Ook bij baby’s en peuters kun je al tekenen van hoogbegaafdheid ontdekken, mits je weet waar je op moet letten.

Karakteristieken van hoogbegaafde baby’s:

  • Extreem waakzaam – altijd aan het observeren, al kort na de geboorte
  • Er is al snel sprake van oogcontact
  • Heeft minder slaap nodig dan de meeste baby’s
  • Wanneer de baby wakker is, heeft zij bijna continu prikkels nodig
  • Raakt gefrustreerd omdat het niet op alle prikkels kan reageren
  • Kan eerder dan andere baby’s beginnen met het nadoen van geluiden
  • Erg beweeglijk, ligt al gauw dwars in de wieg
  • Lijkt bijzonder gevoelig voor geluid, geuren, substanties, smaken en kan krachtig huilen wanneer ze (een van deze) prikkels als onplezierig ervaart (dit zijn vroege tekenen van hooggevoeligheid van Dabrowski)
  • Op jonge leeftijd al begrip voor gesproken taal
  • Tijdens het leren praten meteen woorden van drie- of vier lettergrepen zeggen
  • Legt al op jonge leeftijd oorzaak en gevolg relaties
  • Vanaf begin lijkt er sprake te zijn van een duidelijke eigen wil

Kenmerken hoogbegaafde baby

Een baby hoeft niet al deze kenmerken te bezitten om als hoogbegaafd aangemerkt te worden, maar veel baby’s die later hoogbegaafd blijken, zullen meestal meer dan een kenmerk hebben.

Het meest herkenbare kenmerk is de extreme waakzaamheid. Het moeilijkst te achterhalen kenmerk is dat van hooggevoeligheid. Wanneer deze baby’s huilen naar aanleiding van een van deze gevoeligheden kunnen de ouders denken dat de baby gewoon huilt of dat het misschien kramp heeft. De baby’s kunnen echter huilen omdat ze hun kleding of de luier voelen of misschien vinden ze de geur van het eten te sterk.

Begeleiding hoogbegaafde baby’s en kinderen

Inmiddels heb je vast al ondervonden dat hoogbegaafde en uitzonderlijk begaafde kinderen anders zijn dan ‘normale’ kinderen. Je hebt te maken met uitdagingen waar je niet eens aan gedacht had dat ze op je pad zouden komen. Wellicht vindt zelfs de leerkracht het lastig om jouw kind de aandacht te geven die het nodig heeft. Inmiddels heb ik honderden ouders begeleid met het ontwikkelen van een helder doel in de opvoeding of het onderwijs van hun hoogbegaafde kind(eren). Kun je wel wat hulp en advies gebruiken, schroom dan niet om contact met me op te nemen of bekijk de diensten die wij aanbieden.

Download hier een folder over jonge, hoogbegaafde kinderen.