De scholen zijn weer begonnen en zo ook voor veel kinderen de verplichting om huiswerk te maken. Ieder schooljaar weer krijg ik veel vragen over huiswerk maken, ouders vragen zich af hoe ze hun kind (vooral op de middelbare school) moeten motiveren om huiswerk te maken en ze vragen zich ook af hoe hun hoogbegaafde kind nu eigenlijk leert.
Voor sommige ouders van hoogbegaafde kinderen betekent huiswerk maken vooral bekvechten, waarbij ouders met meer vragen dan antwoorden blijven zitten. Wat is het doel van huiswerk? Wat is een redelijke hoeveelheid huiswerk? Wanneer moet ik helpen en wanneer moet ik niets doen? Hoe vermijd ik een huiswerkoorlog?
Waarom huiswerk?
Leerkrachten geven huiswerk om verschillende redenen: om in de klas geleerde ideeën en vaardigheden te versterken of verrijken; om opdrachten af te maken die niet in de klas zijn afgemaakt; om leerlingen de mogelijkheid te geven tot verdieping en onafhankelijk onderzoek; om het kennisniveau en het begripsniveau na te gaan of te controleren. Huiswerk helpt ook studievaardigheden, time management en onafhankelijke studie te ontwikkelen. Het dient als een link tussen school en thuis en kan voor ouders een gelegenheid zijn om te zien wat er wel of niet gebeurt op school. Door betrokken te zijn bij het huiswerk van je kind kun je beter begrijpen wat zijn of haar interesses, sterke en zwakke punten zijn en welke houding je kind heeft ten opzichte van leren.
Hoeveel huiswerk?
De hoeveelheid tijd die gespendeerd wordt aan huiswerk verschilt net zo veel als het doel. De gemiddelde tijd die aan huiswerk besteed moet worden in de brugklas is ongeveer 90 minuten. Maar die kan wisselen van dag tot dag en van vak tot vak. Soms komen er projecten bij of het leren voor een proefwerk. Veelal kan de mentor of klasseleraar aangeven hoe lang je kind met zijn huiswerk bezig zou moeten zijn. Die schatting mag je wat naar beneden bijstellen voor een hoogbegaafd kind, maar niet te veel. Als je kind beweert dat het in een half uur klaar is met zijn huiswerk, is scepsis op zijn plaats.
Oplossen van het huiswerkprobleem
Huiswerk is nuttig en noodzakelijk. Voor sommige hoogbegaafde kinderen en hun ouders echter resulteert alleen al het aanstippen van het “h-woord” in een nachtelijk gevecht:
- Maar ik heb het al op school gemaakt!
- Maar dit is saai en stom!
- Ik heb mijn wiskundeboek op school laten liggen!
- Moet ik echt meedoen aan dat programma voor meerbegaafden? Ik heb geen zin in al dit extra werk!
- Waarom moet ik eigenlijk huiswerk maken? Dat is tijdverspilling!
Een aantal van deze reacties kan ontstaan door ongepast huiswerk of is het gevolg van verkeerde verwachtingen. Als je denkt dat het huiswerk van je kind te moeilijk of juist te gemakkelijk is, maak dan een afspraak met de mentor om dit te bespreken.
Voor sommige hoogbegaafde kinderen is een programma voor meerbegaafden op school een tweesnijdend zwaard: aan de ene kant worden hun speciale bekwaamheden (h)erkend, maar aan de andere kant moeten ze misschien inhalen wat ze gemist hebben tijdens gewone lessen.
Tot slot, sommige hoogbegaafde kinderen kunnen echt moeite hebben met hun huiswerk omdat ze motivatie, studie- of organisatievaardigheden missen of hun tijd slecht kunnen indelen.
Hoe leren hoogbegaafde kinderen: huiswerktips voor de kinderen
- Je huiswerk verdwijnt niet door het uit te stellen of door er niet aan te denken. Het is er en het wacht op je, het blijft je achtervolgen totdat je het maakt. Dus: ga direct aan de slag, zodat je rustig kunt slapen. Maak je huiswerk af voordat het jou afmaakt!
- Je kunt je huiswerk het best op één plek maken: achter het bureau op je kamer, aan de keukentafel of in de woonkamer. Zorg er wel voor dat TV en radio uitstaan.
- Neem een kleine snack voordat je aan je huiswerk begint. Liever geen Marsrepen, hele zakken chips of een dubbele cheesburger. Beter en gezonder is een boterham met pindakaas, wortels, fruit, popcorn of yoghurt.
- Als je veel huiswerk hebt, stel dan een schema op (bijvoorbeeld 17.00 uur wiskunde, 17.40 uur pauze, 17.50 uur Latijn, 18.15 uur avondeten, 18.45 uur herhaling Aardrijkskunde). Op die manier weet je hoeveel je moet doen die dag.
- Maak de moeilijkste opdrachten eerst.
- Zoek huiswerkhulp als je er een nodig hebt. Dit kan een goede vriend zijn, een klasgenoot of een van je ouders.
- Vraag je leerkracht of docent om hulp als het nodig is (maar bel hem niet ’s nachts als je in paniek wakker schrikt omdat je iets vergeten bent!).
- Vraag je familieleden jouw huiswerktijd te respecteren. Als het nodig is hang dan een “Niet storen” bordje op.
Nog een geheim advies: door lezen wordt het maken van huiswerk eenvoudiger. Waarom? Hoe meer je leest des te meer je begrijpt. Zonder het te weten wordt je slimmer. Lezen opent je geest. Lees dus alles: literatuur, gedichten, romans, korte verhalen, mysteries, tijdschriften, kranten, stripverhalen, kaarten, verkeersborden, reclameborden, verpakkingen of het dagboek van je zus (grapje!).
5 smoezen die je niet meer moet gebruiken
- Ik heb geen tijd – Maak tijd, huiswerk is geen optie, het moet af!
- Ik begrijp het niet – Vraag het aan je leerkracht of docent voordat je de school verlaat. Als je thuis bent vraag je het aan je ouders of bel je een klasgenoot.
- Ik krijg het niet af – Zoek uit waarom. Word je afgeleid, begrijp je iets niet, vraag dan om advies aan je leraar of je ouders over hoe je het beste je tijd kunt indelen.
- Ik heb te veel huiswerk – Deel je tijd in, maak een huiswerkrooster, gebruik een kalender of je agenda en plan je langetermijn- en kortetermijnopdrachten.
- Ik heb mijn boeken op school laten liggen – controleer je rugzak vóór je de school verlaat: heb je alles mee? Schrijf kleine notities, desnoods op je hand, als het maar werkt en het je helpt te herinneren wat je moet doen.
Begeleiding bij (uitzonderlijk) hoogbegaafde kinderen
Inmiddels heb je vast al ondervonden dat hoogbegaafde en uitzonderlijk begaafde kinderen anders zijn dan ‘normale’ kinderen. Je hebt te maken met uitdagingen waar je niet eens aan gedacht had dat ze op je pad zouden komen. Wellicht vindt zelfs de leerkracht het lastig om jouw kind de aandacht te geven die het nodig heeft. Inmiddels heb ik honderden ouders begeleid met het ontwikkelen van een helder doel in de opvoeding of het onderwijs van hun hoogbegaafde kind(eren). Kun je wel wat hulp en advies gebruiken, schroom dan niet om contact met me op te nemen of bekijk de diensten die wij aanbieden.
Het mooiste aan huiswerk maken is het gevoel dat je hebt als het AF IS!
Hallo Renata,
Onze zoon van 11 (VIQ 142, PIQ128) zit nu in de brugklas van het gymnasium. Hij is redelijk gemotiveerd begonnen, wilde graag geholpen worden met plannen e.d., maar heeft na de eerste proefwerkweek gemerkt dat hij er weinig voor hoeft te doen en sindsdien doet hij echt het minimale. Hij geeft aan dat hij het graag zelf wil doen en niet overhoord wil worden, maar haalt toch regelmatig onvoldoendes, omdat hij er weinig aan gedaan heeft. Uiteindelijk staat hij nu gemiddeld maar voor 1 vak een onvoldoende, maar hij is wel zo langzamerhand aan het zakken over het algemeen. Het maakwerk doet hij wel goed, want dat wordt gecontroleerd op school. Maar het leerwerk voor bijv. proefwerken doet hij op het laatst en daar steekt hij nauwelijks energie in. We zijn een beetje aan het zoeken naar de balans tussen de autonomie die hij nodig heeft en de stok achter de deur die hij ook nodig heeft. De afspraak nu is dat hij het zelf mag doen en we maken wel samen een weekplanning. Maar op het moment dat hij een onvoldoende heeft doordat hij er weinig aan gedaan heeft, mag ik de keer erop hem overhoren van tevoren. Ik merk elke keer dat hij eigenlijk tijdens het overhoren pas echt leert en vervolgens een voldoende kan halen.
Doen we dit goed, of moeten we toch meer eisen stellen? Als we dat nu doen, ontstaan er daardoor irritaties en geeft hij aan dat hij het gevoel heeft dat we hem niet vertrouwen. Maar misschien heeft hij gewoon toch een strakkere hand nodig?
Er is op school wel een verbredingsprogramma waar hij aan mee mag doen, waarbij er steeds verschillende cursussen e.d. aangeboden worden. Daar kan hij elke keer aangeven of hij mee wil doen of niet. Tot nu toe heeft hij daar nog geen gebruik van gemaakt, maar dat komt denk ik nog wel.
Hij zei trouwens wel gisteren spontaan: “Als ik nu bedenk wat ik allemaal al geleerd heb in het afgelopen half jaar, is dat eigenlijk wel heel veel”. Dat voelt wel weer goed, maar is voor hem geen stimulans voor elke dag. Hij zit trouwens wel veel beter in zijn vel dan op de basisschool en kan zijn energie veel meer op een positieve manier kwijt.
aan de leraar of leraarres vraagen voor meer huiswerk
probleem opgelost
groetjes chantal
Hallo Betty, volgens mij kunnen hoogbegaafde kinderen prima in een gewone agenda plannen, mits ze daarin begeleid worden. Bij hoogbegaafde kinderen gaat het vaak om gebrek aan motivatie om het saaie huiswerk te maken. Ze zien de nut ervan niet in. Velen maken zelfs hun huiswerk al op school in tussenuren e.d. Langetermijn en kortetermijn plannen moet je geleerd worden. Dat kunnen de ouders doen of de mentor of een klasgenoot. Maar goed, misschien zijn er ouders die de agenda met kleurtjes beter vinden voor hun kind. Bedankt voor de tip.
Hallo Brigit, wat ben ik blij dat je zoon nu op het Werenfridus zit! Dat is een hele fijne school. Ik denk dat jullie het nog zullen merken hoe anders het is. hartelijke groeten, Renata
Hallo Renate,
Het plannen is voor veel kinderen een herkenbaar probleem. Hiervoor hebben wij samen met onderwijsprofessionals de plangagenda ontwikkeld. Inmiddels zijn er al diverse mensen met deze agenda aan het werk in hun praktijk. Zo ook praktijken die werken met hoogbegaagde kinderen.
Voor info zie http://www.mijnwerkplekje.nl. Wil je meer informatie stuur dan even een mail.
Met vriendelijke groet,
Betty Averesch
Hi Renate,
Eind juni heb ik contact met je gehad over onze zoon die hb is, maar vanaf het begin van de middelbare school niet helemaal lekker in de klas zat, het moeilijk vond om te plannen en huiswerk te maken en met onvoldoendes thuis kwam en daar weer heel verdrietig en onzeker van werd. Op school gaven ze aan; hij is nog zo jong (groep 7 en 8 in 1 jr gedaan, dus idd een jaar jonger, wat mijn inziens nooit voor hem een issue is geweest) en hij moet meer lezen (hij is dol op lezen, leest boeken in een rap tempo uit en kan deze dan letterlijk navertellen) en hij moet meer zijn best doen ( we zijn van het begin af aan al samen bezig op zijn verzoek om de onvoldoendes te vermijden en hij doet zijn uiterste best, alleen komt het op één of andere manier er niet uit). Op mijn vraag of het niet met zijn hb te maken zou kunnen hebben werd niet eens serieus ingegaan. Doodongelukkig werden onze zoon en ook wij ervan. Bij ons overleg heb jij ons een spiegel voorgehouden en hardop gezegd wat wij ons ook afvroegen en dat was of hij dan wel op de goede school zat. Daarna zijn we, op jouw advies, eens gaan praten op het Werenfridus in Hoorn. Tijdens het gesprek werd al heel snel duidelijk dat de problemen waar onze zoon tegen aan liep typisch iets waren voor een onderpresterend hoogbegaafd kind met dyscrepantie en zij daar al de nodige ervaring mee hebben. Het voelde als een warm bad en toen onze zoon een proefdag had ervaarde hij dat op precies dezelfde manier. Daarop is hij overgestapt en dit jaar in de 2e klas van het tweetalig gymnasium begonnen van het Werenfridus. Er zitten nu meerdere hb kinderen bij hem in de klas en er is erkenning en herkenning over typische hb problematiek. Hoe het verder dit jaar zal verlopen weten we uiteraard niet, maar het voelt in ieder geval allemaal veel beter aan en onze zoon voelt zich nu één met zijn klas en heerlijk op zijn plek. Hij komt nu blij thuis en dat is ons al heel wat waard! Daarom willen wij je hartelijk danken voor je advies en zijn je dankbaar voor de spiegel die je ons voorhield. Ik moet er niet aan denken wat er gebeurd zou zijn als we door hadden gemodderd bij het OSG….
Met vriendelijke groet,
Brigit de Boer
Hallo Jo, bedankt voor je reactie en het delen van je verhaal!
Hallo Renate,
Onze dochter van 7 jaar is na de zomervakantie gestart in groep 4.
Toen zei 3 jaar en 9 mnd. was, moest zei een psych. onderzoek doen ivm een aanvraag voor een rugzak (ivm spierziekte). Uit dat onderzoek kwam toen dat zij gedeeltelijk hoogbegaafd bleek te zijn. vele puzzelstukje vielen op hun plek ook mbt. tot de forse discrepantie die er was. Het is fijn, dat zij een ambulant begeleider heeft dmv. het rugzakje die met haar mee denkt.
Vorig jaar, in groep 3, hadden we misverstanden met de juf over het leesnivo van onze dochter. Zij gaf thuis steeds aan het lezen op school “saai” te vinden en al te kunnen. Als je natuurlijk start in groep 3 wordt er gewerkt aan de eerste leesvaardigheid. Waar zij thuis boekjes las van eind groep 4, bleef zij volgens juf op school haken op midden groep 3. Blijkbaar liet ze op school iets anders zien dan thuis. ik heb toen thuis gefilmd en dit aan juf laten zien. Zij was erg verbaasd. Door de begeleiding van een ambulant begeleider kwam er de gedachte op dat onze dochter heel goed begrijpelijk kon lezen. Waar ze op school aan werkten was, leren lezen en tempo leze. Dat heeft onze dochter overgeslagen. zij was aan het begrijpend lezen. Doordat we dit zo ontdekten kon ik mijn dochter uitleggen waarom het belangrijk was om rijtjes met woordjes te lezen, dat zij moest leren om tempo te lezen. Wat zij deed was groep 4 groep 5 waardig en helaas ze zat nog maar in groep 3 en moest dus, wat dat betreft een stap teurg. Dat vond ze niet leuk en ze was daarin moeilijk te overtuigen, maar vervolgens heeft ze wel haar best gedaan om elke avond trouw rijtjes met woorden te gaan lezen die ze mee kreeg van school. saai of niet saai, het moet gewoon gebeuren.
Even een situatie waarin je als verschillende mensen om een kind met een ontwikkelingsvoorsprong hee, anders naar een situatie kunt kijken. Gelukkig zijn we er wat dit onderwerp betreft samen uitgekomen.
Esther, dit is herkenbaar. Kun je aan school vragen of hij sommige vakken versneld doet (hij kan in de 5e klas alvast van een aantal vakken eindexamen doen) en dan zinnige projecten doen die hem interesseren? De school moet hieraan meewerken, want iemand (een enthousiaste docent) zal hem moeten begeleiden tijdens die projecten. Op de website van De Praktijk http://www.praktijk.nu/home.html is veel te vinden. Het moet echter vanuit school met hem afgesproken worden. Als jullie als ouders het gaan eisen, zal het niet werken. Je kunt dus in gesprek met de mentor aangeven wat jullie zorgen zijn. Hij leert op deze manier niet te leren en zal dus niet goed voorbereid zijn op een studie aan de universiteit.
Hallo Dorien, je kunt bijvoorbeeld zeggen: Wat staat er in de opgave? Wat moet je precies doen? Ik zou het niet aan de juf overlaten, dan voelt hij zich misschien ook “stom”dat hij het niet gezien heeft. Je kunt het dus met hem over hebben.
Mijn zoontje is net gestart in groep 6 van een compactgroep met hb-kinderen. Hij krijgt voor het eerst huiswerk. Er aan beginnen kost geen moeite. Hij vraagt om bevestiging: ‘ Heb ik het goed mam?’ Mijn vraag is hoe te reageren als ik zie dat hij een onderdeel niet goed heeft gelezen (denk ik) en daardoor foute antwoorden heeft gegegeven? Zeg ik dat het fijn is dat hij het af heeft en laat ik de rest bij de juf of wijs ik hem erop zodat hij het nog een keer kan proberen?
Mijn zoon, HB, zit nu 2 G+ klas. Had vorig jaar maar ook dit jaar niet meer dan een uur huiswerk in de week. Hij maakt al zijn hw tijdens de tijd die hij op school zit en haalt goede cijfers. Dan is er thuis voor een 13 jarige niets veel te doen en dat is voor hem geen goede situatie. Veel hangen, tv kijken en spelletjes op ipad. Hij vindt het prima maar wij vinden dat hij er lamlendig door wordt en dat het hem geen goed doet. We vinden dit erg lastig.